به گزارش خبرنگار مهر، دکتر ضیاء موحد در ابتدای نشست نقد و بررسی کتاب "البته واضح و مبرهن است که..." که عصر دیروز دوشنبه 11 آبانماه در خبرگزاری مهر برگزار شد، بر ضرورت تدوین کتب آموزشی تأکید کرد و گفت: در ابتدا تصور می‌کردم که چگونه نوشتن مقاله جزء آموزشهای اولیه است اما بعد معلوم شد که چنین آموزشی وجود ندارد.
مدیر گروه منطق مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، برخی کتابهایی را که به موضوع مقالهنویسی پرداخته‌اند خوب توصیف کرد و در عین حال نثر روان و ساده کتاب "البته واضح و مبرهن است که..." را دلیل اقبال عمومی به آن خواند و افزود: حدود 50 صفحه از این کتاب اصول مقالهنویسی را تشریح می‌کند. من بیشتر به مقالات فلسفی به اقتضای رشته تخصصی‌ام پرداخته‌ام. شاید اگر پزشک یا مورخ بودم مقاله‌هایی در این موارد نیز می‌آوردم. البته در خارج از کشور و در همه دپارتمانهای دانشگاهی برای مقالهنویسی دستورالعملهایی وجود دارند و ما هم باید در این زمینه کار بیشتری صورت دهیم.
مقاله با رساله متفاوت است
دکتر موحد با تمایز قایل شدن میان مقاله و رساله، کتاب "البته واضح و مبرهن است که ..." را آموزشی- ترویجی توصیف کرد و گفت: بیش از 40 صفحه کتاب تنها آموزشی است و مرحله به مرحله دستور مقالهنویسی آموزش داده می‌شود.
وی به مجموعه مقاله فلسفی- منطقی خویش که پیش از این منتشر شده اشاره کرد و گفت: بعد از نگارش کتاب "البته واضح و مبرهن است که..." نگاه کردم ببینم خودم چقدر مواردی را که بر آنها تأکید داشتم رعایت کرده‌ام. دیدم کم و بیش همین مسیر را دنبال کرده‌ام و این ساخت در ذهنم بوده است.
منطق حساب و کتاب دارد
این استاد فلسفه در مورد ضرورت نگارش و آموزش مقالهنویسی در تمام رشته‌های تخصصی گفت: این کار نیاز به هدایت معقولی دارد. مجموعه مقالات زیادی تا کنون به چاپ رسیده که در آموزش می‌توان از آنها استفاده کرد و حتی از حد فلسفه هم بالاتر رفت و خود را به فلسفه و منطق محدود نکنیم. اتفاقاً کار مقالهنویسی در منطق راحتتر است و این در علوم انسانی و علوم اجتماعی است که حرف بیهود گفتن دامنه وسیعی دارد اما منطق حساب و کتاب دارد.
دکتر موحد تأکید کرد: زیاد لازم نیست به مقالات منطقی یا فلسفه منطق یا به موضوعات فلسفه‌های تحلیلی بپردازیم چون در آنجا موضوع دقیق است و دانشجو می‌داند چه کار کند اما وقتی به برخی از مباحث فلسفه ( سیاسی، جامعه‌شناسی، علوم اجتماعی ) می‌رسیم باید معیارها را محکم مطرح کرد.
سعید ناجی: در ایران شروع پایان‌نامه متکی بر دغدغه و پرسش نیست
در ادامه این نشست، سعید ناجی مدرس فلسفه برای کودکان، نثر کتاب را روان و ساده خواند و مثالهای مورد اشاره در این کتاب را آموزنده توصیف کرد و گفت: در این کتاب ملموس‌سازی مطالب مورد توجه بوده است. این کتاب نسبتاً کاربردی است و ارتباط خوبی با مخاطب برقرار می‌کند.
