زرجوب و گوهر رود این روزها حال خوبی ندارند. دو رود قدیمی رشت که زمانی نبض شهر باوجود آن‌ها می‌زد و طی سال‌ها، نقش غیرقابل‌انکاری در شکل‌گیری رشت و تاریخ و فرهنگ مردمانش دارند.
رودهایی که به شهر زندگی بخشیدند و زمانی چنان پر آب و زلال بودند که علاوه بر مکانی مناسب برای تفریح و شنا، بخشی از نیازهای زندگی روزانه مردم را هم تأمین می‌کردند. نیازهایی مانند صید، شست‌وشو و... مواردی که شاید امروزه تصورش برای افرادی که از کنار این رودها می‌گذرند سخت و باورنکردنی باشد.
اما آنچه نگران‌کننده است، وضعیت اخیر این دو رود است. رودهایی که نامشان از «زر» و «گوهر» می‌گوید که نمادی از برکت و ثروت آن‌هاست و اشاره به ذخایر ارزشمند آبزیان دارد.اما امروز به دنبال آلودگی بسیار شدید، جاری شدن فاضلاب و به دنبال آن بوی نامطبوع، نه‌تنها اثری از زندگی در آن‌ها یافت نمی‌شود، بلکه حتی گذر از کنارشان هم برای شهروندان آزاد دهنده شده است و امروزه نامشان در میان آلوده‌ترین رودهای کشور به چشم می‌خورد؛ و اگر کمی دیرتر به فکر احیای آن‌ها بیافتیم مرگ آن‌ها چندان دور از تصور نیست.
زرجوب و گوهر رود مدت‌هاست به دلیل ورود مستقیم فاضلاب‌های صنعتی و بیمارستانی و همینطور فاضلاب خانگی منازلی که در حریم رودخانه‌ها قرار دارند، رو به نابودی است و ازنظر اکولوژیکی مرده محسوب می‌شوند. با ورود فاضلاب‌ها و پساب‌ها به داخل رودخانه، زندگی ماهیان و ذخایر آبزیان با خطرات جدی مواجه می‌شود و این مسئله علاوه بر اینکه بر سلامتی ما شهروندان اثر منفی می‌گذارد، اقتصاد استان را نیز تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد چراکه حیات اقتصادی و اجتماعی بسیاری از شهروندان گیلانی به‌ویژه رشت و انزلی و سایر شهرهای ساحلی به صید و صیادی وابسته است.از طرف دیگر رود «پیر بازار» که از به هم پیوستن زرجوب و گوهر رود تشکیل می‌شود، از سمت شرق به تالاب انزلی می‌ریزد و به همین دلیل بخش شرقی این تالاب به‌شدت آلوده است و همینطور در اثر گسترش نیزارها و آزولا عملاً در حال از دست دادن حیات جانوری خود است.
متأسفانه به دنبال توسعه شهر و افزایش جمعیت ساکن در حریم رودخانه‌های زرجوب و گوهر رود، مقدار مواد آلاینده در این آب‌ها به حدی رسیده که میزان خود پالایی این دو رودخانه ارزشمند به‌مرورزمان به‌شدت کاهش پیداکرده است؛ تا جایی که دیگر توان تجزیه مواد زائد و ترمیم خود را ندارند؛ درنتیجه میزان اکسیژن محلول در آن‌ها کاهش‌یافته و به دنبال آن برخی از ماهیان و آبزیان این آب ها در حال نابودی و انقراض هستند.گذشته از این موارد، نباید خطراتی که سلامتی انسان‌ها را تهدید می‌کند نادیده گرفت. عده زیادی از شهروندان به انواع مسمومیت و بیماری‌های ناشی از آلودگی رودخانه‌ها مبتلا می‌شوند و حتی با مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
بنابراین لازم است بیمارستان‌ها و شهرک‌های صنعتی مجهز به سیستم تصفیه‌خانه باشند، جایگاه دفن زباله و شیرابه‌های سراوان نیز ساماندهی شوند و فاضلاب‌ها و شیرابه‌ها پس از تصفیه شدن در این رودخانه‌ها تخلیه شوند تا شاید جانی دوباره در رگ رودهای این شهر جاری شود و این بار نه به‌عنوان آلوده‌ترین، بلکه به‌عنوان یکی از جاذبه‌های توریستی و گردشگری در کشور شهره شوند.احیای رودخانه‌ها، تنها نجات محیط‌زیست نیست؛ بلکه نجات جان تک‌تک مردمی است که در این شهر و استان زندگی می‌کنند و سلامت محیط‌زیست پیرامونشان، بر سلامتی آن‌ها تأثیر مستقیم می‌گذارد. زرجوب و گوهر رود طی سال‌های طولانی به این شهر و مردمانش زندگی بخشیده‌اند و بی‌شک در خاطرشان جایگاه ویژه‌ای دارند.
نظر شما