آیت الله محمد رضا توسلی که درباره راههای اثبات اول ماه و مسائل مربوط به عید سعید فطر با خبرنگار مهر گفتگو می کرد، اظهار داشت : حلول ماه مبارک رمضان و شوال از طریق رویت هلال ماه توسط خود انسان و یا شهادت عده ای انسان مطمئن به رویت هلال ماه و گذشت 30 روز از آغاز ماه ثابت می شود.
وی افزود : اگر حلول ماه از طریق راههای فوق الذکر ثابت نشود حکم حاکم اسلامی ملاک است و چنانچه حاکم اسلامی بگوید که حکم می کنم امروز اول ماه است بر همگان فرض و حتی برای مجتهدان واجب الاطاعة است، اما امکان دارد حاکم اسلامی بگوید که برای او ثابت شده امروز اول ماه است که در این صورت تبعیت از فتوا فقط بر عهده مقلدان است.
آیت الله توسلی در این زمینه به تشریح نحوه برخورد بنیانگذار جمهوری اسلامی برای اعلام روز عید فطر پرداخت و گفت : امام خمینی (ره) در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان که نسبت به زمان نخستین روز ماه شوال تردید داشتند می فرمودند از آیات عظام قم در این زمینه سئوال کنید و هنگامی که خبر می رسید حلول ماه برای مرجعی ثابت شده با اطمینان از مراجع دستور به اعلام روز عید می دادند.
مسئول بخش پاسخگویی دفتر امام (ره) به مسائل شرعی در پاسخ به این سئوال که آیا تقویم هم می تواند ملاک تعیین روز اول ماه قرار گیرد گفت : بر اساس روایات متعددی که در کتب فقهی وجود دارد و "ثم الرویة وافطر الی الرویة" مشهورترین آنها بین فقهاست، ملاک اثبات ماه فقط رویت هلال ماه است.
آیت الله توسلی ادامه داد : مبنا در تقویم محاسبات نجومی است و امکان خطای انسانی در محاسبه بالاست و به همین دلیل حتی برای اهل سنت نیز اول ماه از طریق رویت هلال ماه ثابت می شود و تقویم را معیار قرار نمی دهند.
وی در عین حال این نکته را متذکر شد که تفاوت نگاه اهل سنت با شیعیان در تعیین روز اول ماه ناشی از آن است که سنی ها به سخنان هر فردی که اعلام می کند هلال ماه را رویت کرده حتی اگر عادل نباشد استناد می کنند ولی بر اساس فقه شیعه باید دو نفر انسان عادل به رویت ماه شهادت دهند.
این روحانی برجسته در خصوص اثبات حلول ماه از طریق تقویم که از نظر حکومت عربستان قابل استناد است، می گوید : آنچه برای ما ملاک است این است که از طریق راههای شرعی ثابت شود امروز نخستین روز ماه است و امکان دارد یک ماه 29 روز داشته باشد ولی هیچ ماهی 31 روزه نیست و چنانچه 30 روز از آغاز ماه گذشت و هلال ماه رویت نشد قطعا روز بعد اول ماه جدید خواهد بود که اگر ماه شوال باشد عید فطر است.
از آیت الله توسلی سئوال شد آیا کسانی که در ایران زندگی می کنند می توانند با استناد به اعلام رویت هلال ماه در کشوری دیگر عمل کنند که او پاسخ داد : بر اساس فتوای برخی فقها اگر در نقطه ای از کره زمین هلال اول ماه رویت شود برای همه کشورها حلول اول ماه ثابت می شود.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: از نظر ما ملاک این است که مسئله از طریق راههای شرعی قطعی ثابت شود و چنانچه قرار است به رویت هلال ماه در جایی دیگر استناد شود زمانی این کار حجیت خواهد داشت که هلال ماه در شرق رویت شود که در این صورت قطعا در غرب ماه قابل رویت است و حتی اگر برخی کشورها با یکدیگر افق مشترک نداشته باشند حلول اول ماه ثابت می شود.
رئیس دفتر رهبر فقید انقلاب اسلامی در ادامه این نکته را نیز متذکر می شود که "این مسئله که در یک کشور امروز رویت هلال ماه شوال و عید فطر اعلام می شود و در کشوری نزدیک همان کشور روزی دیگر به عنوان نخستین روز ماه شوال اعلام می شود به معنای اختلاف نیست بلکه مهم اثبات حلول ماه از راههای شرعی است که در کشوری انجام می شود و در کشور دیگری صورت نمی پذیرد".
آیت الله توسلی در خصوص "میزان فطریه هر نفر مسلمان روزه گیر در سال جاری" گفت : میزان فطریه برای هر نفر که غروب آفتاب روز آخر ماه مبارک رمضان را درک کرده و در سلامت به سر می برد و مکلف و غنی است تقریبا 3 کیلو برنج، خرما، گندم و جو و یا وجه معادل آن است که باید برای خود و افراد نان خور تحت تکفل بپردازد.
این روحانی برجسته درباره زمان پرداخت فطریه نیز توضیح داد : وقت وجوب تعیین فطریه غروب آفتاب آخر ماه رمضان است و زمان پرداخت آن اگر روزه دار در نماز عید سعید فطر شرکت می کند، پیش از اقامه نماز عید و اگر نماز عید را نمی خواند، پیش از صلاة ظهر شرعی است که باید به فقیر بپردازد و اگر فقیری پیدا نکرد باید آن را از دارایی خود جدا کند و حق تصرف در آن را ندارد تا به دست مستحق برساند.
مسئول بخش پاسخگویی دفتر امام (ره) به مسائل شرعی در خصوص پرداخت فطریه کسانی که در شب عید سعید فطر به دلایل کاری بر سر سفره دیگران می نشینند و یا میهمان شخص یا مجموعه ای هستند، اظهار داشت : فطریه هر فرد روزه دار و افراد تحت تکفل او بر عهده خودش است.
وی افزود : اگر فردی پس از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان به ضافت افطاری برود پرداخت فطریه وی از سوی میزبان اصلا واجب نیست اما اگر کسی نداند که امروز آخرین روز ماه رمضان و فردا عید فطر است و میهمان دعوت کند میهمان نان خور او محسوب نمی شوند و باید فطریه خود را بپردازند.
آیت الله توسلی گفت که "میزبان در صورتی باید فطریه میهمان خود را پردازد که چندین روز از او پذیرایی کرده باشد و در واقع فرد میهمان با چند ضیافت افطاری به عنوان نان خور صاحب خانه محسوب گردد ولی اگر غیر از این باشد حتی اگر میهمان یا میزبان بدانند فردا عید فطر است هر فرد باید فطریه خود را بپردازد".
نظر شما