وی جای تمرین را در این کتاب خالی دانست و تأکید کرد: این کتاب باید مورد تمرین قرار گیرد. آنچه در ساختار آموزشی ما به‌ویژه در آموزش عالی وجود ندارد "تمرین" است و در تنها درسی که تمرین وجود دارد یعنی "ریاضی" موفق هستیم. بچه‌ها بدون تمرین یکسری از مطالب را حفظ می‌کنند که در نهایت فراموش می‌کنند و این درسها عملی و کاربردی نمی‌شوند. در این کتاب مثالهای خوبی آمده که ما می‌توانیم بر اساس این مثالها تمرینهایی را از دانشجویان بخواهیم.
سعید ناجی با اشاره به بی‌اطلاعی دانشجویان در موضوع‌یابی پایان‌نامه، بر ضرورت تدوین کتب آموزشی در این زمینه تأکید کرد و گفت: این سرگردانی دانشجویان به روانشناسی مقالهنویسی بر می‌گردد. در ایران شروع پایان‌نامه هیچ مبنای علمی ندارد. بسیاری از دانشجویان دغدغه‌های زیادی دارند و مثلا می‌خواهند در زمینه فلسفه سینما کار کنند و شبانه‌روز مطالعه می‌کنند اما به دلیل عدم هدایت درست، در نهایت پایان‌نامه در مورد دکارت بر می‌دارند بدون اینکه پاسخی برای دغدغه خود بیابند.
این مدرس فلسفه برای کودکان، پرداختن نویسنده کتاب به پارادوکسها را بسیار جالب توصیف کرد و گفت: دکتر موحد با آوردن مثالهای جالب، پارادوکسها را به زیبایی نوشته که این می‌تواند الگویی برای بیان مباحث پیچیده باشد.
موحد: در پس ساده‌نویسی زحمت نهفته است
در ادامه این نشست، دکتر موحد در پاسخ به این سؤال که آیا امکان داشت به مقالات فلسفی، توصیفی به صورت جداگانه و مستقل می‌پرداختید، گفت: هیچ دپارتمانی چنین نکرده و همه همین 40 صفحه آموزشی را نوشته‌اند و مثلاً فلان دپارتمان می‌گوید که من این سیستم ارجاع و یا غیره را می‌خواهم اما هیچوقت نمی‌آیند در این زمینه‌ها کتاب بنویسند.
دکتر موحد در تشریح دلیل پرداختن به مقالات با موضوعات متفاوت در کتاب گفت: برخی مقالات دیالکتیکی، برخی توصیفی، و برخی دیگر فلسفی هستند.
فضای اندیشه تحت تأثیر مسائل سیاسی رومزمره قرار گرفته است
مدیر گروه منطق مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران درباره علت نبود مقالات دیالکتیکی در کشور گفت: شاید غلبه مسائل سیاسی روزمره مردم را از این مباحث دور کرده، چون فلسفیدن فضای آرام و راحتی برای تبادل افکار می‌خواهد و تنها موضوع جدی که در این چند دهه در مورد آن تبادل فکر شده "فلسفه دین" است و این هم به خاطر مسائل روزمان بوده است. اما مجال برای مسائل دیگر نیست و متأسفانه فضای آن نوع اندیشه تحت تأثیر مسائل روزمره قرار گرفته است.
وی انتخاب عنوان این کتاب را برگرفته از جمله معروف "البته واضح و مبرهن است که..." در انشای دوران مدرسه خواند و در مورد شیوه نگارش مقالاتش نیز گفت: به‌ندرت شده که یک مقاله را یک روزه تمام کنم و بیشتر نگارش مقالاتم و یا یافتن عنوان مناسب برای آن زمان زیادی را از من می‌گیرد.
کتاب" البته واضح و مبرهن است که ..." نوشته دکتر ضیاء موحد در باب آموزش مقالهنویسی است که به‌‌تازگی از سوی نشر نیلوفر به چاپ دوم رسیده است.
نظر شما