* فقط كتابهاى دوره اى را در ويترين قرار مي دهيم
آرش نقيبيان ، مسئول كتابفروشى نشر مرغ آمين در خيابان كريمخان زند با كتابهاى نسبتاً زيادش و عناوين مختلفى كه در ويترين اين كتابفروشى خودنمايى مىكند، در پاسخ به اين پرسش كه چرا جاى كتابهاى مربوط به كودكان و نوجوانان در ويترين خالى است؟ گفت: سعى شده تا كتابهاى كودك هم در ويترين قرار بگيرد اما به خاطر عدم استقبال مشترى از آنها، كمكم كتابهاى مربوط به بزرگسالان جايگزين آنها شده است.
او در ادامه افزود : البته معمولاً كتابفروشان حرفه اى ، كتابهاى خود را به صورت دوره اى درويترين قرار مىدهند ... در برخى مواقع اصلاً كتاب تازه اى در حوزه كودك و نوجوان به دستمان نمىرسد كه براى آن تصميمى گرفته شود ، ضمن اينكه شخصاً عقيده دارم كه كتاب هاى مربوط به كودكان و نوجوانان بايد در كتابفروشىهايى عرضه شود كه همه آثار آنها مخصوص همين گروه سنى است.
* بچه ها به كتاب فروشي مستقل نياز دارند
در كشور ما هنوز اين مطلب، جا نيفتاده كه بچه ها خودشان براى خريد كتابهاى مربوط به حال و هواى سنى خود به كتابفروشىها مراجعه كنند، در حالى كه در كشورهاى ديگر اين كار، خيلى طبيعى به نظر مىآيد.
اما ميرباقرى، مدير فروشگاه بزرگ كتاب " فرهنگ و هنر گويا" معتقد است كه در فضاى محدود و كوچك ويترين بايد كتابهايى قرار بگيرد كه فروشنده، ضرورت وجود آنها را در ويترين احساس كند و در حال حاضر درباره كتابهاى كودك و نوجوان اين ضرورت، حس نمىشود.
او در توضيح بيشتر حرفهايش، مىگويد: تقاضا براى كتابهاى كودك و نوجوان كم است، به همين دليل، نمىتوانيم روى اين كتابها حسابى باز كنيم، طبيعتاً جاى كمترى در ويترين به خود اختصاص مىدهد.
مدير اين كتابفروشى در ادامه گفت: از ده تا مشترى، شايد فقط يكى از آنها از ما كتاب كودك بخواهد... اصولا مخاطبان، ما را به عنوان عرضه كننده كتاب كودك و نوجوان نمىشناسند.
ميرباقرى با تأكيد براهميت كتاب و كتابخوانى در زندگى كودكان و نوجوانان گفت: در كشور ما هنوز اين مطلب، جا نيفتاده كه بچه ها خودشان براى خريد كتابهاى مربوط به حال و هواى سنى خود به كتابفروشىها مراجعه كنند، در حالى كه در كشورهاى ديگر اين كار، خيلى طبيعى به نظر مىآيد. اگر خود آنها )كودكان و نوجوان( كتابهاى مورد علاقه شان را از كتابفروشىها بخواهند، ركودى كه در اين حوزه وجود دارد، تحت الشعاع قرار مىگيرد و وضعيت خاص موجود، تغيير مىكند.
* مسئله " كتاب كودك " با ويترين حل نمىشود
بيشتر، كتابهايى كه درباره كودكان، حرف مىزنند، مورد توجه مخاطبان است تا آثارى كه براى اين گروه سنى به رشته تأليف درآمده است.
اين نكته را زارع، مسؤول فروش كتاب رود به ما گفت و افزود: تجربه ثابت كرده است كه بزرگترها براى بچههايشان كتاب انتخاب مىكنند و از همان دوران، ذائقه مطالعاتى كودك بر اساس آنچه كه در اختيارش قرار مىدهند، شكل مىگيرد.
زارع گفت: در نشر رود ، دغدغه انجام فعاليت مكتوب براى كودكان و نوجوانان وجود دارد اما درگيرى ها و مشكلات مربوط به وادى نشر، فعلاً به ما اجازه تداوم اين فعاليت را نمىدهد ، ضمنا مردم نيز مدتهاست از ما كتاب كودك نمىخواهند، به نظر مىآيد بچه ها از كتاب فاصله گرفته اند . اگر اين اتفاق افتاده باشد، وجود كتابهاى كودك در ويترين يا جاى ديگرى از فروشگاه، مشكلى را حل نمىكند. فقط كتابهاى روزرا بايد در پيشخوان جاي داد.
