در گفتگو با وعیدی مسائل مهم واساسی مربوط به انتخابات ودلایل حضور این چهره هسته ای وارتباط این مسئله با سیاسی را به گفتگو نشستیم که متن کامل آن چنین است:
- خبرگزاری مهر- گروه سیاسی: آقای وعیدی، به عنوان اولین سئوال، چرا شما در هیچ لیستی حضور ندارید؟ آیا این خواست شما بوده است یا از شما دعوتی نشده است؟
جواد وعیدی: فکر می کنم این سئوال را باید کسانی که لیست ها را می نویسند جواب بدهند. تصورم این است که کسانی که در سطح ملی برای کارمهمی چون انتخابات مجلس برنامه ریزی می کنند باید بدنبال مصلحت عمومی و بدنبال یافتن چهره هایی باشند که دو فاکتور اصلی داشته باشند. اول باید دارای ایده و تفکر مشخص و کارآمد و قابل طرحی باشند و دوم باید عملکرد روشن ، قابل اتکا و موثری داشته باشند. واقعیت این است که من ازهیچ صاحب لیستی تقاضا نکردم اسم من را در لیست خودشان بگذارند و به طور مستقل نامزد مجلس شده ام.
شما خود را اصولگرا می دانید یا اصلاح طلب؟
- به معنای تفکر عقیده حتما جزو اصولگرایان هستم و با اعتقاد به این اصول با دیگران متمایز می شوم اصولی که من به آنها اعتقاد دارم، اعتقاد به حاکمیت دینی و اعتقاد به انقلاب اسلامی ، نظام جمهوری اسلامی به عنوان ارثیه مبارک امام و شهدا می باشد. اصل سومی که به آن معتقدم اعتقاد به آینده ای روشن برای ایران و ایرانی و اصل دیگر اعتقادی ام لزوم ارتقای کارآمدی نظام برای ایجاد فردای بهتر به گونه ای است که همه ایرانیان نه تنها به ایرانی بودن خود افتخار کنند بلکه هر ایرانی ، ایران را بهترین سرزمین برای سعادت مادی و معنوی خود بداند.
- انگیزه کاندیداتوری شما در هشمتین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی چه بود؟
- قبل ازهر چیز تصورم این است که مجلس جایگاه افرادی است که مصالح ملی را خوب بفهمند و بتوانند از سطح ملی به مسائل نگاه کنند و برای منافع و امنیت ملی تصمیم بگیرند و قوانین جاری را با این رویکرد ساماندهی کنند. بنده به سبب تجربیات گذشته و تکمیل این تجربیات با حضور در شورای عالی امنیت ملی فکر می کنم دارای تجربیات قابل اتکایی هستم که می توانم در مجلس از آنها برای کشور استفاده کنم.
طبق قانون دبیر ومعاونین شورای عالی امنیت ملی برای کاندیداتوری نیازی به استعفا ندارند. براین اساس با توجه به سیرتحولات موضوع هسته ای به ویژه درهمکاری اخیر با آژانس و خروج ازمسیربحرانی و درمسیر عادی قرار گرفتن این موضوع تصورم این شد که اوقات بیشتری را می توانم به سایر امور و از جمله مجلس صرف کنم.
- پس آیا می توان کاندیداتوری شما را پیامی به مخاطبان داخلی و به خصوص خارجی دانست که پرونده هسته ای ایران عادی شده است؟
- بله همین طور است، سطح کار ما در موضوع هسته ای نه مثل سه سال قبل است، نه مثل دو سال قبل و نه حتی شش ماه گذشته.
- سوابق سیاسی شما چیست؟ آیا در حزب و گروه خاصی هم عضویت دارید؟
- اگر منظور شما از سابقه سیاسی ورود به سیاست در چارچوب کار حزبی و جناحی است . نه خیر. من چنین سابقه ای ندارم شاید علت انتخاب نشدم توسط لیست ها هم همین باشد . در دوران پیروزی انقلاب و در دوران عنفوان جوانی با شور و شوق انقلاب و اعتقادات مذهبی به عرصه فعالیت های اجتماعی وارد شدم و در نهادهای انقلاب مشارکت جدی داشتم اما به معنای کار سیاسی در چارچوب حزب و گروه ، عضو هیچ حزب و گروهی نبودم.
