بازنگری در علوم انسانی با رویکرد اسلامی/ انگ فساد به دانشگاهها نزنیم
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه بهترین جوانان کشور در دانشگاهها مشغول به تحصیل هستند، گفت: نباید به دلیل برخی موارد انگ فساد به دانشگاهها بزنیم زیرا بهترین جمع های معنوی در دانشگاهها صورت می گیرد.
به گزارش خبرنگار مهر، محمد مهدی زاهدی در جلسه هیئت رئیسه دانشگاه بوعلی همدان با بیان اینکه وزارت علوم در دولت نهم در تمام زمینه ها برنامه دارد و بر اساس این برنامه حرکت می کند، به تشریح اقدامات برنامه های فرهنگی پرداخت و گفت: مسائل فرهنگی برای ببار نشستن زمان می خواهند. ما نباید برخی پدیده های ظاهری را ملاک یک اصل قرار دهیم. برخی مطرح می کنند که دانشگاهها دچار فساد هستند. ما نمی گوییم دانشگاهها بی عیب هستند اما بهترین جوانان کشور در این مراکز علمی در حال تحصیل هستند و زندگی می کنند. بهترین نماز جماعتها، مراسم اعتکاف، عمره های دانشجویی و عزاداریها در دانشگاههای کشور برگزار می شود.
زاهدی تصریح کرد: وجود برخی موارد که به ظاهر با معنویات همخوانی ندارد نباید باعث قضاوت در مورد کل دانشگاه شود.
ایجاد دانشگاه تمدن ساز زمان می خواهد
وی به بحث ایجاد دانشگاه تمدن ساز اشاره کرد و گفت: در وزارت علوم دولت نهم بحثی تحت عنوان دانشگاه تمدن ساز مطرح کرده ایم که کار سنگین تحقیقاتی در این زمینه صورت گرفته و کتابی نیز در این زمینه منتشر شده است.
دانشگاه تمدن ساز دانشگاه اسلامی را نیز در بر می گیرد
وزیر علوم ادامه داد: بحثی با عنوان ایجاد دانشگاه اسلامی مورد تاکید قرار گرفته که دانشگاه تمدن ساز آن را به طور کامل در بر می گیرد. حتی پا را فراتر می گذارد و سبب تاثیرگذاری در محیط داخلی و خارجی می شود. ما در خلا به این نتایج نرسیده ایم بلکه بر اساس مسیرها و فرایندهایی کاملا روشن به این نتایج دست یافته ایم. زاهدی گفت: مسیر دستیابی به دانشگاه تمدن ساز طراحی و تدوین شده است. دانشگاه تمدن ساز زمان می برد تا به بار نشیند اما ما گامهای اولیه را محکم برداشته ایم.
بازنگری در حوزه علوم انسانی با رویکرد اسلامی
وی ادامه داد: یکی از راهکارهای دستیابی به دانشگاه تمدن ساز بازنگری در حوزه علوم انسانی با رویکرد اسلامی بود که این امر در دستور کار قرار گرفت و اقدامات قابل توجهی نیز انجام شد. کتب علوم انسانی ما خوراکی از یافته های دانشمندان غربی است. ما ضمن اینکه یادگیری این یافته ها را رد نمی کنیم اما معتقدیم باید توجه ویژه ای به آموزه های دینی و اسلامی و همچنین یافته های دانشمندان داخلی در متون علوم انسانی صورت گیرد. به عنوان مثال ما باید در متون علمی روانشناسی آموزهای اسلامی را نیز وارد کنیم.
وزیر علوم در مورد نحوه اجرای این امر گفت: برای اینکه بتوانیم در این زمینه گامهای موثر برداریم نیاز به تربیت عضو هیئت علمی توانا داریم. در این زمینه از توان تمامی اعضای هیئت علمی دانشگاهها استفاده کرده و خواهیم کرد. برای مثال در بازنگری رشته اقتصاد اسلامی از توان تمامی اعضای هیئت علمی بهره گرفتیم و از یک مشارکت ملی برخوردار شدیم.
