گسترش اتحاديه اروپا از نگاه كارشناسان

در هفته اي كه گذشت ليتواني ، لتوني ، قبرس ، اسلواكي ، اسلووني ، لهستان ، استوني ، مالت ، چك و مجارستان ده كشوري هستند كه به عضويت اتحاديه اروپايي درآمدند وبا اين الحاق شمار اعضاي اتحاديه اروپايي به 25 كشور رسيد.

جعفر گلباز عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي معتقداست : اروپا اكنون به اين نتيجه رسيده است كه دامنه امنيتي و دفاعي خود را در عرصه قاره اروپا گسترش بدهد و در سياستهاي كنوني خود نقش بيشتري را براي خود قائل باشد ، بنابراين كشورهاي اروپايي كه اصلاحات مورد نظر اتحاديه را بپذيرند مي توانند به عضويت اتحاديه اروپايي در آيند .

گلباز در خصوص تاثير افزايش اعضاي اتحاديه اروپايي بر روابط ايران و اين اتحاديه گفت : افزايش اعضاي اتحاديه رايزني با اين كشورها را براي ايران سخت تر خواهد كرد ، ولي توسعه اين اتحاديه از لحاظ كمي و كيفي براي ايجاد يك اروپاي قدرتمند به نفع اروپايي ها است ، در واقع اروپا درصدد ايجاد يك قدرت برتر است.

درعين حال گلباز بر اين باور است : قدرت برتراروپايي هيچ گاه در برابر آمريكا نخواهد ايستاد چون اروپايي ها ، يك پانزدهم بودجه نظامي پنتاگون را دارا هستند ، اروپا در صدد افزايش نقش خود براي بازي در معادلات جهاني هستند تا بتوانند منافع خود را بهتر تامين كنند و اين اتحاديه هيچ گاه ازآمريكا جدا نخواهد شد .

وي با تاكيد بر اينكه افزايش اعضاي اتحاديه رايزني براي ايران را سخت و آسان مي كند گفت : آسان مي كند چون كشورهاي زيادي براي رايزني در اروپا پيدا خواهد شد و سخت چونكه همراه كردن اين كشور كار بسياري سختي است .

اين نماينده مجلس با اشاره به سفر روزيكشنبه خرازي به بروكسل گفت : روابط جمهوري اسلامي ايران و اتحاديه اروپايي بر مبناي ديالوگ انتقادي است و با توجه به اتهامات اخير آمريكايي ها در خصوص نقض حقوق بشر، حمايت از تروريسم و مسائل هسته اي ، ايران بايد بتواند از خود در مجامع بين المللي دفاع و دربين دوستان اروپايي خود سم پاشي هاي آمريكا را پاك كند و به تعامل بيشتري با اروپا توجه كند.

دكتر مجيد ملكان كارشناس مسائل اروپا  نيز پيوستن اعضاي جديد به اتحاديه اروپايي  را موجب استقلال در تصميم گيري اروپا در قبال معادلات جهاني مي داند و معتقداست : پيوستن ده كشور اروپايي به اتحاديه اروپا نشان از سياستهاي جديد اين اتحاديه براي دخيل شدن در بحرانها و معادلات اقتصادي و سياسي جهان است.

ملكان در گفتگو با خبرنگار سياسي مهر در اين باره گفت : با نگاهي به اين كشورها كه در حاشيه مرزي با روسيه و جزء كشورهاي شرق اروپا هستند انسجام و تصميم گيري در اين اتحاديه نسبت به گذشته مستقل تر و در يك ظرف كلان اروپايي صورت مي گيرد و اين از نقش آمريكا براي تاثير گذاري و يا دخالت در تصميمات اين اتحاديه خواهد كاست.

اين كارشناس يكي از اولويتهاي اصلي 25 عضو اتحاديه اروپا را مبارزه با پديده تروريسم خواند و گفت:  قدرت يافتن مجدد اروپا در عرصه اقتصادي و سياسي مهم است زيرا اروپا، خاورميانه را با نگاهي متفاوت از آمريكا مي نگرد و اين عامل مي تواند در برقراري صلح در خاورميانه نقش مهم و كليدي ايفا كند.

