ضعف فکری جوامع عامل رشد خرافات است

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با تأکید بر اینکه ارتقای آگاهیهای عمومی راهکار مقابله با ادعاهای دروغین است، بر ضرورت فعالیتهای پیشگیرانه برای جلوگیری از ظهور مدعیان دروغین تأکید کرد و گفت: باید با مقابله قاطع، فرصت تأثیرگذاری را از مدعیان گرفت.

مدعیان دروغین نباید فرصت تأثیرگذاری داشته باشند

آیت الله محمدعلی تسخیری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه گسترش بدعت و خرافات در واقع از بین بردن تفکر عقلی سالم و بازگشتن از اصول شریعت و بازگرداندن جامعه از مسیر متعادل است، اظهار داشت: این به معنای افتادن در دام شبهات و بدعتها است، بنابراین طبیعی است که باید حرکت سازنده ای داشته باشیم تا بتوانیم با این بدعتها مقابله کنیم.

وی با اشاره به اینکه باید مانع چنین انحرافاتی شویم و خرافات و بدعتها را که ضدعقلانیت هستند از بین ببریم، تصریح کرد: باید با آگاهی سازی و آگاهی دادن به توده های مسلمان، حرکت فعال علمای اسلامی و در حقیقت تعلیمات صحیح در ارتباط با مهدویت از مدعیان دروغین مهدویت بکاهیم.

دبیرکل مجمع بین المللی تقریب مذاهب اسلامی با تأکید بر اینکه مردم باید به سوی مراجع تقلید و به علمای آگاه جهان اسلام بروند، افزود: خود مردم نیز باید مطالعه و پژوهش کنند و فعالیت هر شخص مدعی را نشنوند و از ادعاهای دروغین برحذر باشند.
وی با اشاره به اینکه مدعیان دروغین که امروز در ایران، عراق و جاهای دیگر فعالیت می کنند افزایش یافته اند، گفت: به اینها نباید فرصت تأثیرگذاری داد.

آیت الله محمدعلی تسخیری با بیان اینکه مسئولان باید بر اساس موازین اسلامی عمل و از این حرکتها و خرافات به هر نحوی جلوگیری کنند، اظهار داشت: رادیو، تلویزیون ملی، رسانه های گروهی و همه دستگاههای مرتبط باید در زمینه فعالیت مدعیان دروغین هوشیار باشند و زمینه هرگونه فعالیت آنها را از بین ببرند.

ضعف فکری جوامع عامل رشد خرافات است

رئیس جامعه المصطفی با تأکید بر عقلانی و منطقی بودن دین اسلام و ضرورت توجه به معیارهای شناخت حقیقت از خرافه، یادآور شد: ضعف بنیانهای فکری و اخلاقی یک جامعه می تواند بستر رشد و گسترش خرافه را فراهم کند.

حجت الاسلام علیرضا اعرافی رئیس جامعه المصطفی در رابطه با زدودن خرافات از جامعه گفت: برای دور کردن خرافات از جامعه باید به ملاک و شاخص تشخیص خرافه از حقیقت توجه کنیم چرا که خرافه التزام قلبی و عملی به چیزی است که هیچ دلیلی برای اثبات آن وجود نداشته و پایه استدلالی ندارد.

وی افزود: درحالی که مستندات و ادله خرافات محکم نیست با سه معیار می توان میان خرافه و حقیقت تمایز قائل شد دلیل اول اینکه امر مدنظر از نظر عقلی واضح و روشن باشد، دلیل دوم اینکه علم و دانش بشری مارا به سوی آن راهنمایی کند و یا به عنوان دلیل سوم که ادله اجتهادی عقلی و نقلی ما را به پایه استدلالی آن برساند. قرآن همواره بر تمایز میان خرافه و حقیقت تأکید کرده و از آنجا که دین ما عقلانی و منطقی است اسلام نسبت به خرافه حساسیت نشان داده و قرآن آن را مورد نکوهش قرار داده است.