غفلت در تربیت مدرسین معارف و جبران آن در سالهای اخیر
زاهدی یکی از مشکلات جدی در این زمینه را تربیت مدرسین معارف دانست و گفت: در این زمینه غفلت شده است اما در دو سال اخیر کارهای صورت گرفته است. در این زمینه دانشگاه تربیت مدرس معارف اسلامی در قم ایجاد شده و در چند دانشگاه دیگر دکتری در این زمینه ایجاد شده است. با تربیت کادر لازم زمینه و بستر این امر فراهم می شود.
ایجاد رشته های بین رشته ای با رویکرد اسلامی و بین المللی
وی به توسعه رشته های میان رشته ای در حوزه علوم انسانی اشاره کرد و گفت: بیش از 200 رشته بین رشته ای در حوزه علوم انسانی تدوین شده است که عمدتا رویکرد اسلامی دارند. البته در بسیاری از این رشته ها حقوق و آیین نامه های بین المللی مورد توجه قرار گرفته اند. این رشته ها در مقاطع تحصیلات تکمیلی تدوین شده اند که برای پذیرش دانشجو ارائه می شوند.
تاکید وزیر علوم بر توجه به انجمنهای علمی
زاهدی با بیان اینکه باید دانایی محوری در کشور حاکم شود گفت: انجمنهای علمی می توانند زمینه را برای دانایی محوری فراهم کنند لذا توصیه می شود انجمنهای علمی دانشجویی را به شدت مورد توجه قرار دهید و دانشجویان عضو این انجمنها را مورد حمایت قرار دهید. از طرح های دانشجویان این انجمنها حتی اگر یک طرح معمولی یا غیرعملی باشند استقبال کنید تا دلسردی دانشجویان را موجب نشویم.
افزایش سه برابری انجمهای علمی
وزیر علوم در مورد رشد انجمنهای علمی در دولت نهم گفت: تعداد انجمنهای علمی در دولت نهم سه برابر شده است و هم اینک 2 هزار انجمن علمی دانشجویی در سطح دانشگاههای کشور فعالیت می کنند.
حذف دوره های کاردانی از دانشگاههای مادر / اشباع برخی رشته های دانشگاهی
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: توصیه وزارت علوم حذف دوره های کاردانی از دانشگاههای مادر و جامع استانی است البته نباید این موضوع را به واحدهای اقماری دانشگاههای مادر مرتبط دانست.
به گزارش خبرنگار مهر، محمد مهدی زاهدی در جلسه هیئت رئیسه دانشگاه بوعلی همدان با بیان اینکه وزارت علوم در دولت نهم در تمام زمینه ها برنامه دارد و بر اساس این برنامه حرکت می کند، گفت: در بحث آموزشی وزارت علوم درصدد است دانشگاههای جامع و مادر را به سمت تحصیلات تکمیلی سوق دهد. بنابراین در دانشگاهها مادر افزایش را به صورت کمی تجویز نمی کنیم و رشد کیفی بسیار مورد تاکید قرار گرفته است. البته توسعه دانشکده ها و رشته های دانشگاهی بحث دیگری است که نباید افزایش آن را به حساب توجه ویژه وزارت علوم به رشد کمی گذاشت.
دلایل متضرر شدن دانشگاهها از دوره های کاردانی
وزیر علوم با تاکید بر خذف دوره های کاردانی در دانشگاهها مادر در مورد مضرات دوره های کاردانی برای دانشگاههای مادر و جامع در استانهای مختلف کشور گفت: دانشگاههایی که دوره کاردانی در آنها دایر است در رتبه بندی دانشگاهها متضرر خواهند شد. همچنین در بخش بودجه ضرر خواهند کرد زیرا به دوره های کاردانی یک دوم دوره های کارشناسی بودجه تخصیص می یابد. این بودجه به ازای دوره های کارشناسی ارشد 3 برابر و دکتری 4 برابر است.