- آیا می توان کاندیداتوری شما برای نمایندگی مجلس را آغازی برای این نوع فعالیت سیاسی در چارچوب احزاب و گروهها دانست ؟
- پشتوانه من تجربیاتم در عرصه سیاست خارجی و تجربیات ملی در سطح استراتژیک و در سطح روابط بین الملل است که می تواند در مجلس آینده موجب کارآمدی بیشتر شود. اما نه در معنای حزبی. مجلس باید از عناصر حرفه ای که در کارگزاری نظام در عرصه های اجرایی و استراتژیک خدمت کرده اند استفاده کند. البته می شود این حضور من را نقطه عطفی در فعالیت های سیاسی من تلقی کرد.
- حضور مردم را در انتخابات آتی چگونه پیش بینی می کنید؟ و این حضور چه تاثیری می تواند بر موضوعی مثل موضوع هسته ای داشته باشد؟
-مشارکت مردم در جمهوری اسلامی دو شکل دارد. یک شکل مشارکت سیاسی و شکل عمومی و نمادین که در مراسمی چون راهپیمایی 22 بهمن و تظاهرات ها متجلی می شود و معنی این حضور این است که مردم از راهی که از آغاز انقلاب برگزیده اند که راه استقلال و آزادگی بر اساس مدل حاکمیت دینی است پشیمان نشده اند و به این راه وفادار هستند و از آینده هم مایوس نیستند. مدل دوم مشارکت مردم مشارکت سیاسی نهادینه شده است که با حضور در انتخابات ها معنا پیدا می کند آنهایی که مایل هستند مردم ایران را نسبت به آینده نامید کنند از هر راهی استفاده می کنند از جمله صدور قطعنامه که کارکردش دخالت در امور داخلی ایران و شرایط داخلی و ایجاد یک نوع فضای روابط است که مردم به آینده خودشان امیدوار نباشند اما معتقدم مردم ما با هوشمندی زیادی به این موضوع آگاهی دارند و با مشارکت گسترده خود به همه جهان نشان می دهند که از انتخاب راهی که آن را برگزیده اند پشیمان نیستند.
- شما قوی ترین مجلس بعد از انقلاب را چه مجلسی می دانید؟
- مجلس هفتم بخصوص در عرصه دفاع و پشتیبانی از ایستادگی از حقوق هسته ای مجلس موفقی بود البته بررسی عملکرد مجلس در عرصه های دیگر باید توسط کارشناسان مربوطه انجام شود.
- بسیاری اعتقاد دارند مجلس هشتم مجلس سرنوشت ساز در موضوع هسته ای است و به اصطلاح "فینال هسته ای" ما و غرب در دوره این مجلس انجام می شود، فکر می کنید مجلس هشتم چه رویکردی را در موضوع هسته ای باید داشته باشد؟
- تصورم این است که کسانی که به دنبال مایوس سازی مردم هستند اولین جبهه مایوس سازی را در موضوع هسته ای پیگیری می کنند و مردم ما هم این حس را دارند که پیگیری موضوع هسته ای ، سنگر دفاع از استقلال و نماد مقابل با تحقیر است، طبیعی است مجلس هشتم نتیجه آرای این مردم خواهد بود و کسانی انتخاب خواهند شد که طرفدار حفظ حقوق هسته ای و استقلال کشور باشند.