حجت الاسلام علیرضا اعرافی رئیس جامعه المصطفی راهکار پاک شدن خرافه از جامعه را تقویت بنیان معرفتی و گسترش علم و اندیشه و همچنین اطلاع رسانی مناسب دانست، تا بتوان با اتکا به آن مانع از رشد انحراف و خرافات شد. در دنیای معاصر که علم و معنویت در کنار یکدیگر از اهمیت بالایی برخوردار هستندباز با خرافات رو به رو هستیم به طوری که می توان استدلال کرد در مسئله وجود خرافه در دنیای قدیم و جدید تمایزی به وجود نیامده و پیشرفتهای جدید نتوانسته خرافه را از بین برده و برای متوازن کردن جامعه و اعضای جامعه بشری کارساز نبوده است.

حجت الاسلام اعرافی همچنین اظهار داشت: یکی از عرصه هایی که در تاریخ اسلام شاهد وجود و بروز خرافات در آن هستیم مسئله مربوط به منجی و مهدویت است. بسیاری از این خرافات در بستر یک امر طبیعی شکل می گیرند که در این مورد نیز می توان به اصل اعتقاد به منجی در همه ادیان الهی اشاره کرد.

وی افزود: در همه ادیان الهی اعتقاد به منجی در اندیشه بشری تبیین شده و این امر مستند به ادله قطعی بوده اما گاهی افرادی مدعی منجی بودن و ارتباط با منجی می شوند که نمونه های آن در اسلام از 100 مورد هم متجاوز است. با توجه به آموزه های امام زمان و ائمه هدی شناخت منجی تنها از میان علائمی که آنها فرموده اند میسر می شود و در غیر این صورت باید سایر مدعیان را تکذیب کرد.

سخنرانهای دینی باید ساماندهی و رده‌بندی شوند

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با تأکید بر اینکه مسئولان فرهنگی باید دامنه گسترده‌ای برای ارائه آموزه‌های دینی داشته باشند، گفت: افراد ناشایست نباید تریبونهای تبلیغاتی را به دست گیرند، سخنرانها و مبلغان دینی باید ضمن ساماندهی، رده‌بندی شوند.

حجت الاسلام سید ابوالحسن نواب رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به اینکه مسئله خرافات در دین و رشد آن معلول علتی است که باید علت را پیدا کرد، اظهار داشت: عدم مطالعه دقیق و همچنین فعالیت نامناسب دستگاههای دینی از عوامل جهل و ضعف در مسائل دینی است .

حجت الاسلام نواب با بیان اینکه وقتی جامعه ای به غذا نیاز دارد، اگر غذای سالم به او ندهند، باید از غذای ناسالم استفاده کند، تصریح کرد: تبیین این مسائل در جامعه نیاز است و زمانی که خلأیی پیدا می شود اطلاع رسانی درستی انجام نمی گیرد و افراد جاهل و شیاد دخالتهای بی جا می کنند.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه همه خود را در مسئله دین صاحبنظر می دانند، افزود: در رشته ای مانند پزشکی تنها پزشکان می توانند اظهارنظر کنند، اما در مسائل دینی همه اظهار نظر می کنند که این آفت بزرگی به شمار می رود. افرادی هم هستند که با سوء استفاده از ناآگاهی مردم آنها را اغفال می کنند.

وی با بیان اینکه مردم ایران عشق سرشاری به اهل بیت (ع) دارند و بسیاری از این نقطه محبت سوء استفاده می کنند، یادآور شد: جامعه ما دارای فرهنگ شرقی و غربی است. در هر جا که روحانی کم باشد، فرهنگ عمیق و دین وجود ندارد. بنابراین باید کار روحانیت ساماندهی شود.

حجت الاسلام نواب با بیان اینکه مردم وظیفه دارند سطح فرهنگ خود را با مطالعه بالا ببرند، گفت: دست اندرکاران امر دین موظف هستند با گسترده کردن فعالیتها و تعمیق و ساماندهی دقیق در این خصوص فعالیت کنند.

تبیین مهدویت باید با روایات معتبر صورت گیرد

حجت الاسلام حسین علوی مهر مدیر دانشنامه قرآن پژوهی با اشاره به اینکه دین به ویژه دین اسلام برای هدایت بشر است، اظهار داشت: این دین بر اساس حق و حقیقت و مطابق با واقعیت است. یعنی منطبق با خواسته های درونی بشربوده و آن را هدایت می کند. اگر انسان از این قوانین پیروی کند، هدایت می شود.

