به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای این مراسم دکتر عباسعلی وفایی رئیس شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی گفت: این شورا همواره در زمینه تالیف کتب، بررسی و تامین آثار فعالیت داشته است. در این مرکز شش تن از استادان بنام از سوی شورای انقلاب فرهنگی و سه وزیر عضو هستند. شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی متولی رایزنی ها در خارج از کشور نیز هست. هر تابستان 300 دانشجو و استاد برای دانش افزایی به ایران می آیند. همچنین انتشار خبرنامه پژواک و دایر کردن سایتهای ادبی با حضور دانشجویان مقطع دکترا و فوق لیسانس از وظایف این شوراست.
بعد از آن دکتر احمد تمیم داری - مدرس دانشگاه - گفت: ما در کتابهای فارسی که مربوط به دوران بعد از اسلام است کتابی به نام "حدود العالم من المغرب و المشرق" داریم. در این کتاب تقسیم بندی هایی نسبت به شناخت کشورها وجود دارد. درباره ایران مهم ترین مختصات درباره مسائل فرهنگ و تمدن ایران است. یکی از مهم ترین مسائلی که پیش از اسلام می توان به آن اشاره کرد آیین میترائیسم در ایران بوده است. البته این آئین در کشورهای دیگر هم وجود داشته است. مهر در واقع فلسفه مهمی در آفرینش به شمار می رود و عالمان دینی این مکتب معتقد بودند که این مکتب رابطه ای میان خالق و مخلوق است. این آئین در مجموع دارای هفت مرحله بوده است که بشارت، شجاعت، پارسایی، رسالت و همسری از این جمله اند.
وی افزود: مسئله دیگر وجود آئین مانی بوده است. آئین او تلفیقی از سه مذهب مسیحیت، بودا و هندو بوده است. مانی توانست جریان فکری قدرتمندی در زمینه عرفان و تصوف را راه بیاندازد. بعد از مانی می توان به فلسفه ها و مکتبهای دیگری از ابن سینا و سهروردی اشاره کرد. ایران به دلیل مرکزیت داشتن همواره مهد مکاتب مختلف بوده است. در ایران یک تفکر عرفانی محض وجود داشت که شخصیتی مانند سهروردی توانست به این تفکر انسجام بخشد. همین طور ابن عربی که فلسفه ای عرفانی و صوفیانه داشت.
تمیم داری اضافه کرد: مکتبهای ادبی در ایران از زمان "ویلیام جونز" پررنگ تر شد و این شخص توانست به واسطه اشراف به زبانهای پارسی، انگلیسی، فرانسه و اردو کتابهای زیادی را از تاریخ و فرهنگ ما ترجمه کند و نشان دهد که رباعیات خیام و اشعار سعدی و حافظ چقدر در مناسبات اجتماعی و سیاسی غرب موثر بوده است. همچنین فیتز جرالد مستشرق اروپایی به قدری به خیام نزدیک شد که توانست در اروپا آکادمی ها و انجمنهایی به نام خیام تاسیس کند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: من در کتابی که اخیرا با نام گستره شعر فارسی در انگلیس و آمریکا ترجمه کرده ام، این تاثیر را بیشتر نشان داده ام. این کتاب در حدود 500 صفحه به 500 ادیب زن و مرد اختصاص دارد. مولف در این کتاب نشان می دهد که بسیاری از نمایشنامه های مهم اروپا ملهم از اشعار ادبیات کهن ما بوده است.
سپس دکتر انور مجید از دانشگاه بغداد درباره ادبیات جغرافیای عرب سخنرانی کرد. وی گفت: این ادبیات در نیمه دوم سده سوم هجری شروع شده است. زبان عربی جزو 10 زبان مهم دنیاست که مخاطبان زیادی دارد. زبان عربی و فارسی به دلیل همجواری، واژگان زیادی را از هم وام گرفته اند به طوری که قالبهای معرب از زبان فارسی در این زبان بیشتر دیده می شود. می توان گفت هیچ زبانی در دنیا نیست که از زبان دیگر تاثیر نگرفته باشد. در ادبیات جغرافیایی عرب نام خیلی از واژگان فارسی مانند سمرقند، طبرستان، بغداد و... وجود دارد.
در ادامه مراسم، دکتر حکیمه دبیران استاد دانشگاه تربیت معلم با موضوع فرهنگ نویسی فارسی تصریح کرد: سفرنامه ها و مجموعه اشعار کهن با مضامین مختلف در فراهم کردن مقدمات لغت نامه ها نقش داشته اند. می توان گفت لغت نامه ها آگاهی هر ملت را نسبت به زبان و ادبیات افزایش می دهند. مسئله حفظ زبان در جوامع انسانی نکته قابل توجهی است که شان لغت نویسان را نشان می دهد؛ به خصوص اگر لغت نویسان در حفظ و امانت داری لغات کوشیده باشند.
سپس دکتر سعد رستم از دانشگاه حلب سوریه گفت: شکی نیست که فرهنگها در یادگیری زبان نقش مهمی را ایفا کرده اند. عرب زبانان همواره محتاج چنین فرهنگهای فارسی بوده اند. بعد از پیروزی انقلاب در نگارش فرهنگها سعی فراوانی شده است اما متاسفانه هنوز یک فرهنگ جامع عربی و فارسی که تمام اصطلاحات را داشته باشد وجود ندارد. فکر می کنم این نقص فقط در ایران نیست بلکه در کشورهای اردو و چینی زبان هم وجود دارد. فکر می کنم باید از آوانگاری های متداول با تلفظهای درست واژه ای در این زمینه کمک بگیریم. همین طور باید واژه ها را به لحاظ صفت، قید و ضمیر از هم تفکیک کنیم.
وی افزود: من در جریان تصحیح یک فرهنگ متوجه شدم که به تنهایی نمی توان به این کار مبادرت ورزید و این امر تنها نیازمند کمکهای یک ارگان و یا سازمان نیست.
در ادامه برنامه، دکتر غنی آوا از کشور ازبکستان به توضیحاتی پیرامون ارتباط دوستی میان "جامی" و "امیرعلی شیر نوایی" پرداخت.
دکتر جندر شکن از کشور هندوستان نیز در این مراسم با اشاره به اینکه زبان فارسی در کشور هند رو به گسترش است گفت: در 20 سال گذشته فرهنگهای جهانگیری، چراغ هدایت و... در هند رایج بود. همچنین فرهنگ معین و دهخدا در شناخت لغات ادبیات فارسی کمکهای زیادی کرد.
در ادامه این مراسم، علی شجاعی صائین مدیرعامل خانه کتاب به ارائه گزارشی از عملکرد خانه کتاب پرداخت. در پایان نیز علی اکبر اشعری رئیس کتابخانه ملی ایران مهمانان خارجی حاضر در همایش دو روزه "تعامل ادبی ایران و جهان" را به عضویت افتخاری کتابخانه درآورد.
نظر شما