کهن ترین شهر جهان قربانی تصمیمات غلط / کاهش احتمالی حریم شهر شوش

به گزارش خبرنگار مهر در اهواز، شوش کهن ترین شهر جهان، حدود 5000 سال و به عبارتی 4000 سال پیش از میلاد به عنوان کانون مذهبی ساکنان دشت اطراف آن بنیاد نهاده شده ودر ردیف اولین شهرهای متمدن دنیا شناخته شده است.

شوش در میان دشت وسیعی قرار دارد که ادامه دشت بین النهرین و بر فراز چهار تپه مرتفع در جنوب غربی ایران بنا شده است. این دشت در حدود چهار کیلومتر وسعت دارد. مردم فلات ایران از خشک شدن تدریجی دشت شوش استفاده کرده و از دره های مرتفع مشرف بر آن برای سکونت در دشت شوش استفاده کردند.

میسیون فرانسوی که مطالعات وسیعی را در خصوص پیدایش تمدن های باستانی انجام داده است در خصوص شهر باستانی شوش چنین می گوید: حدود 3000 سال قبل از میلاد مسیح تجارت و بازرگانی و پیدایش خط و نوشتن کتاب، یعنی شگفت انگیزترین اختراعات بشری در جنوب ایران تحقق یافته است.

در شوش زندگی شهر نشینی جالبی شکل گرفته و این شهر به صورت پایتخت نیرومند امپراطوری عیلامی که تمدن آن مخلوطی از تمدن های سومر و آکاد بود، مورد استفاده قرار گرفت. در دل خاک شوش، دهها کتیبه و نوشته های تاریخی توسط فرانسویان به دست آمد که در مورد مذهب و جنگهای تاریخی و تمدن بشری سخن گفته است و وجود امپراطوری عیلامی را در هزاران سال پیش اثبات می کند.

نخستین کسی که ویرانه های شوش باستان را باز شناسایی کرد بنجامین بن جناح، خاخام کلیمی بود که بین سالهای 1163 و 1173 میلادی برای بررسی وضعیت کلیمیان در ایران به سر می برد. وی هنگام زیارت دانیال نبی(ع) از تپه های باستانی شوش نیز دیدن کرد.

عملیات اکتشاف باستان شناسی در شوش از سال 1850 میلادی آغاز شد و در چندین مرحله ادامه یافت که حاصل آن کشف آثار با ارزش و شکوهمندی از تمدن و فرهنگ اقوام ایلامی، هخامنشی و اسلامی بوده است.

از دیدنی های شهر شوش می توان به موزه شوش، بارگاه دانیال نبی(ع)، کاخ شائور، تپه های باستانی و قلعه شوش اشاره کرد.

تعیین عرصه و حریم باستانی شوش برای نخستین بار در سال 1367و در بحبوبه جنگ تحمیلی در دستور کار قرار گرفت و مشاور وقت 400 هکتار را به عنوان عرصه و حریم باستانی شوش تعیین کرد ولی با فروکش کردن جنگ، بررسی دقیق و جامع آن مجددا دو سال پیش در دستور کار میراث فرهنگی قرار گرفت و مشاور جدید 1200 هکتار را به عنوان عرصه و حریم باستانی شوش تعیین کرد.

دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان از تشکیل جلسه ای در میراث فرهنگی خوزستان برای تعیین مجدد عرصه و حریم تاریخی شهر باستانی شوش خبر داد و گفت: در این جلسه تصمیم گرفته شده که نظر مشارو در خصوص تعیین حریم 1200 هکتاری شهر تاریخی شوش مورد تجدید نظر و کاهش قرار گیرد.

دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان با اشاره اینکه تعیین 1200 هکتار به عنوان عرصه و حریم شوش منطقی تر و قابل قبول تر است، گفت: تعیین 1200 هکتار از همان ابتدا باعث خوشحالی نه تنها دوستداران میراث فرهنگی خوزستان بلکه کل کشور شد ولی از طرف مقابل موجب ناراحتی شدید مسئولان محلی شوش نیز شد.

مجتبی گهستونی تاکید کرد: مسئولان شهر شوش اعتقاد داشتند افزایش حریم تاریخی شوش جلوی ساخت و ساز را می گیرد و در نهایت باعث می شود شهر هیچگاه به رونق مورد انتظار دست پیدا نکند.

وی عنوان کرد: مخالفتهای مسئولان شهر شوش برای جلوگیری از تصویب نهایی 1200 هکتار به عنوان عرصه و حریم تاریخی شهر شوش در حالی صورت می گرفت که سازمان میراث فرهنگی خوزستان هیچ تلاشی برای تصویب نهایی و قانع کردن مسئولان شهر شوش از خود نشان نمی داد.

گهستونی ادامه داد: هفته گذشته خبر رسید که مسئولان شهر شوش و سازمان میراث فرهنگی جلسه ای در خصوص عرصه و حریم تاریخی شهر شوش تشکیل دادند و در آن تصمیم گرفته شد که سازمان میراث فرهنگی در خصوص تصویب 1200 هکتار تجدید نظر کند یعنی با همان 400 هکتار یا حداقل اینکه کمتر از 1200 هکتار به عنوان عرصه و حریم تاریخی شهر شوش موافقت و آخرین نظر مشاور نقض شود.

جای خالی کارشناسان خبره برای تعیین واقعی حریم تاریخی شهر شوش

سخنگوی انجمن میراث فرهنگی خوزستان افزود: این جلسه در حالی برگزار شد که از مشاوری که 1200 هکتار را به عنوان عرصه و حریم تاریخی شهر شوش تعیین کرده دعوت به عمل نیامد و اصولا جای خالی کارشناسان خبره برای تعیین واقعی عرصه و حریم تاریخی شهر شوش خالی بود ولی با این وجود چنین تصمیم غیر منطقی در این جلسه اتخاذ شد.

وی تصریح کرد: این تصمیم نشان می دهد که سازمان میراث فرهنگی خوزستان برای حفظ و حراست از میراث گرانبهای تاریخی این استان با مسئولین تعارف دارد و حافظ صالحی برای میراث فرهنگی استان نیست چرا که در غیر اینصورت چنین تصمیمی در این جلسه گرفته نمی شد.

گهستونی افزود: به نظر من این صورتجلسه ضمانت و قابلیت اجرایی ندارد چرا که دلیل منطقی برای لغو تصمیم آخرین مشاور وجود ندارد ضمن اینکه از وی برای دفاع از نظرش دعوت به عمل نیامده است.

وی گفت: از مسئولان امر در میراث فرهنگی کشور انتظار داریم با این مورد شدیدا برخورد کنند و اجاره ندهند میراث فرهنگی خوزستان قربانی تعارفات مدیران شود چرا که نمی توان از شهری با قدمت 7000 سال به این راحتی چشم پوشی کرد.

دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان اظهار داشت: قطعا تاریخ شوش تاوان های سنگینی را با اجرای این تصمیم غیر منطقی متحمل خواهد شد و ثبت جهانی آن با مشکلاتی مواجه خواهد بود.