وی با اشاره به اینکه خرافات امور غیرواقعی، فریبنده و متکی بر حدس و گمال و ظن است که قابل استفاده نیست، تصریح کرد: در قرآن آمده پیروی از حدس انسان را به حق نمی رساند. بنابراین نباید از ظن و گمان پیروی کرد. یکی از مسائلی که در تشیع مطرح است، مسئله مهدویت است که در تمام ادیان به آن توجه شده است.

حجت الاسلام علوی مهر با بیان اینکه بسیاری از علمای اهل تسنن مسئله مهدویت را قبول دارند و معتقدند که مردی از اهل بیت ظهور و هدایت را گسترش می دهد، یادآور شد: اهل سنت سندهایی درباره حضرت مهدی (عج) دارند که بیهقی شافعی ، ابن خلکان، حمدالله نصر مستوفی، ابوالولید محمد بن شحنه حنفی ، ابن طولون ، ابن هیثم مکی ، سلیمان بن ابراهیم حنفی و زرکلی  معروفترین کسانی هستند که به تولد حضرت مهدی (عج) اعتراف کرده اند.

مدیر دانشنامه قرآن پژوهی با بیان اینکه در بسیاری موارد نباید به برخی مسائل مربوط به حضرت مهدی (عج) مانند عصر ظهور، علائم شخصیتهای اطراف حضرت مهدی پروبال داد، افزود: باید درباره اموری صحبت کرد که قطعی بوده و از روایات معتبر استناد شده اند.

وی با تأکید بر اینکه اگر مسائل را بر اساس حق بدانیم، نباید هرگونه صدایی را شنید، چرا که انگیزه برای مطرح کردن اصل مهدویت فراوان است، گفت: مردم منتظر اقامه عدل و حق هستند تا در جهان عدالت رخ دهد. وجود چنین انتظاری در میان مردم باعث می شود عده ای انگیزه هایی پیدا کنند و جریاناتی به نام مهدویت به وجود آید.

حجت الاسلام علوی مهر با اشاره به وظایف مسئولان یادآور شد: در سمینارها و همایشهای مختلف نیاز به شفاف سازی مباحث مهدویت نیست مانند اینکه ظهور حضرت مهدی کی و چگونه است؟، یاران او چه کسانی هستند؟، از اموری هستند که نباید زیاد به آن پرداخته شود. بنابراین تنها باید اصل مهدویت، اعتقاد به آن، وظایف و تکالیف منتظر را گوشزد کنند و از تبیین دیگر مباحث بپرهیزند.

همه مردم برای مقابله با خرافات مسئول هستند

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد با تأکید بر اینکه اقشار مختلف مردم در مقابله با انواع خرافاتها و بدعتها مسئول هستند، گفت: خرافات و بدعت در دراز مدت عقاید و اعتقادات دینی مردم را از بین برده و سقوط جامعه را به دنبال دارد.

حجت الاسلام حسین ابراهیمی رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد با اشاره به اینکه خرافات موجب انحراف است و عقاید دینی را از بین می برد، اظهار داشت: از بین رفتن عقاید دینی، مردم را نیز از بین می برد و انحطاط و سقوط آنها را به دنبال دارد.

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد با بیان اینکه انحراف به اعتقادات صحیح مردم لطمه وارد می کند، تصریح کرد: کسی که عقیده درستی ندارد، عمل درستی هم ندارد. بنابراین این امر به سایر اقشار جامعه نیز تسری یافته و مردم را به انحطاط و سقوط می کشاند.

وی با اشاره به حدیثی از حضرت محمد (ص) افزود: پیامبر اکرم می فرماید هرگاه خرافات و بدعتها ظهور کرد بر عالم و اندیشمند واجب است حقیقت را روشن کند و در اختیار مردم بگذارد و اگر این کار را نکرد نفرین و لعنت خدا بر او باد که از علمش برای اصلاح جامعه استفاده نکرده است.

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد با تأکید بر اینکه خرافات مشکلات بزرگی را به دنبال دارد، یادآور شد: خرافات موجب بدعت می شود، بدعت سقوط جامعه را به دنبال داشته، دین را از بین برده و مردم را به نابودی می کشاند.

