دین یکی از مؤلفههای سازنده هویت بشر است. از این رو دین به عنوان یک عامل در ساخت نظام سیاسی و اجتماعی انسان نقش دارد. همین باعث میشود که دین در مناسبات میان انسانها و جوامع نقش مهمی داشته باشد.
جک اسنایدر: دین از نیازهای ضروری زندگی اجتماعی است
پروفسور جک اسنایدر استاد روابط بینالملل و علوم سیاسی دانشگاه کلمبیا و از بنیانگذاران مکتب واقعگرایی تدافعی در مورد این موضوع به مهر گفت: پس از حوادث 11 سپتامبر دین به یک مؤلفه مهم در سیاست بینالملل تبدیل شده است و نمیتوان آنرا نادیده گرفت. به رغم این موضوع دین به عنوان یک متغیر هنوز در نظریههای روابط بینالملل مفهوم بندی نشده است.
پروفسور رابرت گیلپین نظریهپرداز برجسته واقعگرایی و استاد دانشگاه پرینستون در این خصوص به خبرگزاری مهر گفت: من این پرسش را بر اساس دیدگاه سنت واقعگرایی که بدان تعلق دارم پاسخ میگویم. بر اساس این دیدگاه قدرت و موازنه قوا از عناصر اساسی در سیاست بین الملل به شمار میروند.
استیو یتیو: دین تعیینکننده هویت افراد در دنیای امروز است
پروفسور استیو یتیو استاد علوم سیاسی دانشگاه اولد دومینیون آمریکا در این مورد به مهر گفت: برای بررسی نقش دین در مناسبات بینالمللی و سیاست بینالملل توجه به این نکته ضروری است که دین در تعیین هویت همه کشورها نقش یکسانی ایفا نمیکند. به عبارت دیگر تعیین سنخ دولت بر اساس تأثیرپذیری آن از عامل دین در بررسی مناسبات بینالمللی مهم است.
محقق مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه هاروارد افزود: در دنیای امروز و دورهای که با عنوان عصر جهانی شدن شناخته میشود قرائتهای مختلف و متفاوتی از دین وجود دارد که این قرائتها در صورت تبدیل به نگاه اکثریتی در تعیین فرهنگ آن جوامع نقش دارند. نحوه انتخاب هر قرائت دینی و میزان پذیرش آن از سوی عامه مردم بستگی به میزان تعیینکنندگی سایر عوامل هویتی در تعیین هویت افراد دارد.
راجر کریسپ: دین مؤلفه اصلی در تعیین هویت افراد است
پروفسور راجر کریسپ استاد فلسفه دانشگاه آکسفورد در این مورد معتقد است: دین مانند سایر عناصر سازنده هویتی در تعریف هویت افراد و هویت جوامع نقش دارد و از اینرو در مناسبات بینالمللی به ایفای نقش میپردازد.
مت ری ورس: تعیین "حدود" در عناصر سازنده هویت دشوار است
دکتر درک متریورس استاد فلسفه دانشگاههای کمبریج و اپن انگلستان در این خصوص به مهر گفت: برای تبیین و توضیح این موضوع باید دو نکته و موضوع را مورد توجه قرار داد. موضوع اول مربوط به سهم دین در ایفای نقش در هویت افراد و برگزیده شدن دین به عنوان سهمی از هویت است. به عبارت دیگر سؤال این است که به میزان دین به عنوان مؤلفه سازنده هویتی مورد انتخاب افراد قرار میگیرد.
مایکل گلسپی: نسبت میان "انسان" و "خدا" مبنای هویت اجتماعی است
پروفسور مایکل گلسپی در گفتگو با خبرنگار مهر و در خصوص نقش دین در تعریف و تعیین هویت افراد و جوامع گفت: دین در دنیای کنونی نقشی در هویت افراد و جوامع بازی میکند و در این مسآله تردیدی وجود ندارد. شیوه ایفای نقش دین در هویت افراد به نسبت میان فرد و خدا در آن دین مربوط میشود.
