خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه_ فاطمه میرزاجعفری: نادر ابراهیمی را بیشتر به واسطه فعالیت‌هایش در زمینه داستان نویسی می‌شناسند و شاید کمتر کسی باشد که بداند او در عرصه ادبیات کودک و نوجوان هم قلم بسیار رسایی داشته است و خالق بیش از ۵۰ اثر تألیفی برای کودک و نوجوانان است. او علاوه بر تألیف، دو کتاب «آدم آهنی» و «از پنجره نگاه کن» را نیز ترجمه کرده است و همچنین کار تألیف و ترجمه، تصویرگری را نیز انجام داده است.
نادر ابراهیمی در حوزه ادبیات بزرگسال هم دارای تالیفات متعددی است. او با سه‌گانه عاشقانه خود به ویژه کتاب «یک عاشقانه آرام» شناخته می‌شود؛ در حالی‌که او بیش از ۳۰ جلد کتاب در زمینه‌های مختلف را به نگارش درآورده است.
اما برای آشنایی بیشتر مخاطبان با آثار حوزه کودک و نوجوان نادر ابراهیمی در میزگرد بررسی آثار انقلابی و کودک و نوجوان نادر ابراهیمی با محمدرضا رهبرپور، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و محبوبه صولتی، روانشناس که هر دو بر روی آثار نادر ابراهیمی تحقیق و پژوهش بسیار زیادی داشته‌اند گفت و گویی داشتیم که بخش اول آن در خبرگزاری مهر منتشر شد.
گزارش اولین‌قسمت این میزگرد در پیوند «نادر ابراهیمی به‌شدت وطن‌پرست و در پی مبارزه با ظلم بود» قابل دسترسی و مطالعه است.
گزارش دومین قسمت از میزگرد مورد اشاره در ادامه می‌آید:
* اگر به عناصر کتاب نگاه کنیم از نظر زاویه به نظر می‌رسد در این کتاب‌ها یک مهندسی مشهود به چشم می‌خورد و اگر شما اهل قلم نباشید هم متوجه می‌شوید که هرکدام از گذاره‌ها و کلمات رسالتی را انجام می‌دهند.
صولتی: در تمام داستان‌های نادر به این شکل است و نمی‌توانیم یک جز را خارج کنیم که به کلیت داستان آسیب نخورد و فکر می‌کنم اگر هرچیزی که در داستان وجود دارد اگر در خدمت هدف باشد نمی‌توان آن را حذف کرد.
رهبرپور: درست است که این داستان‌ها برای کودک و نوجوانان است اما بزرگسالان و خصوصاً مسئولان کشور می‌توانند آن را بخوانند واگر ما این کتاب‌ها را بخوانیم قطعاً نگاه متفاوت‌تری به مدیریت‌ها و هیجاناتی که در کشور وجود دارد خواهیم داشت و کسانی که دغدغه انقلاب دارند و می‌خواهند محصول این انقلاب ماندگار باشد باید این کتاب‌ها را بخوانند.
صولتی: شاید اگر یک نویسنده می‌خواست از ظلم آن سال‌ها بگوید از شکنجه‌ها می‌گفت اما وجود نادر و گزینش گری‌ها در روایت داستان‌ها سبب شده است که جز پاکیزگی چیزی در کتاب‌ها نبینیم؛ نادر نخواسته که وارد فضاهای عاشقانه شود و می‌خواهد عفت کلام و نجیب بودن داستان حفظ شود و مراعات می‌کند و مخاطب را می‌شناسد و از مخاطب صیانت می‌کند.
* از اندیشه خودش هم مراقبت می‌کند؟
صولتی: قبول دارم! در حالی که می‌تواند از همین درون مایه‌های عاشقانه برای جذب مخاطب استفاده کند اما به مخاطب احترام می‌گذارد و به شدت به طهارت روح خودش و مخاطب احترام می‌گذارد.