عباسى، مسؤول فروش كتابفروشى نشر چشمه در پاسخ به سؤال ما مبنى بر اينكه چرا كتاب كودك را در ويترين قرار نمىدهند، گفت: ما كتابهاى روز را براى قراردادن در ويترين به ساير كتابها ترجيح مىدهيم، ممكن است روزى يكى از همين كتابها، مربوط به كودك باشد، سر و صدايى هم در بازار كتاب ايجاد كند ، اين كتاب حتماً براى مدتى در ويترين قرارمىگيرد. وى، قطع كوچك و صفحات محدود كتابهاى كودك را دليلى براي كم توجهى مشترى هاى كتاب عنوان كرد و گفت: نمىتوان ويترين را سرشار از كتاب كودك كرد ، نيازها و مقتضيات روز كتاب، بايد در آراستن ويترين مورد توجه قرار بگيرد.
* سهل انگارى در توزيع و خريداران محدود
سوژه ها و قالبهاى مستعمل در كتابهاى كودك ، باعث شده كه تقاضاى عمومى در اين حوزه كم شود. لطيف زاده، مدير كتابفروشى " نشر نى" به خبرنگار ادبي " مهر " گفت: در كتابهاى بزرگسالان، تنوع خاصى احساس مىشود، از ادبيات گرفته تا روانشناسى و رمان و كتابهاى تاريخى و پزشكى، در اين حوزه وجود دارد اما در حوزه كتابهاى كودكان، اگر سرگرمى، داستان و يكى- دو قالب ديگر را حذف كنيم چيزى باقى نمىماند، اين در حالى است كه كودك امروز، نيازهاى زيادى دارد و بايد به آنها توجه جدى شود.
وى افزود: در خريد اثر از موزعان و ناشران، اولويت اول را به كتابهاى مناسب، كيفى و مخاطب پسند مىدهيم. از لطيف زاده پرسيديم: وضعيت توزيع كتابهاى كودك و نوجوان چگونه است كه پاسخ داد: اگر كتاب، حرفى براى گفتن داشته باشد، توجه شبكههاى توزيع كتاب را به خود جلب مىكند و كودك و غير كودك ندارد اما از اين نكته كه بگذريم، اين كتابها پخش خوبى ندارد و درباره آنها سهل انگارى مىشود.
كيانيان، مدير نشر چشمه نيز گفت: كتابهاى كودكان ، خريدار محدودى دارد، البته هنگامى كه كتابهاى بزرگسالان از فروش خوبى برخوردار نيست، نبايد در حوزه كودك و نوجوان، منتظر اتفاق ديگرى بود.
عضو هيأت مديره اتحاديه ناشران و كتابفروشان تهران با بيان اينكه بحث كتابهاى كودك و مسائل مربوط به آن، تفصيلى و گسترده است و با چند جمله نمىتوان درباره اش اظهار نظر كرد، افزود : متأسفانه كتاب كودك در جامعه ما به عنوان يك اولويت مطرح نيست.
* ظهور آثار كم ارزش ، موجب دلزدگى مخاطبان مي شود
رضا هاشمىنژاد، مدير نشر افق و ناشر كتاب " بيست افسانه ايرانى " كه ويژه نوجوانان است و تا به حال جوايز مختلفى از جشنواره هاى داخلى و خارجى كسب كرده، تلفنى به سؤالات خبرنگار ادبي " مهر " پاسخ داد. اين ناشر گفت: اينكه كتابهاى كودك و نوجوان به ويترين كتابفروشىها راه نمىيابد ، موضوعى تأسفآور است و بايد آن را مورد بررسى قرار داد.
هاشمىنژاد در ادامه افزود: كودكان و نوجوانان، بايد از همين سالهاى آغاز عمر به كتابخوانى تشويق شوند و مراكز فروش كتاب نبايد اين مخاطبان را دست كم بگيرند و از قراردادن كتابهاى مربوط به آنها در ويترين فروشگاههاى خود دريغ كنند. هاشمىنژاد گفت: درك نيازها و خواستههاى واقعى كودك و نوجوان امروز براى ناشر، موزع و كتابفروشى كه دغدغه تعامل با اين گروههاى سنى را دارند، ضرورتى انكارناپذير است و به جرأت مىتوان گفت كه يكى از دلايل ركود حاكم بر بازار كتابهاى كودك و نوجوان و نبودن اشتياق در بچه ها براى تهيه كتابهاى مربوط به خودشان ، ترجيح دادن كميت به كيفيت است. اين اتفاق باعث شده كه آثارى كمارزش و نازل توليد شود، به طورى كه دوستان كتابفروش هم براى نمايش دادن آنها، رغبتى از خود نشان ندهند.
