به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، قصر ابونصر در عهد اشکانیان احداث شده و در زمان ساسانیان نیز مورد استفاده کامل بوده است و به احتمال زیاد پیش از دوران اسلام چندین قلعه در اطراف محل کنونی شهر شیراز فعلی وجود داشته و قصر ابونصر یکی از این قلعه ها بوده است.
این قلعه در بعد از اسلام مقر "ابونصر" یکی از والیان فارس بوده و "تخت سلیمان" نیز نامیده می شده و جهانگردان و خاورشناسان همین نام را در کتابهای خود نوشته اند و تنها از 100 سال پیش به این طرف نام قصر ابونصر بر آن گذاشته شده است.
باستان شناسان می گویند که این قصر در زمان ساسانیان اولین منزلگاه راه شاهی برای توقف شاهان در مسیر تخت جمشید به شوش به شمار می رفته ضمن اینکه این قصر امروزه در شش کیلومتری خاور شیراز، بر بالای یک تپه قرار گرفته که به شکل یک حصار سنگی با دیوارهای آجری، ساختمانهای خشتی و آستانه های سنگی فرو افتاده قرار دارد.
در سالهای 1932 تا 1934 در این محل کاوشهایی از سوی یک هیئت آمریکایی با سرپرستی فردی بنام "اوپتون" صورت گرفته و در این کاوشها قلعه ای مستحکم ساخته شده در عصر ساسانیان، از زیر خاک بیرون آمد.
در این محل با کاوشهای صورت گرفته برخی آثار متعلق به این دوره ها نیز نظیر کوزه ها و مهرهای گل پخته و مجسمه های کوچک کشف شد و از این بابت این قصر دارای اهمیت بسیاری بوده و در تاریخ 24 شهریور 1310 به شماره 13 در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.
باقیمانده های تخت ابونصر
امروز قصر ابونصر که به آن تخت ابونصر و یا تخت سلیمان نیز می گویند در محله ای به نام کفترک واقع شده و بر فراز تپه ای قرار گرفته که تنها از آن یک دیوار سنگی باقیمانده است.
البته گفته می شود زمانی که کاوشهای این منطقه شروع شد هیئت کاوش بر این تفکر بوده که این منطقه متعلق به هخامنشیان است اما با کاوش آن و کشف آثار باقیمانده در قلعه متوجه شدند این بنا متعلق به دوره های ساسانی بوده اما بر اساس مدارک موجود علت این اشتباه نیز وجود سنگهایی بوده که در طول دوران تاریخ از شهر هخامنشیان و تخت جمشید به این اثر منتقل شده است که البته باستان شناسان و هیئت کاوش پس از دریافتن از موضوع بازهم به کاوش این اثر ادامه دادند.
آسیبهای وارد شده به این بنای با ارزش تاریخی نه تنها از گذشته به ارث رسیده بلکه امروز نیز همچنان مشکلات و فرسایشهای ناشی از عدم مراقبت و محافظت ادامه دارد و هر روز نیز بر میزان آسیبهای آن افزوده می شود.
دیوارهای بنا در حال ریزش است
طی سالهای گذشته هر از گاهی مسئولان مرتبط به امور شهری و میراث فرهنگی یادی از این قصر تاریخی کرده و مدعی می شوند این اثر را تا چندی دیگر برای حضور گردشگران آماده سازی خواهند کرد اما پس از این سالها تنها مهمانان این قصر، پرندگان و حیواناتی هستند که شب را در خرابه های این بنای تاریخی به آسودگی سر می کنند.
طی دو روز حضور خبرنگار مهر در این بنای تاریخی تنها موجوداتی که گویا این بنا برایشان اهمیت داشت همین حیوانات بوده اند که در سایه دیوار آن لمیده و هر از گاهی نیز از آن بالا رفته و در پی آن قطعاتی از این سنگها نیز به پایین پرت می شد و دریغ از حضور حتی یک نفر که حداقل از تخریبهای این چنینی جلوگیری کند.
