وضع آوارگان افغاني و رويكردهاي شوراي هماهنگي اجرايي اتباع بيگانه در سال 83

وي روز سه شنبه در گفتگو با خبرنگاران با بيان اين مطلب افزود: علاوه بر آحاد آوارگان ، سازمانهاي بين المللي ، رسانه هاي خارجي و دولت كنوني افغانستان نيز همواره عملكرد سخاوتمندانه دولت و ملت سرافراز ايران را ستوده و در قياس با موارد مشابه حتي آنرا اعجاب برانگيز توصيف نموده اند.
حسيني خاطرنشان كرد: دوران آوارگي ولو با بالاترين حد حقوق و مزاياي اجتماعي ، نمي تواند به هيچ وجه با وطن و زادگاه آواره مقايسه شود و از اين رو مجامع بين المللي بهترين راه حل براي پايان آنرا "بازگشت به كشور متبوع" ناميده اند. بر اين اساس دولت  جمهوري اسلامي ايران با مشاركت دولت اسلامي افغانستان و كميسارياي سازمان ملل در امور پناهندگان، بلافاصله پس از استقرار دولت مور اجماع بين المللي در اين كشور ، برنامه مشترك 3 جانبه بازگشت را در فروردين سال 1381 امضا و اين برنامه را فروردين در سال جاري به مدت دو سال تمديد نمود. 
به منظور تسهيل و تسريع در امر بازگشت آوارگان افغاني براي انتخاب بازگشت به عنوان هدف اصلي ، شوراي هماهنگي اجرايي اتباع بيگانه سياست هاي اجرايي مربوط به بازگشت پناهندگان و آوارگان را به هيات محترم وزيران پيشنهاد نمود كه طي دو آيين نامه مورد تصويب قرار گرفت. همچنين دستگاههاي اجرايي حسب مصوبه اخير كميته دائمي اتباع بيگانه نسبت به نحوه وظايف محوله طي سال 1383 در قبال اتباع افغاني  توجيه و برخي از راهكارها نيز به استانداران محترم از سوي وزير محترم كشور و رييس شوراي هماهنگي اجرايي اتباع بيگانه ابلاغ شده است.
اصول برخي از رويكردهاي متخذه در قبال وضعيت آوارگان افغاني در سال 1383 به عنوان سال خاتمه وضعيت حقوقي آوارگان و پناهندگان افغاني در كشور ايران عبارت است از:
1- اخذ عوارض خدمات:
طي ساليان گذشته اتباع افغاني ، ماليات يا عوارضي پرداخت نمي نموده اند براساس رويكرد جديد در اولين گام به شوراهاي اسلامي شهرها اجازه داده شده است كه نسبت به وضع نرخ خدمات و سپس تصويب عوارض اقدام نمايند. اقامت آوارگان افغاني در فرصت باقي مانده در سال 1383 نيز منوط به پرداخت عوارض مذكور خواهد بود.
2- اخذ هزينه ثبت نام دانش آموزان:
وزارت آموزش و پرورش و نهضت سواد آموزي وظيفه آموزش عمومي و آموختن سواد را به چند تن صد هزار تبعه افغان طي ساليان گذشته را با افتخار به انجام رسانده اند . اين وظايف كماكان ادامه خواهد يافت. مشروط بر آنكه علاوه بر دارا بودن برگه تردد خروجي مدت دار معتبر هزينه هاي تمام شده سرانه دانش آموزي نيز حسب مصوبه هيات محترم دولت پرداخت شود.
3- اشتغال:
وزارت كار و امور اجتماعي ، عليرغم قوانين صريح در خصوص نحوه اشتغال به كار اتباع خارجي و نيز عدم تعهد جمهوري اسلامي ايران در قبال اشتغال پناهندگان و آوارگان ، طي ساليان گذشته، حسب سياست هاي نظام ، با اغماض نظر عمل مي نموده است . از سال 1383 اشتغال در تمامي بخشهاي دولتي و خصوصي و نيز خوداشتغالي بدون اخذ پروانه كار ممنوع بوده و با كارگران و كارفرمايان در صورت تخلف مطابق با قوانين رفتار خواهد شد.
4- ممنوعيت اسكان:
حسب سياست هاي متخذه آوارگان افغاني تاكنون در انتخابات شهر محل سكونت اختياري عمل مي نمودند - طي سال 83 اسكان آوارگان افغاني در برخي از شهرستانها در استانهاي كشور ممنوع اعلام مي شود و افغاني هاي ساكن مي بايست الزاما به ساير شهرستانهايي كه براي تعيين مي گردد، عزيمت و يا به كشور خود بازگشت نمايند.
