به گزارش خبرنگار سياسي خبرگزاري مهر، ارزش خبري تحولات مرتبط با كشورمان، ايران را به كانون توجه رسانه هاي گروهي جهان مبدل كرده است و بايد انديشيد كه آيا اين مساله بالقوه تهديد است يا فرصت ؟ در خلال چند هفته گذشته حجم اين اخبار به نحو چشمگيري افزايش يافته است، چنانكه برخي جرايد بدون رعايت اصول حرفه روزنامه نگاري بويژه اهتمام رسانه اي به " دروازه باني خبر " اقدام به نقل قول صرف اخبار و خبرسازيهاي سياسي و هدفمند، و حتي شايعات مندرج در برخي رسانه هاي خارجي كردند . نمونه اخير آن خبرسازي بي اساس روزنامه عربي الوطن در مورد " لغو سفرسولانا به ايران " و " ارايه طرح محرمانه ايران براي توافق با آمريكا" بود.
در خلال ماه گذشته بيش از دهها گزارش از اين دست بويژه در جرايد فرامنطقه اي الشرق الاوسط، الحيات و همچنين جرايد الوطن، الرياض ، الوطن العربي و الكفاح العربي و ... در راستاي مخدوش كردن مواضع و رفتار ايران در عرصه تحولات عراق و پرونده هسته اي درج شد.
نمونه هايي از محورهاي اين خبرسازيهاي بي اساس شامل نفوذ ايران درتشكيلات حكومتي عراق، مبدل شدن ايران به پناهگاه امن اعضاي القاعده، لغو سفر نخست وزير عراق به ايران، اقدام ايران در تحويل يك اصولگراي مصري به دولت مصر، اعزام و استقرار نيروهاي نظامي و اطلاعاتي ايران در مرز، اخبار ضدونقيض از تحويل اعضاي القاعده به سعودي، همكاري فرماندهان سپاه با القاعده ، دستگيري فرماندهان نظامي ايران در نجف و بازداشت خبرگاران ايراني درعراق بدليل ارتكاب جرايم سنگين و ... مي شوند.
نكته قابل توجه نحوه بازتاب اين اخبار توليد شده از سوي منابع خارجي در رسانه هاي داخلي بويژه مطبوعات كشور است. در نگاهي گذار به برخي جرايد كشور موارد متعددي از غفلت از دروازه باني خبر و درج برجسته برخي شايعات و اطلاعات كذب در مورد كشورمان درقالب تيتر درشت و ستون ويژه جرايد قابل مشاهده است. علاوه بر روزنامه هاي سنتي ومكتوب، حجم پردازش اخبار غيرموثق و كذب در روزنامه هاي الكترونيكي نيز به معضلي در اطلاع رساني دقيق، صحيح و شفاف براي منافع و امنيت ملي كشور مبدل شده است.
حجم وسيع و تعدد و تنوع اطلاعات و اخبار رويدادها و تحولات جهان از يكسو و از سوي ديگر محدوديت گنجايش و ظرفيت ، رسانه هاي گروهي بويژه مطبوعات را ناگزير به گزينش و برجسته نمودن طيف خاصي از اخبار مي كند.
بطوركلي خبر مفهومي است كه روزنامه نگار به آن شكل مي دهد و بر اين اساس دروازه بانان خبر كه در راس آن دبيران و خبرنگاران قرار دارند، بعنوان نظارت كننده تصميم مي گيرند كدام قسمت خبر را برجسته نمايند تا اثر بخشي، اقناع مخاطب و واكنش سريع را به همراه داشته باشد . از سيستم دروازه باني خبر بعنوان ركن مهم كار اطلاع رساني و تاييد صحت و سقم يك خبر ياد مي شود. در حقيقت اگر خبري بدون دروازه باني خبر نقل قول صرف شود، كنترل حقيقت يابي هم ندارد و بديهي است كه هيچ رسانه معتبري بدون اطمينان از وثوق منبع و صحت خبر به درج آن نمي پردازد.