- به طور دقیق تر فکر می کنید مجلس هشتم در شرایط فعلی باید چه مصوباتی در موضوع هسته ای داشته باشد؟
- دیپلماسی هسته ای یک دیپلماسی همه جانبه است و حتما در کنار دیپلماسی عمومی، رسمی و رسانه ای ما نیاز به یک دیپلماسی قوی مردمی و پارلمانی هم داریم . مجلس هشتم می تواند پشتوانه خوبی از این جهت باشد و یک دیپلماسی پارلمانی کارآمد را در موضوع هسته ای ارائه کند، ولی باید توجه کنیم که نباید موضوع هسته ای را دستاویز رقابت های سیاسی و انتخابات مجلس کنیم. طبق نظرسنجی ها انجام شده 85 درصد مردم با هر عقیده و سلیقه ای از هسته ای شدن ایران حمایت می کنند و آن را نماد استقلال و پایان دوره تحقیر می دانند.
- شما در یکی از سخنرانی هایتان از بسته شدن پرونده هسته ای ایران سخن گفتید. آیا طرف مقابل هم همین مفهوم را قبول دارد؟
- اولا مانباید از لغت "پرونده" در مورد فعالیت های هسته ای خودمان استفاده کنیم چون واژه پرونده ، واژه ای است که دشمنان مردم ایران با معنای خاصی آن را بکار می برند. از نظر حقوقی ، پادمانی و فنی با اثبات صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران بر اساس رفع ابهامات شش گانه در چارچوب مدالیته انجام شد پرونده ایران در مسیر قانونی آژانس در مسیر عادی قرار گرفته است .
درمقابل این امر دشمنان ما به این وضوع تمکین کنند و به همین خاطر درخارج از آژانس و وین در یک کار سیاسی ، برخوردی سیاسی را دنبال می کنند و هدفمان این است که اثبات کنند موضوع هسته ای ایران وقتی عادی خواهد شد که آنها اراده کنند بنابر این ما وقتی می گوییم موضوع در مسیر قانونی ، حقوقی در حال عادی شدن است حرف گزافه ای نیست و کافی است به بیانیه کشورهای عدم تعهد که شامل 114 کشور هستند و همچنین بیانیه اخیر چین توجه کنید. همین چند کشوراروپایی و آمریکا برای اینکه اثباتکنند برخوردشان با ایران صرفا سیاسی نیست قصدداشتند در شورای حکام نیز قطعنامه ای علیه ایران بدهند و این رویکرد را در پیش بگیرند که برخلاف نظر ایران اوضاع دروین بحرانی است. اما این تلاش نافرجام ماند .
- هدف طرح اقدام یا مدالیته چه بود؟ آیا قرار نبود که در پایان این طرح پرونده ایران از شورای امنیت به آژانس بازگردد؟
- هدف اصلی طرح اقدام اثبات حقانیت صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران در مرجع حرفه ای و رسمی آن یعنی آژانس بود که موفق هم شد. اینکه ما انتظار داریم موضوع به آژانس برگردد البته طبیعی است که انتظار داریم ولی مسئله این است که چون رویکرد طرف مقابل اساسا حقوقی نیست می دانیم که به اقداماتی مثل صدور قطعنامه سوم هم دست خواهند زد. ما از اول می دانستیم که رویکرد آنها حقوقی نیست ولی الان دستشان کاملا رو شده است.
اینها همان کسانی هستند که 50 سال قبل در نهضت ملی شدن صنعت نفت، ملی شدن نفت ایران را به منزله تهدید صلح و امنیت بین المللی خواستند جا بزنند و انگلستان در آن مقطع پیش نویس یک قطعنامه را به شورای امنیت داد با این مضمون که ملی شدن صنعت نفت ایران تهدید صلح و امنیت جهانی است. امروز هم آنها همین کار را ادامه می دهند . در غرب چیزی عوض نشده است . اینکه ما فکر کنیم نسل های بعدی آنها هم رفتاری بجز ارباب رعیتی با کشورهای جهان سومی می کنند خیالی باطل است.
-در محافل خبری بعضا مطرح می شود که یکی از معاونین آقای البرادعی مستقیما با آمریکایی ها در رابطه بود و به نوعی خاص با ایران دشمنی می کرد و اتفاقا شما هم مسئول مذاکره با او بودید آیا این مسئله درست بود؟
- اینکه انتظار داشته باشیم کسی از خارجی ها به طور مطلق دوست ما باشد همان طور اشتباه است که انتظار داشته باشیم همه آنها به طور مطلق دشمن ما باشند.