وی در مورد دیگر مضرات دوره های کاردانی برای دانشگاههای جامع گفت: یکی از ملاکهای رتبه بندی دانشگاهها هرم اعضای هیئت علمی است. با توجه به اینکه تولید علم هم کمتر در دوره کاردانی اتفاق می افتد بنابراین به نفع دانشگاههاست که به زدودن دوره های کاردانی و تقویت دوره های کارشناسی و توسعه تحصیلات تکمیلی بپردازند.
وزیر علوم به رشته های بین رشته ای نیز اشاره کرد و افزود: ایجاد دانشکده پیرادامپزشکی که توسط اعضای هیئت رئیسه دانشگاه بوعلی همدان عنوان شد می تواند مصداقی از ایجاد رشته های بین رشته ای که جنبه کاربردی دارند باشد. وزارت علوم نیز دانشگاهها را به سمت ایجاد رشته های بین رشته ای کاربردی سوق می دهد و بر این امر تاکید می کند.
پرهیز از راه اندازی رشته های تکراری و توجه به بین رشته ای ها
محمد مهدی زاهدی با بیان اینکه وزارت علوم به ازای ایجاد رشته های بین رشته ای در دانشگاهها بودجه اختصاص می دهد گفت: در مقطع کارشناسی توصیه ما این است که از راه اندازی دوره های تکراری پرهیز کنند و بر اساس نیازهای منطقه و علمی کشور به تدوین رشته های بین رشته ای بپردازند.
در بسیاری از رشته های دانشگاهی به اشباع رسیده ایم
وزیر علوم با بیان اینکه در بسیاری از رشته های دانشگاهی به اشباع رسیده ایم گفت: در رشته هایی مثل ادبیات فارسی یا ادبیات عرب یا حتی میکروبیولوژی به اشباع رسیده ایم و فارغ التحصیلان بیکار بسیاری در این رشته ها داریم. بهتر است رسالت تربیت دانشجو و متخصص در این رشته های اشباع شده را به دانشگاههای علمی کاربردی، پیام نور، غیرانتفاعی و آزاد بسپارید تا در دانشگاههای جامع بیشتر برای رفع نیازهای کشور برنامه ریزی کنیم و به تدوین رشته های دانشگاهی بپردازیم.
زاهدی با تاکید بر اینکه در دوره های کارشناسی تاکید بر کیفیت است، گفت: در دوره های تحصیلات تکمیلی نگاه کمی نیز داریم و باید افزایش کمی و کیفی را همزمان مد نظر قرار دهیم.
چشم انداز تعداد دانشجو در پایان برنامه چهارم توسعه
وی با بیان اینکه بر اساس برنامه چهارم توسعه باید در پایان سال تحصیلی 89 – 88 جمعیت دانشجویی کشور به 3 میلیون و 700 هزار نفر برسد، گفت: در سال حاضر رشد خوبی در این زمینه داشته ایم و جمعیت دانشجویی کشور را به 3 میلیون و 300 هزار نفر رسانده ایم. بنابراین راه سختی برای اجرای هدف برنامه چهارم توسعه در ظرفیت دانشجویی کشور نداریم.
زاهدی ادامه داد: در ابتدای دولت نهم تعداد دانشجویان کشور دو میلیون و 200 هزار نفر بود گفت: رشد جمعیت دانشجویان کشور در سالهای اخیر به معنی کاهش کیفیت دانشگاههای مادر و جامع نیست زیرا بیشترین ظرفیت ایجاد شده مربوط به دانشگاههای علمی کاربردی، پیام نور، غیرانتفاعی و آزاد بوده است که این دانشگاهها و مراکز آموزش عالی نیز اهداف خاص خود را به خوبی دنبال کرده اند.
70 درصد اعضای هیئت علمی باید استادیار به بالا باشند
وزیر علوم در مورد هرم اعضای هیئت علمی نیز گفت: هرم اعضای هیئت علمی باید به گونه ای اصلاح شود تا 70 درصد اعضای هیئت علمی دانشگاهها استادیار به بالا باشند. در حال حاضر این میزان برابر 67 درصد است که نشان می دهد به راحتی به هدف برنامه دست خواهیم یافت و در برنامه پنجم توسعه به رقم 90 درصد استادیار به بالا در هرم اعضای هیئت علمی خواهیم رسید.