البته برخي از رسانه هاي مكتوب و غير مكتوب هم هستند كه خواسته يا ناخواسته در راستاي منافع و اغراض خاص سياسي و با زيرپا گذاشتن حتي اصول اوليه حرفه روزنامه نگاري به انعكاس دروغ پردازي ماهرانه اي دست مي زنند كه بزرگي و ذكر دقايق و جزييات آن مخاطب را اگر به اطمينان نرساند، در سردرگمي و شك و ترديد رها مي كند. دروازه باني خبر تنها به سانسور و حذف بي رويه اخبار و اطلاعات درست و موثق نمي پردازد ، بلكه مطبوعات كشور را از منابع مهم و معتبر خبري جهان در روند فعاليت حرفه اي خود و در راستاي حفظ ارزشهاي خبري و شادابي و تازگي اخبار براي مخاطبان خود محروم نمي كند.
اما در چارچوب مسئوليت پذيري اصحاب مطبوعات كشور در انعكاس اخبار مرتبط با ايران از منابع خارجي ، ضرورت دارد خطوط القايي مستتر در بطن پردازشهاي خبري و تحليلي پالايش شود تا شان آنها تا حد بوق تبليغاتي متوليان و سياستگذاران تبليغي رسانه هاي خارجي تنزل نكند و اعتبار و استقلال حرفه اي مطبوعات كشور با افزايش توثيق و مستندبودن اخبار و رد شايعات نهادينه شود.
تداوم و تقويت اين روند زمينه هاي عبور مطبوعات قوي و معتبر ايران از مرزهاي ملي و حضور در عرصه منطقه و فرامنطقه اي بعنوان منابع مستقل و معتبر اخبار و تحولات كشور و منطقه را فراهم خواهد كرد تامعاون محترم مطبوعاتي وزارت ارشاد نيز صريحا از اينكه مطبوعات كشور از هيچ جايگاه بين المللي برخوردار نيستند، گله ننمايند.
از سوي ديگر، مطبوعات نقش مهمي در شكل دهي افكارعمومي و حتي نخبگان و هدايت ديپلماسي كشور دارند غفلت از اصل مهم دروازه باني خبر در روند اطلاع رساني از منابع خارجي افكار عمومي را نسبت به حقيقت خبرهاي مرتبط با كشورمان دچار " بي خبري" مي كند و آنها را بيش از پيش به منابع خارجي سوق مي دهد.
همچنين دستگاه سياسي كشور را در فضاي انفعال و پاسخگويي صرف به "جريانهاي خبري هدفمند" عليه منابع و امنيت ملي كشور مي كشاند و توان عمومي دستگاه تبليغاتي كشور را هدر مي دهد.
اين شيوه اطلاع رساني تنها جريانهاي خبري آلوده به نوعي جريان سازي بي اساس، منفي بافي و متضمن لحن تهديد عليه كشور را دنبال مي كند كه به ارعاب و انفعال مردم ومسئولين مي انجامد . مهمتر اينكه در كنار انعكاس اين فضا، از بيان پادزهر آن يعني اطلاع رساني از اخبار و اطلاعات موثق و دقيق و انعكاس فرصتها براي مواجهه با اين جريانهاي منفي غفلت مي ورزد.
در مجموع كنترل و مديريت بحران اطلاع رساني در كشور تنها در قالب بخشنامه هاي متوليان و سياستگذاران تبليغاتي كشور بدست نمي آيد. بلكه مطبوعات و بطور كلي رسانه هاي گروهي كشور بايد با تمركز بر استقلال و رعايت اصول حرفه اي خود در پردازش خبري و تحليلي اخبار و اطلاعات، خطوط القايي بنگاههاي خبري خارجي را پالايش و بر جريان سازي خبري مستقل و هدفمند در راستاي منافع ملي كشور همت گمارند تا تاثير منفي حجم وسيع هجمه تبليغاتي بيگانگان بر افكارعمومي را به حداقل برسانند. به تعبيري، چه بهتر و پاكيزه تر است كه به دروازه باني خبر بپردازيم نه به دروازه باني آنچه رسانه هاي بيگانه مي پردازند!
نظر شما