- بعضی ها مدعی هستند که از فرصت مذاکره با آمریکا به درستی استفاده نشد و این فرصت دیپلماتیک به خوبی مدیریت نشد، نظر شما در این خصوص چیست؟
- واقعیت این است که مدیریت مذاکره با آمریکا کار بسیار پیچیده بوده و هست که شرایط آن دائما در حال تغییر است و می توان گفت شرایط آن حتی لحظه ای است. موضوع مذاکره با آمریکا وقتی اصالت دارد که همراه با تهدیدنباشد و مذاکره در شرایط برابر و همراه با احترام متقابل و امنیت متقابل قابل طرح باشد. آمریکایی ها همچنان در حال تهدید مردم ایران هستند و همچنان می خواهند با استقلال و پیشرفت مردم ایران مقابل کنند . البته تحولات سالهای اخیر نشان داد که ما استنکافی از انجام مذکره نکردیم اما طبیعی است که مذاکره وقتی کارآمد است که در شرایط برابر صورت بگیرد.
-آقای وعیدی آیامی توان در شرایط فعلی برای ایجاد گشایشی در وضعیت فعلی، فرمولی با این اوصاف مطرح کرد که از یک طرف جمهوری اسلامی ایران پروتکل الحاقی را رسما تصویب و اجرا کند و در مقابل غرب هم مسیر صدور قطعنامه را کنار بگذارد؟ می توان چنین فرمولی را در نظر گرفت؟
- اول از همه باید بدانیم که آیا طرف مقابل دست از تهدید و دخالت بر می دارد یا نه ؟ باید بدانیم که مسیر شورای امنیت ، مسیر دخالت در امور داخلی ایران و مقابله با استقلال و پیشرفت مردم ایران است. آنها اول باید اعتماد مردم ایران را جلب کنند . ما چیزی از کسی نمی خواهیم. اگر آنها اعتماد مردم ایران را جلب کردند طبیعی است که می تواند در شرایط برابر در مورد چارچوبی که در آن "تعاملات متقابل " منجر به "تثبیت اعتماد متقابل" شود بحث و بررسی کرد و به این مدل رسید.
- شما به عنوان یک کارشناس مسئله هسته ای چه توصیه ای دارید که این ایستادگی عمومی ملت به نتایج درخشنده تری برسد؟
- وظیفه اول ما ایستادگی است . به همین مفهوم که از نادیده گرفتن حقوق مردم و تحمیل اراده دشمنان ملت ایران جلوگیری کنیم اما رویکرد دوم ما که می تواند این ایستادگی را به شکوفایی کامل برساند اتخاذ رویکرد تدبیر و هوشمندی است. ما باید خط قرمزهای ساخته شده توسط دشمن را به عنوان خط قرمز قبول نکنیم و در عین حال با بکارگیری دیپلماسی فعال و موثر بخصوص در عرصه پارلمانی در مجلس هشتم قدرت اقناع خودمان را در سطح بین المللی افزایش دهیم.
* با اجازه می خواهم سئوالی فانتزی بپرسم، راز پوشیدن پیراهن های صورتی رنگ شما چیست؟!
- چون من آینده مردم را روشن می بینم بر اساس "رنگ رخساره خبر می دهد از سر ضمیر" این لباس ها را می پوشم.
* یعنی این نوع لباس پوشیدن شما پیام سیاسی دارد؟
- بله. به یک معنا؛ چون من به آینده ای روشن برای مردم ایران اعتقاد دارم پیراهن هایی به رنگ شاد می پوشم که این نمادی از امیدواری من است.
* ولی بعضی وقت ها هم پیراهن سیاه می پوشید؟ آیا این نماد سخت شدن و رنگ عزا گرفتن است؟!
- نه!(باخنده) اگر دقت کرده باشید هر وقت هم که پیراهن مشکی می پوشم رنگ کتم روشن است!