شاید یکی از دلایلی که سبب دیده شدن و اقبال به این آثار شده است به همین دلیل باشد که جامعه امروز نیاز دارد دور از بدی‌ها باشد اما نکته جالب این است که در داستان‌های انقلابی که برای بچه‌ها می‌بینیم اندیشه به بچه‌ها القا می‌شود و نوجوانان را در این کتاب به دور از حس تنهایی و سرگشتگی نشان می‌دهد و به نظر می‌رسد نادر ابراهیمی از این نظر ریز بینی داشته است.
رهبرپور: من حقیقتاً به این نکته توجه نکرده بودم اما حدس می زنم که هر نوجوانی اگر در این موقعیت قرار می‌گرفت با تعدد مواجهات روبه رو می‌شد اما نادر ابراهیمی وقایع را جامع می‌بیند و بعد یک نوجوان آن را می‌خواند، اعتماد و باورپذیری خواننده نسبت به مؤلف بیشتر می‌شود و حس می‌کند نادر ابراهیمی اشراف کاملی به فضای فکری یک نوجوان داشته و آن را به رشته تحریر درآورده است.
صولتی: فکر می‌کنم آن فضایی که در کتاب‌ها وجود دارد سبب شده همه به نسبت خودشان با هر شغلی در این مسئله اجتماعی سهیم شوند و بزرگ دیده شوند، در همین داستان‌ها می‌بینیم که مسئولیت خطیری بر دوش بچه‌ها نهاده شده است و حتی از طرف بزرگترها برای انجام این وظایف تشویق هم می‌شوند به علاوه اینکه خود انقلاب نیز سبب بزرگ شدن می‌شود در این داستان‌ها زمانی که شخصیت اول یک نوجوان است این‌طور القا می‌شود که جوانان و نوجوانان مهم هستند و می‌توانند جریان ساز باشند و حتی بعضاً در کتاب آمده است که به نوجوانان گفته می‌شد که برو فکر کن یعنی آنها را وادار به فکر کردن می‌کند.
*حس می‌کنم چنین نگاه‌هایی که در کتاب‌های نادر ابراهیمی وجود دارد به پدر و مادرها نیز برای آگاهی نسبت به نقش نوجوانان و جوانان بسیار کمک کننده است و می‌تواند در جهت حفظ ارتباط با آنها کمک کند.
صولتی: چون این مواجهه هات در کتاب‌های نادر ابراهیمی واقعی بوده است که برای ما باورپذیر است و به نظرم چون این اتفاقات خاطرات هستند باور پذیر اند اما نحوه پرداخت و چگونه بیان کردن آن بسیار مهم است که نادر ابراهیمی به زیبایی و ظرافت این کار را انجام داده است.
نادر ابراهیمی خاطراتی را داشته است و در بعضی موارد شاید تلفیقی از خاطرات را با قلم هنرمندانه پر و بال داده است و چون فرد ژرف اندیشی بوده است از اینکه با مخاطبش حرف بزند نمی ترسد.
رهبرپور: به نظرم باید این کتاب‌ها را بزرگترها هم ببینند چراکه تأثیر کلامی بسیار زیادی دارد.
*متأسفانه بسیار عجیب است که تا الان این کتاب‌ها به دست مخاطب نرسیده است، همان‌طور که کم لطفی‌های زیادی نسبت به کتاب کودک و نوجوان وجود دارد اما معرفی این کتاب‌ها برای خانواده‌ها و فرزندان بسیار خوب است؟
صولتی: البته عوامل بسیار زیادی وجود دارد که سبب نادیده گرفته شدن کتاب‌های کودکان و نوجوانان شده است و این وظیفه ماست حتی اگر جامعه معرفی این حوزه‌ها و کتاب‌ها را فراموش کند؛ این دغدغه را ایجاد کنیم و این کتاب‌ها را معرفی کنیم.
رهبرپور: اگر کارهای نادر چاپ شود و کار رسانه‌ای بر روی آن انجام شود و معرفی شود قطعاً مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
نظر شما