وداعی رضایت‌بخش در پایان شبهای روشن

امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه دعای مفصل در ارتباط با وداع با ماه مبارک رمضان دارد که در اینجا بخشی از این دعا را می آوریم: اى خدایى که در برابر احسان به بندگان پاداش نخواهى و از عطا و بخشش پشیمان نمى‏گردى، اى کسى که مزد بنده خود را بیش از عمل او مى‏دهى، نعمتت بى استحقاق به بندگان رسد و عفوت  تفضل، مجازاتت عدالت، قضایت عین خیر است. اگر بخشش کنى عطایت را به منت آلوده نکنى و اگر عنایت نکنى از باب ستم نیست .

آن ‏که تو را شکر کند شکرش کنى، در صورتى که خودت آن شکر را به او الهام فرمودى و هر که تو را بستاید پاداشش مى‏دهى
در حالى که آن ستایش را خودت به او تعلیم‏ کردى، پرده مى‏پوشى بر آن که اگر مى‏خواستى رسوایش مى‏کردى، و جود و کرم کنى بر آن که اگر مى‏خواستى از وى دریغ مى‏کردى، در صورتى که هر دو مستحق رسوایى و دریغ تو اند، اما تو تمام امورت را براساس تفضل بنا نهاده‏اى .

و قدرتت را بر آئین گذشت مقرر کرده‏اى و با آن که با تو به مخالفت برخاسته با بردبارى روبه رو مى‏شوى و به آن که در حق خویش ستم کرده مهلت مى‏دهى، با صبر و بردبارى خود مهلتشان مى‏دهى تا به حضرتت بازگردند، و در مؤاخذه عاصیان شتاب نمى‏کنى تا به توبه موفق شوند، تا هلاک شونده آنان بدون رضاى تو هلاک نشود، و تیره ‏بختشان به نعمتت بدبخت نگردد مگر
پس از قطع بهانه و بعد از اتمام حجت همه جانبه بر او و این همه بزرگوارى و آقایى از عفو و گذشت توست اى بزرگوار و بهره‏اى است از محبتت اى بردبار.

 تویى که بر بندگانت درى به سوى بخشش خود باز کرده‏اى و آن را باب توبه نامیده‏اى، و بر آن در گشوده راهنمایى از وحى خود قرار داده‏اى، تا آن را گم نکنند، پس خود - که نامت والا و مبارکک است - فرمودى: « به سوى خدا توبه خالص و بى‏پیرایه آورید، باشد که پروردگارتان گناهان شما را محو کند، و شما را داخل بهشت‏هایى نماید که نهرها از زیر آن روان است، در آن روزى که خداوند پیامبر خود و آنان را که به او ایمان آوردند خوار و ذلیل نمى‏کند، در حالى‏که نورشان پیش‏ رویشان و از جانب راستشان روان است مى‏گویند:  خداوندا نورمان را کامل کن، و ما را مورد مغفرت قرار ده، که تو بر هر چیز توانایى»...

ما را به دین برگزیده‏ات راه نمودى، و به آئین پسندیده‏ات رهنمون شدى و و سالکک راهى فرمودى که آن را هموار کردى، و ما را به راه تقرب به پیشگاهت، و وصول به کرامتت بینایى دادى. خداوندا تو از خالص‏ترین آن وظایف و برگزیده ‏ترین آن فرائض، ماه رمضان را قرار دادى که آن را از میان سایر ماهها برگزیدى.

و از میان همه زمانها و عصرها اختیار کردى، و بر تمام اوقات سال ترجیح دادى، به خاطر آنکه در آن قرآن و نور نازل نمودى، و ایمان را در این ماه چند برابر ساختى و روزه گرفتن را در آن واجب فرمودى و به شب زنده‏دارى در آن ترغیب کردى و شب قدر را در آن که از هزار شب با ارزش‏تر است بزرگ داشتى.

پس ما را محض این ماه بر سایر امم برترى دادى و در پرتو فضل آن ما را از میان همه ملتها برگزیدى، پس به فرمانت روزش را روزه گرفتیم، و در شبش به کمک تو به عبادت برخاستیم و به وسیله روزه و نمازش طالب رحمتى که براى ما مهیا فرمودى شدیم، و آن را وسیله رسیدن به ثواب تو قرار دادیم، و تو بر آنچه بندگانت بدان رغبت دارند قادرى و آنچه را که از احسانت
خواسته شود بخشنده‏اى و به آن که جهت رسیدن به قرب تو بکوشد نزدیکى.

اینک آن را وداع مى‏گوئیم  وداع کسى که هجرانش بر ما غم‏انگیز است و روى گرداندنش ما را به اندوه و وحشت دچار کرده،
و بر عهده ما پیمان ناگسستنى، و حرمت در خور توجه، و حق لازم دارد، به این خاطر مى‏گوئیم: سلام بر تو اى بزرگترین ماه خدا، و اى عید عاشقان حق. سلام بر تو اى کریم‏ ترین همنشین از میان اوقات، و اى بهترین ماه در روزها و ساعات...