* شما در هیچ فهرستی نیستید اما برای مردم هم ناشناس نیستید. چقدر احتمال می دهیم رای بیاورید؟
- فقط به همین جواب اکتفا می کنم که آدم های حرفه ای قبل از وقوع رخدادهای پیش بینی های ناموقع نمی کنند!
* می توانم بپرسم چقدر برای هزینه های انتخاباتی خود هزینه کرده اید ؟
- 5 میلیون و ششصد هزار تومان که البته آن را هم رفقایم دادند.
* کسانی که در مراتب بالای حکومت در ایالات متحده قرار دارندو جزو استراتژیست های آمریکا هستند عموما تخصصی هم در روسیه و شوروی سابق دارند. مثل برژنسکی. در ایران هم شما از معدود افرادی هستید که تخصصی ویژه در مورد شوروی دارید به نظر شما مهمترین دلیل فروپاشی شوروی چه بود؟
- قبل از هر چیز دلیل فروپاشی شوروی انتخاب روشی غلط برای اداره حکومت و جامعه بود یعنی اندیشه های صرفا مادی . دومین آموزه ما از فروپاشی شوروی می تواند این باشد که تکیه بر قدرت سخت افزاری عامل ماندگاری سیستم نیست و سومین مورد این است که مردم شوروی مشارکتی در اداره حکومت نداشتند.
* با مطالعه تاریخ، می توان نتیجه گرفت که سیاست جمهوری اسلامی در قبال اتحاد شوروی سابق بسیار پیچیده تر و عمیق تر از سیاست ایران دوران شاه در مواجه با ابرقدرت سرخ بود. قوی ترین و جالب ترین سیاستی که ایران در قبال شوروی داشت چه بود؟
- بله همینطور است، مهمترین نقاط عطف روابط ایران و شوروی در دوره جنگ 8 ساله با عراق بود و مخالفت صریح ایران با اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی. این سیاستی اخلاقی و موثر بود که امام به عنوان نماد سیاست نه شرقی و نه غربی طراحی و پیگیری کرد. دومین نقطه عطف روابط ایران و شوروی که وزن ایران را در این رابطه دو جانبه بالا برد نامه امام به گورباچف و پیش بینی فروپاشی شوروی بود هر چند که تلویحا در این نامه نوعی بسترسازی روابط درازمدت با شوروی هم شده بود اما در آن سو روابط شوروی با ما منفعلانه بود البته بعد از فروپاشی شوروی در زمان یلتسین به خاطر سیاست های غربی او ، روابط ایران و روسیه دچار کرختی و افق شد اما در دوران پوتین مجددا این روابط وارد سط تازه و فعالی شد.
* آقای وعیدی به عنوان آخرین سئوال شما حتما به خاطر شغل خودتان و حضور در رسانه ها با واکنش های مردم کوچه و بازار هم مواجه شده اید. بازگو کردن این خاطرات قطعا برای خوانندگان جالب است چند مورد از این برخوردهای مردمی را بگویید.
- بله. برخوردهای مردم زیاد است. مثلا یک بار در جاده شمال برای استراحت ماشین را متوقف کرده بودم که یک ماشین پرادو از مقابلم رد شد لحظه ای بعد دیدم این ماشین به سرعت دنده عقب گرفت و به سمت من بازگشت و جوان قد بلند و شیکی به من گفت آقای وعیدی خودتی؟ وقتی پاسخ مثبت دادم گفت من اصلا آدم سیاسی نیستم و نمی دانم قصه هسته ای هم چیست اما وقتی شما حرف می زنید از یک چیز خوشم می آید و آن اینکه به حرف هایت اعتقادو برای آنها استدلال داری. در همین خط محکم بایستد.
یا مثلا در شهر هامبورگ آلمان یک خانم و آقای ایرانی که برای دیدن بازی ایران و پرتغال به آنجا آماده بودند و وضعیت ظاهری خاصی هم داشتند مرا شناختند و گفتند جلوی این غربی ها بایستد . اینها همه را تحقیر می کنند و باید حقمان را با اقتدار از آنها بگیریم.
نظر شما