ملكان به نگراني روسيه به دليل پيوستن كشورهايي كه تا چندي قبل جزء بلوك شرق بوده اند و با اين كشور داراي مشتركات سياسي و اقتصادي فراواني بوده اند  اشاره و  تصريح كرد: روسيه به شدت نگران از دست دادن منافع تجاري با اعضاي جديد اتحاديه اروپا است كه به طور سنتي روابط نزديكي با مسكو داشتند. در واقع روسيه خواستار بازگشت جايگاه سابق خود در عرصه بين المللي است در حالي كه اتحاديه اروپا خواهان نگاهي اروپايي به تحولات جهاني است.

وي منسجم شدن اروپا را درقبال آمريكا مهم خواند و گفت: همانطور كه تثبيت موقعيت و انسجام بيشتر اتحاديه اروپا براي آمريكا مهم و حياتي است، انتخابات آمريكا نيز براي اين اتحاديه حائز اهميت است.انتخاب دموكراتها مي تواند چشم انداز مناسبي براي اروپائيان به همراه داشته باشد زيرا دمكرات ها در مقايسه با جمهوريخواهان رابطه بهتري با كشورهاي اروپايي دارند و انتخاب جان كري به منزله تحكيم روابط اروپا آمريكا خواهد بود.

ملكان افزايش اعضاي اتحاديه اروپا را در قبال روابط با ايران بي تاثير ندانست و اظهار داشت: هرگونه انسجام در اتحاديه اروپا مي تواند از فشارها و تاثيرات آمريكا بر روابط ايران و اتحاديه اروپا بكاهد. فرايند كشورهاي اتحاديه اروپا نسبت به ايران در موقعيت معقول تري قرار دارد و اروپاي منسجم تر وگسترده تر، هيچگاه تسليم سياستهاي يك جانبه گرايانه آمريكا نخواهد شد.

درعين حال دكتر علي بيگدلي استاد روابط بين الملل دانشگاه تهران و كارشناس مسائل اروپا معتقد است : با پيوستن ده عضو جديد به اتحاديه اروپا ، ايران به اتحاديه اروپايي نزديكتر خواهد شد و نقش اتحاديه اروپا را در معادلات جهاني پررنگتر خواهد كرد.

بيگدلي در گفتگو با خبرنگار سياسي مهر با بيان اين مطلب افزود: استقبال مقامات اروپايي از عضويت اين ده كشور نشان مي دهد كه اين تقويت عضويت، عاملي درجهت تقويت و رشد بيش از پيش اقتصادي و تاثير اين اتحاديه در عرصه هاي سياسي و اقتصادي جهان و نظام بين الملل است. چنانكه شيراك رييس جمهور فرانسه با استقبال از 10 عضو جديد اتحاديه اروپايي از طرح افزايش اعضاي اين اتحاديه و پذيرش عضويت تعدادي از كشورهاي شرق اروپا در اين اتحاديه دفاع كرده است.

استاد روابط بين الملل دانشگاه تهران تاكيد كرد: ايران با اتحاديه اروپا دو مشكل عمده دارد كه براي امضاي موافقتنامه تجاري و روند جديد روابط في مابين نقش محوري را ايفا مي كند. اول مسئله شفافيت در برنامه هاي هسته اي ايران و ديگري مسئله حقوق بشر است البته اروپا سر مسئله دموكراسي با ايران چانه زني نمي كند و اين مسئله به خاطر تمركز قدرت در ايران پس از انتخابات مجلس هفتم است. از يك نگاه ديگر انتخابات از سوي اتحاديه اروپا هم مورد تاييد بوده است تا ايران بتواند امنيت لازم را براي سرمايه پذيري تامين كند.

وي مشكلات عمده ايران و اتحاديه اروپا را درنگاه دوطرف به معادلات جهاني برشمرد و گفت: نگاه ايران به مسائل جهاني نگاه ايده آليستي است در حالي كه نگاه غرب به دنيا نگاه رئاليستي است، بنابراين جنس ما با اروپا و نگرش ما با اروپا متفاوت است و ما از اين بابت هيچ منفعتي به دست نمي آوريم كه اين امر مي طلبد در اين خصوص تجديد نظر جدي شود.