5- ممنوعيت رهن و اجاره بدون مجوز:
سياست هاي كشور تاكنون ايجاب مي نمود كه آوارگان نسبت به رهن و اجاره منازل مسكوني در محدوده شهرستاني كه براي سكونت انتخاب نمي نمودند، آزادانه عمل نمايند - در طي سال 83 هر يك از اتباع افغان مي بايست براي رهن و اجاره جديد و سپس حتي براي منازلي كه قبلا ساكن بوده اند از مراجع ذيربط مجوز دريافت و در غير اين صورت با موجر تبعه ايران و بنگاههاي املاك متخلف مطابق قانون رفتار خواهد شد.
6- ممنوعيت پذيرش دانشجو:
با توجه به لزوم بازگشت آوارگان و نيز اعطاء بورسيه دانشجويي سالانه به دولت اسلامي افغانستان ، ممنوعيت تحصيل در مقاطع آموزش عالي و نيز پيش دانشگاهي از سال تحصيلي جاري به بعد توسط وزارتخانه هاي آموزش و پرورش علوم و فن آوري به مورد اجرا گذاشته شده و خواهد شد.
7- كاهش سطح خدمات اداري :
شرايط بازگشت ايجاد مي نمايد كه در سطح خدمات اداري كه من قبل بصورت گسترده توسط دفاتر امور اتباع و مهاجرين خارجي به آوارگان افغاني ارايه مي گرديد ، تجديد نظر اساسي صورت پذيرد - اين محدوديت ها و ممنوعيت ها از سال 1383 به بعد تدريجا اعمال خواهد شد.
8- ممنوعيت فعاليت هاي سياسي اجتماعي و فرهنگي:
با توجه به شرايط سياسي و حسن همجواري با دولت افغانستان و لزوم بازگشت داوطلبانه افغاني ها ، كليه مجوزهاي صادره در خصوص فعاليت احزاب و گروههاي سياسي و فرهنگي در سال 83 لغو مي گردد.
9- افتتاح حساب مالي در بانكها و كليه موسسات مالي براي آوارگان افغاني از سال 83 ممنوع خواهد بود.
10- اقامت سرپرست يا فرد ديگري از خانوار به شرط بازگشت كل خانوار:
با توجه به تاثيراتي كه محدوديت هاي احتمالي در روند تامين معيشت خانوار بر روند بازگشت در برخي از خانواره دارد ، كميته دائمي اتباع بيگانه مصوب نمود كه چنانچه هر يك از خانوارهاي 4 نفره به بالا كلي اعضا خانوار را به افغانستان اعزام نمايند به يك نفر از آنا تا پايان سال 83 اجازه اقامت صادر خواهد نمود تا در صورت اشتغال به كار قانوني امكان كسب درآمد به منظور پشتيباني از خانوار در افغانستان را بيابد - اين مدت ممكن است تا يك دو سال بعد نيز تمديد شود.
11- دستگيري و اخراج اتباع افغاني غير مجاز:
با توجه به قوانين داخلي و بين المللي ، دولت ايران از حق بديهي حاكميت در مواجهه و اخراج گسترده آن دسته از اتباع افغاني كه بصورت غير قانوني در ايران به سر مي برند طي سال 83 به طريقي كه صلاح بداند استفاده خواهد نمود.
در پايان با توجه به اينكه تسهيلات دولت ايران براي بازگشت آوارگان افغاني بويژه از نظر خروج قانوني و بدون هزينه گمركي و يا ماليات اثاثيه منزل و نيز درآمدها ريال وضع نمودن است  اما اين وضعيت احتمال از اواخر سال 83 به بعد قابل تمديد نخواهد بود. اين موضوع ، بطور قطع براي آنان مشكلاتي را ببار خواهد آورد.
 بر اين اساس توصيه موكد مي نمايم كه با توجه به تسهيلات دولت و كميسارياي پناهندگان و مساعدت دولت اسلامي افغانستان در زمينه بازگشت داوطلبانه ، آوارگان محترم افغاني از فرصت محدود باقي مانده خصوصا در نيمه اول سال 83 استفاده نموده و با عزت ، احترام و آبرومندي به وطن خود بازگشت نمايند.