وی تاکید کرد: با دستیابی به اهداف برنامه چهارم و برنامه ریزی دقیق در برنامه پنجم توسعه خیلی سریع در رقابت با ترکیه برنده خواهیم شد و از این کشور پیشی خواهیم گرفت.
زاهدی به ISC نیز اشاره کرد و گفت: با نهایی شدن این پایگاه استنادی جهان اسلام و قراردادهایی که با ISI برای انعکاس مقالات ISC در آن صورت گرفته است در کمترین زمان ممکن از ترکیه پیشی خواهیم گرفت و برترین کشور علمی جهان اسلام خواهیم شد.
وزیر علوم پیش بینی کرد در طول 5 سال آینده این امر محقق شود.
مصمم بودن رئیس جمهور برای تامین تجهیزات دانشگاهها / تصویب اسناد نانو و زیست فناوری
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تایید مشکل تجهیزات در دانشگاهها و مراکز پژوهشی گفت: موانعی در این امر وجود دارد اما به شدت پیگیر رفع مشکلات هستیم به طوری که حتی شخص رئیس جمهور نیز مرتب پیگیر رفع مشکل تجهیزات پژوهشی دانشگاهها هستند.
به گزارش خبرنگار مهر، محمد مهدی زاهدی در جلسه هیئت رئیسه دانشگاه بوعلی همدان با بیان اینکه وزارت علوم در دولت نهم در تمام زمینه ها برنامه دارد و بر اساس این برنامه حرکت می کند، به تشریح اقدامات برنامه های پژوهشی و فناوری پرداخت و گفت: در پژوهش که به نوعی فناوری را نیز به دنبال خود دارد مطابق برنامه عمل می کنیم. در حال حاضر از نظر نرخ رشد علمی در جهان اسلام اول هستیم اما در تولید مقاله پس از ترکیه در جایگاه دوم قرار داریم. ضمن اینکه در بسیاری از فناوریهای نو مانند نانو و هسته ای در جهان اسلام سرآمد هستیم.
وی ادامه داد: در برخی رشته ها و شاخه های علمی مانند شیمی، ریاضی، فیزیک، مهندسی مکانیک و نانو در سطح منطقه اول هستیم.
وزیر علوم با بیان اینکه در بسیاری از شاخصهای به اهداف برنامه چهارم توسعه دست یافته ایم تاکید کرد: باید مراقب باشیم تا عقب نمانیم و همیشه در صدر قرار بگیریم.
توجه به آینده نگاری در نقشه جامع علمی کشور
زاهدی به آینده نگاری علمی در کشور اشاره کرد و گفت : در نقشه جامع علمی کشور یکی از مباحثی که مورد تاکید قرار گرفت بحث آینده نگاری بود. آینده نگاری با آینده نگری متفاوت است. در واقع آینده نگاری، آینده نگری دینامیک است. ما باید دائما رصد کنیم و ببینیم رقبا در چه مرحله ای قرار دارند و چه اقداماتی برای پیشرفت علمی خود انجام داده یا می دهند تا بر اساس آن طرح و برنامه ریزی کنیم و نگذاریم رقبا از کشور ما پیشی بگیرند. خوشبختانه آینده نگاری علمی که مورد تاکید وزارت علوم بود در نقشه جامع کشور کشور نیز لحاظ شده است.
تصویب سند نانو و زیست فناوری در شورای عالی انقلاب فرهنگی
وی ادامه داد: سند نانو و زیست فناوری در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است که بر اساس آن عمل خواهد شد. سند هوا و فضا نیز در دست تدوین است.
تایید مشکلات تجهیزات از سوی وزیر علوم
وزیر علوم با تایید مشکلات تجهیزات دانشگاهها و مراکز پژوهشی گفت: در این زمینه ریاست جمهوری نیز توجه خاص دارد و بر تامین نیازهای دانشگاهها تاکید می کند.
