دکتر ناصر فکوهی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد ضرورتهای مطالعات میان رشته ای اظهار داشت: مهمترین ضرورتی که می توان از آن سخن گفت، پیچیدگی روزافزون سیستمهای اجتماعی در همه ابعاد آنها و در کلی ترین مفهومی است که از این واژه می توان درک کرد.
وی افزود : این سیستم های مختلف امروز چنان به هم پیوند خورده اند که هر گونه صحبت کردن مجزا از آنها به نوعی اشتباه پایه ای و خطرناک و به توهماتی کاملا بی ریشه و آسیب زا دامن می زنند. جهانی شدن خود در روندی که در حال حاضر دارد و چندان مورد پذیرش ما نیست، اما در هر روند دیگری که داشته باشد، از جمله در آنچه به وسیله مخالفان کنونی اش مطرح می شود، جز به ادغام و در هم تنیده شدن سیستم های اجتماعی و فرهنگهای گوناگون نمی تواند راهی داشته باشد. همین امر نیز سبب می شود که نیاز به مطالعات بین رشته ای افزایش یابد. زیرا تنها این گونه مطالعات شناخت و درک جهان واقعی کنونی را ممکن کرده و به ما امکان می دهند بتوانیم با آن وارد تعامل شده و از منافع خود در آن دفاع کنیم.
استاد جامعه شناسی دانشگاه علوم اجتماعی تهران مهمترین مطالعات میان رشته ای در حوزه علوم اجتماعی و انسانی را چنین تعریف کرد: باید به این نکته اساسی اشاره کرد که تقریبا تمام علوم اجتماعی و انسانی در طول بیست سال گذشته به سوی مطالعات بین رشته ای پیش رفته اند و در پژوهشهای خود نه فقط به بعد اصلی مورد مطالعه خویش بلکه به سایر ابعاد پدیده نیز توجه می کنند، بلکه ما رشته هایی چون «مطالعات فرهنگی» و شاخه های متعددی از رشته های علوم اجتماعی داریم که عموما با واژه «مطالعات» شروع می شوند ، نظیر «مطالعات جوانان»، «مطالعات زنان»، که بنا بر تعریف، مطالعات بین رشته ای هستند.
فکوهی در پاسخ به این سؤال که آیا مطالعات میان رشته ای می توانند تا حدی به مشکل تخصص در جهان ما پاسخ دهند، گفت : این یک تناقض اساسی است که ریشه آن لزوما به جهان امروز باز نمی گردد و می توان آن را تا یونان باستان به عقب بازگرداند. شکی نیست که «تخصص» سبب می شود ما در موضوع مورد مطالعه به ژرفنای بیشتری برسیم و بتوانیم رازهای بسیار بیشتری را کشف کرده و شناخت و درک خود از آن موضوع و به همین دلیل توانایی هایمان را بر دخالت بر آن افزایش دهیم.
مؤلف کتاب "در آمدی بر انسانشناسی" یادآور شد: بین رشته ای بودن و جامع نگریستن، هر چند موقعیت کار ما را مشکل تر می کند، باید در کنار علوم تخصصی وجود داشته باشد تا بتواند برای پیشرفت های آن علوم کاربردهای مناسب بیابد و آنها را کنترل کند و از طرف دیگر در اموری اساسی برای هر سیستمی همچون سیاست گذاری ها و کنترل اخلاقی جامعه مؤثر باشد.
نظر شما