وی افزود: به عبارت دیگر نسبت میان "انسان" و "خدا" در هر دینی در تعیین نقش هویت افراد تآثیر دارد. نوع و شیوه مفهومسازی آن دین از نسبت و رابطه میان "انسان" و "خدا" در تعیین این هویت نقش دارد.
این اندیشمند برجسته یادآور شد: چگونگی و میزان هماهنگی، ارتباط و مفهوم سازی وفاداری و ایمان به خدا در میان سایر گروههای مذهبی و تعیین نسبت میان انسان و خدا در این ادیان و چگونگی ارتباط و نحوه نگرش ادیان به کل بشریت در تعیین هویت دینی افراد نقش دارد.
الیزابت اندرسون: غرب در تفسیر از هویت دینی مسلمانان دچار سوء تعبیر است
پروفسور الیزابت اندرسون استاد فلسفه و مطالعات زنان در دانشکده جان رالز دانشگاه میشیگان در این خصوص معتقد است: هویتهای اجتماعی از هر سنخی اعم از دینی یا غیر دینی دارای دو بعد "ذهنی" و "عینی" هستند. بعد ذهنی هویت ناظر به آن چیزهایی است که فرد برای "معنا بخشیدن" به خود اتخاذ میکند. به عبارت دیگر فرد برای معنا کردن خود عوامل و مؤلفههایی را بر میگزیند که هویت ذهنی نامیده میشود.
وی افزود: بعد عینی هویت فرد، معنایی است که فرد نزد دیگران دارد. به عبارت دیگر افراد دیگر فرد را از زاویه خود مورد تفسیر قرار میدهند و هویتی را به او نسبت میدهند. جهانی شدن باعث افزون شدن گستره و سنخ مخاطبان بعد عینی هویت دینی شده است. به عبارت دیگر عوامل تفسیرکننده هویت دینی افراد گسترش یافته است. به عبارت دیگر، این مسآله باعث میشود تا افراد کمتر و کمتر بر نحوه "اظهار" خود کنترل داشته باشند.
استاد فلسفه دانشگاه میشیگان در ادامه تآکید کرد: شاید نتوان تبیینی مشخصتر از مسآله حجاب در برخی کشورهای اروپایی برای این مسآله یافت. بر این اساس مایل هستم مسآله حجاب را در کشورهایی چون فرانسه، هلند و برخی دیگر از کشورهای اروپایی مورد توجه قرار دهم. دختر و زن محجبه در این کشورها نمیتواند کنترلی بر فهم و تفسیر عمومی از هویت ذهنی- دینی خود داشته باشد. زن مسلمان دارای حجاب اسلامی، نمیتواند کنترلی بر فهم و تفسیر عامه مردم از این عمل دینی که مؤلفهای از هویت ذهنی دینی خود است داشته باشد.
نانسی تاش: دین در دنیای فردا مؤلفه اساسی تعیین "کیستی" است
دکتر نانسی تاش استاد مطالعات دینی دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در مورد این موضوع به مهر گفت: یکی از ویژگیهای دوران معاصر جهانی شدن عناصر و کالاهای فرهنگی است. در دوره معاصر شاهد این هستیم که برخی کالاهای فرهنگی در گوشه و کنار دنیا دیده میشوند و راه به سراسر گیتی باز کردهاند.
پژوهشگر حوزه ادیان در ادامه تصریح کرد: به طور کلی، فرهنگ مقوله پیچیده و عجیبی است. در عصر و دوران کنونی نیز عناصر و کالاهای فرهنگی علاوه بر جهانی شدن، دچار پراکندگی بیشتر نیز شده است. عناصر و مؤلفههای زیادی از فرهنگهای گوناگون در عرصه دنیای کنونی وارد معرکه شدهاند. این سردرگمی و پراکندگی در مقایسه با زمانی که فرهنگها، جهانی را تجربه میکردند که مبادلات و تجارت به حجم و میزان اندازه کنونی نبود، بسیار بیشتر شده است.
نظر شما