وی گفت: با تصویب بودجه های مناسب در این امر کار بسیار قابل توجهی صورت گرفته که به هیچ عنوان تاکنون سابقه نداشته است. اختصاص فاینانس به این امر و همچنین عنایت رئیس جمهوری از تلاشهای صورت گرفته برای تامین بودجه تجهیزات دانشگاهی است که مشکلات موجود بر سر تهیه و خرید تجهیزات باعث شده است تمامی دانشگاهها از این ناحیه با معضلاتی همراه باشند.
اختصاص 299 میلیارد دلار بودجه برای تجهیزات وزارت علوم
زاهدی گفت: در اجلاس روسای دانشگاهها که سال گذشته برگزار شد کمبود تجهیزات مورد تاکید قرار گرفت که بر همین اساس رئیس جمهور بودجه ای به معاونت علمی ریاست جمهوری اختصاص داد تا صرف خرید تجهیزات برای دانشگاهها و مراکز پژوهشی وزارت علوم و بهداشت شود. در همین راستا 299 میلیارد دلار بودجه به وزارت علوم اختصاص یافته تا خرید تجهیزات صورت گیرد. امیدواریم با رفع موانع موجود هرچه سریعتر این خرید ارزی صورت گیرد تا مشکل دانشگاهها تا حدودی مرتفع شود.
مصمم بودن رئیس جمهور برای خرید تجهیزات
وزیر علوم تاکید کرد: شخص رئیس جمهور برای خرید تجهیزات بسیار مصمم است و دائما پیگیر این موضوع است.
راه اندازی قطبهای تخصصی علوم انسانی
زاهدی به قطبهای علمی اشاره کرد و گفت: قطبهای علمی در دولت نهم به شدت مورد توجه قرار گرفته است و این توجه بیشتر معطوف انجمنهای علمی علوم انسانی است. در این زمینه غفلت شده است ولی وزارت علوم دولت نهم به شدت به دنبال جبران این غفلت است و تاکید می کند دانشگاهها به راه اندازی قطب های تخصصی علوم انسانی اقدام کنند.
بازنگری و سختگیری در هیئت تحریه مجلات علمی برای حذف برخی مشکلات
وزیر علوم همچنین به افزایش مجلات علمی پژوهشی تاکید کرد و گفت: ممکن است در گذشته مشکلاتی در پذیرش مقالات در مجلات علمی پژوهشی کشور وجود داشته است اما با بازنگری که در فعالیت مجلات علمی پژوهشی صورت گرفته و با سختگیری که در هیئت تحریریه این مجلات صورت گرفته و خواهد گرفت از آشفته بازار موجود در این نشریات جلوگیری خواهد شد.
وی در ادامه افزود: توجه ویژه ای به مجلات پژوهشی در حوزه علوم انسانی داریم زیرا بسیاری از تولیدات علمی محققان کشور در این شاخه مورد بی مهری مجامع بین المللی قرار می گیرد و باید با توسعه مجلات علوم انسانی زمینه لازم را برای انتشار این تولیدات علمی فراهم کنیم. حوزه های علمیه کشور مقالات بسیار قابل توجهی دارند که به دلیل عدم وجود مجلات معتبر علمی پژوهشی در حوزه علوم انسانی کمتر مورد توجه قرار می گیرند و در رشد علمی کشور محاسبه نمی شوند. با نشست هایی که با شورای مدیریت حوزه علمیه صورت گرفته است این مشکل رفع خواهد و تولیدات علمی از رشد قابل توجهی برخوردار خواهد شد.
تجاری سازی فناوری غفلت کرده ایم
وزیر علوم دولت نهم به توسعه پارک های علم و فناوری اشاره کرد و گفت: بحث کارآفرینی به شدت مورد توجه قرار گرفته است. ضمن اینکه ایجاد فن بازار و تجاری سازی فناوری نیز مورد تاکید قرار گرفته و پیشرفتهایی در این زمینه داشته ایم.
زاهدی گفت: تاکنون در تجاری سازی فناوری غفلت کرده ایم و نتوانسته ایم در این زمینه تاثیرگذار باشیم اما با توجه به اینکه دوران حاضر دوره فناوری است و کشوری می تواند قوی تر در مجامع حاضر شود که در فناوری به جایگاه قابل توجهی رسیده باشد، به شدت در وزارت علوم به این بخش توجه شده و خواهد شد.
