به گزارش خبرگزاری مهر، در این گزارش اهمیت و جایگاه وزیران در نظام جمهوری اسلامی ایران تبیین شده و آمده است: وزیر پس از رئیس جمهور (و شاید معاون اول رئیس جمهور) عالی‌ترین مقام اجرایی کشور است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اصول مختلف از وزیر یا وزیران یاد کرده و احکام متعددی درباره آنها انشاء شده است. در دیگر قوانین کشور نیز نقش و وظایفی برای وزیران در نظر گرفته شده است.
نقش‌ها و وظایف وزیران را بر اساس قانون اساسی می‌توان در دو مقوله مجزا طبقه‌بندی کرد. اول نقش‌ها و وظایفی که هر وزیر به تنهایی بر عهده دارد، و دوم نقش‌ها و وظایفی که هر وزیر به عنوان یکی از اعضای «هیئت دولت» ایفا می‌کند. طبق قانون اساسی هر وزیر عضوی از یک بدنه واحد یا جزئی از یک شخصیت حقوقی یکپارچه است که این کل واحد دارای حقوق و تکالیفی است. اجتماع هیئت وزیران برآیند یا ترکیبی از تک تک اعضای آن است، بنابراین هر یک از اعضا در تعیین ترکیب نهایی دولت نقشی را دارد و از این طریق در انجام وظایف و اختیارات آن سهمی بر عهده اوست.
چنانچه مجموعه وظایفی را که برای هر وزیر به تنهایی پیش‌بینی شده به نقش‌ها و وظایفی که به عنوان عضوی از هیئت دولت بر عهده دارد اضافه کنیم متوجه اهمیت اختیارات و وظایف این مقام می‌شویم. بدین لحاظ تعیین شرایط و تعریف ویژگی‌ها و شایستگی‌های خاص برای انتخاب و انتصاب چنین مقامی علاوه بر اینکه مبتنی بر مبانی علمی و تجربی است بسیار با اهمیت و پرفایده است، اما به لحاظ وسعت و پیچیدگی موضوع، طراحی و استقرار چنین نظامی در کشور مستلزم اراده ملی، مطالعه و بررسی جامع و در اختیار داشتن زمان کافی است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در ادامه معیارهای شایسته‌سالاری مدیران را تشریح کرد و افزود: برای دستیابی به نظام شایسته‌سالار، لازم است مفهوم «شایستگی» مشخص شود. سئوالاتی که در این راستا وجود دارد این است که شایستگی چیست و مولفه‌های آن کدام است؟ مدیریت مبتنی بر شایستگی یعنی چه؟ و چگونه و با چه شاخص‌هایی می‌توان شایستگان را شناسایی و ارزیابی کرد؟
شایستگی‌ها مجموعه‌ای از دانش، مهارت‌ها، خصوصیات شخصی، علایق، تجارب و توانمندی‌ها در یک شغل یا نقش خاص است که موجب می‌شود فرد در سطحی بالاتر از حد متوسط در انجام وظیفه و ایفای مسوولیت خویش به موفقیت دست یابد. در واقع شایستگی‌ها، الگویی را ارائه می‌کنند که نشان دهند فرد با عملکرد برتر در شغل محوله است و شایستگان، آن بخش از نیروی فعال حرفه‌ای جامعه را تشکیل می‌دهند که ضمن آنکه از دانش، تخصص، مهارت و توانایی لازم برای انجام امور محوله برخوردارند، فرامهارت‌های مورد نیاز جهان امروز را نیز دارند. این شیوه موجبات قرار گرفتن فرد مناسب در جایگاه مناسب را فراهم می‌آورد.
در بخش دیگری از این گزارش، شایستگی‌ها و صلاحیت‌های عمومی مورد نیاز برای مدیران عالی دولت تشریح شده و از امانت داری، حسن معاشرت، تیزهوشی در تامین منافع عامه، آراستگی ظاهر، رعایت اصول اخلاقی و عدالت گرایی، آشنایی با مهارت مدیریت و آشنایی با مبانی اداره دولت و اصول حکمرانی، به عنوان برخی از این صلاحیت‌ها نام برده شده است.
سپس شایستگی‌ها و صلاحیت‌های تخصصی مدیران عالی مدنظر قرار گرفته و از صلاحیت‌های اقتصادی و بودجه‌ای، سیاسی – امنیتی، آموزشی – فرهنگی، اداری – اجرایی، اجرایی و... به عنوان برخی از صلاحیت‌های مورد نیاز در این بخش نام برده شده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در گزارش خود همچنین ویژگی‌های مدیران در نظام اسلامی را با عنایت به مبانی اسلام و سیره حضرت امام (ره) که شامل ویژگی‌های درونی فرد و رفتار فردی است مورد توجه قرار داده و از برنامه‌ریزی و نظم، ساده‌زیستی، قناعت و زهد، عدم تشریفات، آرامش خاطر و... به عنوان برخی از مصادیق آن یاد کرده است.
در پایان این گزارش ابراز امیدواری شده است که تعریف حداقل صلاحیت و شایستگی‌ها زمینه خوبی برای رشد مدیریت دولتی کشور فراهم آورد و وزیران و معاونان آنها در آینده با معیارهای عینی‌تری انتخاب شوند.
نظر شما