حجت الاسلام ابراهیمی با اشاره به اینکه راهکار حقیقی مبارزه با اینگونه فعالیتها عقاید صحیح، آیین صحیح و دین صحیح است و باید برای مردم به درستی بیان شوند، اظهار داشت: بر علما و اندیشمندان واجب است که تعالیم صحیح را برای مردم و جامعه بیان کنند. در این صورت جایی برای خرافات نمی ماند. حقیقت نور است و هر جا که خرافات نباشد نور و روشنایی در آن وجود دارد، خرافات و بدعت در دراز مدت عقاید و اعتقادات دینی مردم را از بین می برد.

وی با اشاره به اینکه همه مردم در مقابله با انواع خرافاتها و بدعتها مسئول هستند، یادآور شد: دو گروه در اسلام موظفند برای جلوگیری از مسائل این چنینی فعالیت کنند یکی عامه مردم که وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را دارند و بخش دیگر مربوط به خواص است که حقیقت را برای مردم تبیین کنند. این افراد کارشناسان دین، علما و اندیشمندان هستند که باید مسائل حقیقی و دینی را به توده مردم بیاموزند.

مقابله با خرافات مورد کوتاهی قرار گرفته است

رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب با اشاره به اینکه افراط و تفریط عامل دوری از حقیقت و بروز و ظهور خرافات است، گفت: در ایران اسلامی برای مقابله با فعالیتهای مخرب ناشی از خرافات و افراط و تفریط کوتاهی شده و فعالیتهای مناسبی صورت نگرفته است .

دکتر محمد علی آذرشب رئیس مرکز مطالعات ایران و عرب مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در رابطه با ضرورت مبارزه با خرافه گفت: برای مبارزه با این پدیده باید اسلام را با دیدگاه علمی و اصولی در جامعه ارائه کنیم ، چرا که اگر از راه علم و دانش منحرف شویم خرافات میان جامعه گسترش خواهد یافت. دین اسلام به عنوان یک دین جامع و فراگیر دارای اصولی است که برای جلوگیری از ترویج خرافات باید به آن رجوع کرد.

دکتر آذرشب گفت: اگر به صورت ذوقی و سلیقه ای بخواهیم با دین برخورد کنیم مشخص نیست که کار دین به کجا خواهد رفت، به طوری که از قرآن و سنت کامل دور می مانیم. درحالی که دین ما دارای مرجعی برای ارائه افکار اسلامی است و همانطور که پیامبر اکرم فرمونده اند اگر به کتاب خدا و عترت تمسک جوئیم گمراه نخواهیم شد.

وی با اشاره به اینکه گاهی با دین برخورد سلیقه‌ای شده و تمام خرافات از این رویکرد نشأت گرفته است، گفت: جامعه ایران اسلامی به دین علاقمند است اما تاکنون در سطح وسیع این آگاه سازی به وجود نیامده که با خرافات، دین ذوقی و سلیقه ای برخورد کنیم. این کوتاهی در جامعه حس می شود.

وی در رابطه با راهکارهای جلوگیری از ترویج افکار مدعیان دروغین مهدویت نیز یادآور شد: اگر در هر مسئله ای افراط و تفریط صورت بگیرد از اصل و حقیقت آن دور می شویم. به طوری که افراط و تفریط هر دو به اصل موضوع صدمه وارد می کنند.

این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: عده ای به قدری در این مسئله افراط می کنند که گویی کل مسئله اسلام مسئله امام زمان (عج) است درحالی ای که وی تنها بخشی از طرح کلی اندیشه اسلامی است. این افراط و تفریط ها به واقع می تواند عده ای را دچار توهم کند.

وی با اشاره به اینکه قیام امام حسین و مسئله امام عصر دو مسئله مهم در تشیع است گفت: باید از افراط و تفریط دوری کرد تا مورد هدایت قرار گیریم . این افراط و تفریط ها می تواند به تشیع ضربه وارد کرده و جامعه از نتیجه و بهره ای که خداوند در نظر داشته دور خواهند ماند و هدف اصلی به خطر می افتد.