وی افزود: ما در حال حاضر در حوزه فناوری خوب عمل کرده ایم اما در حوزه تجاری سازی فناوری عملکرد ایده آلی نداشیم و وزارت علوم در این دوره این موضوع را مورد تاکید قرار داده است.
راه اندازی رشته نانوبیوتکنولوژی
زاهدی گفت: البته در بحث فناوری سرمایه گذاری هایی در بخش آموزشی کرده ایم که نتایج آن در بخش پژوهش و فناوری نمود خواهد یافت. در این زمینه نانوبیوتکنولوژی را تاسیس خواهیم کرد و به سایر رشته های مرتبط با فناوریهای نوین نیز پرداخته یا خواهیم پرداخت.
رشد بودجه جاری دانشگاهها بیش از نرخ تورم / تاکید بر فعالیت بورسیه ها در دانشگاه محل تحصیل
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مورد بودجه دانشگاهها در سال جاری گفت: رشد بودجه جاری دانشگاهها در سال 87 بیش از نرخ تورم است. سرانه ای شدن بودجه و تأکید بر آن در دولت و مجلس، باعث تحول بودجه ای در دانشگاهها شده است.
به گزارش خبرنگار مهر، محمد مهدی زاهدی در جلسه هیئت رئیسه دانشگاه بوعلی همدان با اشاره به بحث رتبه بندی دانشگاههای جهان اسلام، گفت: طبق مصوبه این سازمان، موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی در حال حاضر مسئولیت رتبه بندی دانشگاههای جهان اسلام را بر عهده دارد.
وی ابراز امیدواری کرد، ملاکهای رتبه بندی و در صورت امکان نتیجه رتبه بندی دانشگاههای جهان اسلام پس از برگزاری نشستی که قرار است خرداد ماه در آذربایجان برگزار شود، در آبان ماه سال جاری اعلام شود.
وزیر علوم با اشاره به جایگاه دانشگاه بوعلی در این رتبه بندی افزود: دانشگاه بوعلی با شاخصهای تعیین شده برای معرفی بهترین دانشگاههای جهان اسلام فاصله زیادی دارد. به عنوان مثال تنها 10 درصد از دانشجویان این دانشگاه تحصیلات تکمیلی هستند این در حالی است که دانشگاههایی که در رتبه بندی در جایگاههای بالا قرار می گیرند، 40 درصد از دانشجویانشان در مقاطع تحصیلات تکمیلی تحصیل می کنند و 80 درصد از اعضای هیئت علمی آنها دارای درجه بالاتر از استادیاری هستند.
زاهدی از راه اندازی سیستم ارزیابی عملکرد خبر داد و گفت: هرچه مستندسازی قوی تر شود، حضور در ارزیابیها نیز بهتر خواهد شد. امیدواریم در سال جاری وضعیت وزارت علوم و دانشگاههای تابعه آن در زمینه مستند سازی در میان سایر مجوعه ها و ارگانها جایگاه بهتری را به دست آورد.
وزیر علوم افزود: رتبه وزارت علوم در سالهای 83 و 84 براساس اعلام سازمان مدیریت و برنامه ریزی به دلیل ضعف در مستند سازی در میان سایردستگاههای اجرایی 49 بوده است که با رفع مستند سازی این جایگاه ارتقا یافته است.
وی اظهار داشت: مصوبه بودجه دانشگاهها در سال 84 معادل 480 میلیارد تومان بود و این میزان در سال جاری به 1230 میلیارد تومان افزایش یافت. همچنین بودجه های عمرانی دانشگاهها برای امسال 480 میلیارد تومان درنظر گرفته شده است.
زاهدی گفت: در بحث بورسیه نیز دانشجویان بورسیه تنها باید در همان دانشگاهی که آنها را بورسیه کرده است، به فعالیت تدریس بپردازند و به هیچ عنوان نمی توانند پس از اتمام تحصیل در دانشگاه دیگری مشغول به تدریس شوند.
نظر شما