مدير نشر افق افزود: كتابهايى در حال حاضر از سوى برخى از ناشران به اسم كتاب كودك و نوجوان منتشر مىشود كه از نظر كيفيت جلد، تصويرگرى، تعريف گروه سنى و بعضاً محتوايى ضعف و نارسايى جدى دارند و متوليان اين آثار، به جاى رها كردن اين حوزه كارشناسى و يا تصحيح اشتباهات خود، به توجيه رومىآورند.
* عنصر فكر را جايگزين ابزارهاي سرگرم كننده سازيم
كاظم علمى مدير نشر البرز كه دستى نيز در امر توزيع كتاب دارد و شركت پخش گستره را هدايت مىكند ، در گفت و گو با " مهر " گفت: فعاليت ناشران در انتشار كتاب كودك به دلايلى محدود شده، شايد يكى از دلايل، تبعات اقتصادى فعاليت در حوزه كتاب
|
متأسفانه توزيع كتاب كودك به آسانى توزيع كتابهاى بزرگسالانه نيست ، بنابراين راه براى توليد آثار سطحى و مغايربا نظرات كارشناسى در اين عرصه باز مىشود و وضعيتى پيش مىآيد كه اكنون شاهد آن هستيم. |
كودك باشد. وى افزود : كتاب كودك ، معمولاً با دشوارى هزينه خودش را برمىگرداند، متأسفانه توزيع آن هم به آسانى توزيع كتاب هاى بزرگسالانه نيست، بنابراين راه براى توليد آثارسطحى و مغايربا نظرات كارشناسى در اين عرصه باز مىشود و وضعيتى پيش مىآيد كه اكنون شاهد آن هستيم.
اين ناشر و موزع با تأكيد بر اينكه نگاه كودكان و نوجوانان به كتاب بايد تغيير كند و عنصر فكر، جايگزين ابزارهاى سرگرمكننده در اين حوزه فرهنگى شود، گفت: تصويرگرى با استفاده از رنگهاى متنوع، استفاده از كاغذ مرغوب و جلدهايى كه قابل قبول كود كشان باشد و... ناشر را متحمل هزينه هايى مىكند، در حالى كه كتاب هاى مربوط به بزرگسالان، شرايط ديگرى مىطلبد و روند پيشرفت كار هم سريعتر است، پس ناشر بايد قيمت پشت جلد را با توجه به هزينه هايى كه صرف كرده تعيين كند، در نتيجه كتاب با در نظر گرفتن شرايطى كه دارد و صفحات محدودى كه به خود اختصاص داده، گران به نظر مىآيد و مخاطب براى تهيه آن، علاقه اى از خود نشان نمىدهد و اين موضوع، يكى از مهمترين عوامل ايجاد فاصله بين كتاب كودك و مخاطب است.
* اگر رسانه ها درست عمل كنند ...
توسلى يكى ديگر از كتابفروشان خيابان انقلاب به ما مىگويد: خواننده حرفه اى كتاب، اثر مورد علاقه اش را از هر جايى كه شده تهيه مىكند و مىخواند، ممكن است زمانى هم از ما و ساير همكاران كتابفروش، از كتاب كودك سراغى بگيرد، حتى اثر اين كتاب، توى ويترين هم نباشد.
توسلى در ادامه گفت: من فكر مىكنم كه ويترين اصلى فرهنگ مكتوب، از مؤلفان گرفته تا ناشران و كتابفروشان، رسانه هاى كشوراست، هر چقدر كتاب بتواند از طريق رسانههاى كشور، خودش را به مردم معرفى كند و مخاطبان را به آثار جديدالانتشار علاقه مند سازد، به هدف نزديك تر شده ايم. البته همان طور كه شما گفتيد، ويترين كتابفروشىها نيز با اينكه غالباً كوچك و كم حجم هستند، در جذب مشترى براى كتاب مؤثرند.
نظر شما