یادگاری نویسی بر دیوار بنا سنت دیرینه شیرازیها
برای پیدا کردن این آثار باستانی تنها منبع موثق اهالی محل هستند زیرا مانند اکثر بناهای دیگر تابلوی راهنمای گردشگران در منطقه به صورت محدود دیده می شود و به همین خاطر باید هر 100 متر توقف کرده و مسیر را از کسبه و اهالی منطقه پرسید و زمانی که راه دسترسی پیدا شد آنگاه است که باید کوچه پس کوچه های سربالایی و باریک طی شود تا به نزدیکی جاده خاکی منتهی به بنا برسیم.
اولین موضوعی که پس از طی شدن این کوچه پس کوچه ها نظر هر بیننده ای را جلب می کنند تخلیه ضایعات و مصالح ساختمانی در 50 متری اثر است که گویا افراد بدون کمترین دغدغه خاطری از هرگونه برخوردی، ضایعات ساختمانی خود را خالی کرده و با خیالی آسوده از محل دور می شوند.
تخلیه مصالح ساختمانی در محدوده قصر
پس از این منظره نه چندان جذاب برای گردشگران، آن وقت باید مسیری ناهموار به فاصله ای حدود 50 متر طی شود تا وارد قلعه شد اما نه قلعه بلکه خرابه ای از یک ساختمان که تنها دیواری از آن باقیمانده است.
البته برای دیدن پشت این دیوار هیچگونه راه دسترسی وجود ندارد و طرفین دیوار قلعه که بر روی تپه ای قرار دارد به پرتگاهی ختم می شود که برای مشاهده طرف دیگر باید خطر سقوط را به جان خرید.
البته به غیر از ویران شدن روزمره این اثر که در پی عدم محافظت و مراقبت مستمر رخ داده عوامل انسانی را نیز می توان در این مورد دخیل دانست و آن هم روشن کردن آتش توسط ولگردان در گوشه های مختلف قلعه و تخریب دیوار و همچنین یادگاری نویسی چندین متری افراد بر روی آن است.
دوده های ناشی از روشن کردن آتش در گوشه های قصر
طی این مدت حضور خبرنگار مهر در این بنا تنها حیوانات بودند که به راحتی در این اثر تردد می کردند و برای خود در گوشه گوشه آن پناهگاهی ساخته بودند گویا تخت ابونصر به جای اینکه باید میزبان گردشگران و بازدید کننده ها باشد جایگاهی ویژه آنهاست که باید در آن آسوده باشند.
اگر چه در خیلی از آثار تاریخی شیراز گردشگران تنها در ایام نوروز از آنها بازدید می کنند اما بر اساس شنیده های خبرنگار مهر از ساکنان محل همان ایام نوروز نیز کسی از این اثر بازدید نمی کند و البته عدم رغبت نسبت به بازدید از این محل نیز با وجود شرایط نامساعد و تخریبهای روزمره آن چندان دور از انتظار نیست.
بقایای تخت ابونصر
یکی از اهالی این منطقه که در نزدیکی این بنا زندگی می کند به خبرنگار مهر گفت: هر از چند گاهی عده ای در این محل فیلمبرداری می کند و ادعا دارند که قرار است این محدوده به منطقه ای تفریحی و گردشگری تبدیل شود اما تاکنون که این اتفاق روی نداده است.
البته اخباری که طی این مدت از سوی مسئولان مطرح شده نیز دلیلی بر درستی این ادعاست البته تا جایی که گفته می شود این مکان قرار است به منطقه گردشگری تبدیل شود اما عملیاتی شدن این موضوع تاکنون صورت نگرفته و همچنان قصر ابونصر در حاشیه شهر بدون کوچکترین توجه ای تخریب می شود.
با این تفاسیر شاید بتوان این آرزو را داشت که ای کاش وقتی هیئت کاوش متوجه شد این بنا متعلق به دوران هخامنشیان نیست دست از ادامه کاوش می کشید تا سرنوشت این قلعه نیز به شرایط امروز نرسد زیرا پس از استخراج آثار درون قلعه دیگر کمترین محافظت و حتی کاوشهای دیگر نیز از این بنا دریغ شد.
به هر حال باید در نظر داشت که این آثار باستانی که روزانه در حال فرسایش هستند جزئی از تمدن و فرهنگ این سرزمین بوده و محاظفت از آنها حداقل اقدامی است که باید برای این بناها صورت گیرد.
نظر شما