به گزارش خبرنگار مهر، نخستین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد عصر دیروز با حضور وزیر ارشاد، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد، مسئولان فرهنگی و نویسندگان و پژوهشگران عرصه تاریخ و ادبیات در تالار وحدت تهران برگزار شد.
در ابتدای این مراسم غلامعلی حدادعادل رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، جلال آل احمد را شخصیتی اثرگذار و مهم در سه دهه تاریخ معاصر ایران برشمرد و گفت: سرگذشت آل‌احمد سرگذشت یک نسل است و شناخت دوران او شناخت قطعه‌ای پرتپش و پرتنش از تاریخ سیاسی و فکری قرنی است که ما در آن زندگی می‌کنیم.
سیر تحول جلال آل‌احمد
وی افزود: دهه 20 تا 30 کمابیش دهه فاصله گرفتن جلال از تصویر عرفی و جاری مذهب و کشیده شدن‌اش به جانب افکار غیرمذهبی و گاهی ضدمذهبی است؛ بعضی وقت‌ها تاثیر صادق هدایت را در نوشته‌های او می توان دید و انصافاً هم او (هدایت) نویسنده‌ای تاثیرگذار بود. دهه دوم یعنی فاصله سال‌های 30 تا 40 جلال را در مسیر دیگری قرار می‌دهد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اضافه کرد: در این دهه جلال دیگر در مقابل مذهب و حتی اخلاق مذهبی چیز نمی‌نویسد و متوجه می‌شود که مسئله این نیست. این دهه دوران پیچش جلال به سمت توده مردم است و کم کم از قالب کلیشه‌ای عادت شده روشنفکری بیرون می‌آید و دیگر حرف مارکسیست‌ها را تکرار نمی‌کند.
حداد عادل گفت: از اواخر دهه دوم است که کم کم گرایش به سمت مذهب در وجود جلال قوت می‌گیرد؛ او در اوایل دهه 40 از شیخ فضل الله نوری که در آن زمان یک ستاره هم در آسمانش نبود، تکریم می‌کند و بعد هم "در خدمت و خیانت روشنفکران" و "خسی در میقات" و "غربزدگی" را می‌نویسد که این کتاب اخیر برای ما یک اکسیر بود.
جلال پروانه‌ای بود که مراحل دگردیسی اش را کامل طی نکرد
وی سپس به بیان خاطراتی از تاثیرپذیری‌اش از آثار و نوشته‌های این نویسنده پرداخت و در پایان استعداد شگرف، صداقت و شجاعت را از ویژگی‌های غیرقابل انکار وی دانست و گفت: جلال مانند پروانه‌ای بود که مراحل دگردیسی‌اش را کامل طی نکرد و پیش از اینکه به پروانه ای کامل تبدیل شود، در 46 سالگی درگذشت. در آئینه سرگذشت او سرگذشت یک نسل را می‌توان دید.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس همچنین برپایی جایزه‌ای به نام جلال آل احمد و سختگیری در قبال اعطای آن را شایسته دانست.
روایت رحیم‌پور ازغدی از نقد جلال آل احمد بر بوف کور
در ادامه حسین رحیم‌پور ازغدی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تقسیم سه نسل از نویسدگان انقلاب که موج اول آن، از علی شریعتی و جلال آل احمد تاثیر پذیرفته و موج دوم را نیز نویسندگان حلقه حوزه هنری تشکیل می دهند، گفت: امروز شاهد موجی هستیم به نام موج سوم که باید به آن کمک و آن را در مسیر درست هدایت کنیم.
وی به نقد آل احمد از "بوف کور" صادق هدایت پرداخت و افزود: جلال ضمن اینکه از پیچیدگی‌های هدایت تجلیل می‌کند، به ریشه‌های پوچگرایانه‌اش می‌تازد. به قول جلال، قصه "بوف کور" اتوبیوگرافی نسل هدایت است. این هنر و ادبیات حاکی از ارتباط نویسنده با واقعیات نیست بلکه رابطه‌ای است میان او و سایه‌اش به این معنا که "من که نمی‌فهمم شاید سایه‌ام بهتر از من بفهمد".
با مقتدا قرار دادن جلال آل احمد به داد امروزمان برسیم
محمدحسین صفار هرندی وزیر ارشاد نیز در این مراسم، جایزه ادبی جلال آل احمد را بهانه‌ای برای گشودن سفره‌ای دانست تا اهل قلم بر سر آن بنشینند.
وی سپس درباره چگونگی شکل‌گیری و انتخاب اعضای هیئت امنا و علمی این جایزه سخن گفت و با اشاره به نبودن آمادگی لازم برای برگزاری نخستین دوره آن در سال گذشته، افزود: جایزه جلال آل احمد به این معنا نیست که ما فقط درباره او سخن بگوئیم بلکه ما مامور شده‌ایم که با مقتدا قرار دادن این چهره شاخص، به داد امروزمان برسیم و قطعاً ادبیات داستانی ما نیازمند تحرک بیشتری است که باید از ناحیه اهل قلم وارد شود.
وزیر ارشاد درباره شخصیت جلال آل احمد گفت: جلال کسی بود که از حزب توده مرم گسست و به مردم پیوست. او از جریان مالوف روشنفکری که رسم مشهور زمانه‌اش بود با جسارت عبور کرد و یک جریان روشنفکری را در زمانه اش پایه گذاشت.
حذف 3441 عنوان کتاب در مرحله نخست داوری ها
رمضانی فرانی دبیر علمی نخستین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد نیز در گزارشی که از مراحل برپایی این جایزه ارائه کرد، با اشاره به اینکه در این دوره آثار چاپ نخست سال های 85 و 86 مورد داوری قرار گرفته است، از برگزاری دوره‌های بعدی جایزه به صورت سالیانه خبر داد.
وی گفت: در این دوره 3517 عنوان کتاب منتشر شده در حوزه‌های ادبیات داستانی، نقد ادبی، تاریخ و مستندنگاری در سه مرحله داوری شد؛ در داوری های مرحله اول 3441 عنوان کتاب حذف شد و 76 کتاب به دور دوم راه یافتند که در این مرحله نیز هر اثر توسط دو داور مورد ارزیابی قرار گرفت و چناچه اثری امتیاز 70 به بالا را کسب می کرد، توسط یک داور شوم نیز ارزیابی می‌شد.
رمضانی‌فرانی با تاکید بر وجود سختگیری در بررسی آثار افزود: اگر میانگین امتیاز اثری 80 و بالاتر بود، شایسته تقدیر و اگر 90 به بالا بود برگزیده می شد که در این دوره 5 اثر شایسته تقدیر شدند.
در پایان این مراسم جوایز به نفرات شایسته تقدیر اهدا شد.
نظر شما