اندیشمندان و صاحب نظران حوزه علوم سیاسی و روابط بین الملل همگی براین عقیده متفق القول اند که همانا سیاست خارجی تداوم سیاست داخلی است. براساس این اصل غیر قابل انکار باید اذعان داشت که ارتباط، درهم تیندگی و چسبندگی حوزه سیاست داخلی با سیاست خارجی از مهم ترین عرصه های تحول مفهومی درعرصه سیاست خارجی است.
اگر در گذشته این امکان وجود داشت که بین مسائل سیاست داخلی و سیاست خارجی تفکیک و فاصله ای روشن را ترسیم نمائیم اما امروزه این حد فاصل و انفکاک از بین رفته است وهر تصمیمی که در عرصه سیاست داخلی اتخاذ می گردد در محیط خارجی و بین المللی نیزتاثیرات مستقیم و آشکاری را ازخود برجای می گذارد،همانگونه که تحولات خارجی نیزموجب تغییر و دگرگونی در سطوح ملی و سیاست های داخلی کشورها می گردند.
به دیگر تعبیر، سیاست خارجی و دیپلماسی هر کشور بصورت مستقیم با عناصر و فاکتورهای تعیین کننده قدرت ملی آن کشور درارتباط است. برخی ازاین عناصر همچون وسعت سرزمینی، موقعیت جغرافیایی و سوق الجیشی، منابع طبیعی و جمعیت بعنوان عناصر قدرت ساز "ثابت" مطرح اند و برخی دیگر از عناصر همانند رهبری، کیفیت نیروی انسانی، میزان بهره مندی از توان و دانش فنی، علمی و تکنولوژیک، رشد اقتصادی، درآمد سرانه ، ثبات سیاسی - امنیتی و مشارکت سیاسی نیز تحت عنوان عناصر و شاخص های "متغییر" قدرت واحد های سیاسی شناخته شده اند.
در جوامع، مشارکت سیاسی نوعی تظاهر اراده مردم برای تعیین سرنوشت جمعی خود است. فقط از طریق مشارکت است که قدرت سیاسی به طریق مسالمت آمیز دست به دست می گردد و میزان توسعه سیاسی یک کشور بستگی مستقیم به این مولفه دارد. مشارکت سیاسی موجب افزایش درک سیاسی شهروندان، مسئولیت پذیری، تقویت احساس کنترل شهروندان نسبت به نظام سیاسی و تعهدات آنان نسبت به حکومت می شود.
یکی از موضوعات و مباحث مهم در حوزه "مشارکت سیاسی" همانا "انتخابات" است. هرچند انتخابات یکی از مصادیق مهم در حوزه سیاست های داخلی کشور است که تمامی کشورها آن را از جمله مسائل ملی خود قلمداد می نمایند لیکن رابطه تعاملی انتخابات و سیاست خارجی به عنوان نمونه عینی از موضوع درهم تنیدگی سیاست داخلی با سیاست خارجی است و محدود به کشور یا کشورهای خاصی نیز نبوده و یک پدیده سیاسی فراگیر است. چسبندگی و ارتباط دوسویه مرزهای سیاست خارجی و داخلی یک واقعیت مشهود و ملموس است.
در عصروابستگی های متقابل، بین جامعه مدنی و سیاست گذاری خارجی پیوندی عمیق و ناگسستنی وجود دارد. رشد جامعه مدنی موجب اصلاح ساختاری و کارکردی سیاست گذاری خارجی را فراهم می کند. به عبارتی حمایت و پشتیبانی افکار عمومی در داخل و سطوح ملی منجر به تقویت موضع و ایجاد ظرفیت های فراوان برای کشور در عرصه تعاملات و مناسبات دوجانبه، منطقه ای و بین المللی می گردد.
بی شک مشارکت و حضور حداکثری مردم درعرصه انتخابات می تواند تامین کننده اهدافی همچون افزایش روند توسعه سیاسی ، تحکیم و گسترش وحدت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و تقویت پیوندهای مردمی و نظام حاکم در مقابله با تهدیدات مشترک باشد، چراکه بین مشارکت سیاسی و تقویت نقش کشورها در عرصه سیاست خارجی و نیز تامین منافع و امنیت ملی رابطه مستقیم و تنگاتنگی وجود دارد.
درصورتی که انتخابات ریاست جمهوری آتی درایران با استقبال، حضور و مشارکت حداکثری از سوی افکار عمومی و مردم مواجه شود، مطمئنا" این امر عاملی موثر جهت تثبیت جایگاه کشورمان درعرصه های منطقه ای و بین المللی خواهد شد و به تبع هراقدام و حرکتی که منجر به تقویت نقش و توان بازیگری جمهوری اسلامی ایران درعرصه سیاست خارجی و افزایش قدرت چانه زنی، پیگیری و پیش برد بهتر و روان تر دیپلماسی درعرصه های مختلف و موضوعات متعدد بین المللی، تحکیم و تقویت ثبات سیاسی و حاکمیت گردد، تاثیرات فراوانی در راستای تامین و افزایش امنیت و منافع ملی برای کشورمان به همراه خواهد داشت و مانع بروز هرگونه رفتار و عملکرد ناشی از ضعف و انفعال درعرصه تصمیم سازی های راهبردی در حوزه سیاست خارجی خواهد شد.
----------------------------------------
غلامرضا مهدوی رجاء ، کارشناس مسائل بین الملل
نظر شما