جابر قاسمعلی، فیلمنامهنویس درباره اینکه چرا برخی نویسندگان به راحتی و امکان پرداخت به موضوعهای حساس را دارند اما این اتفاق برای بعضی نویسندگان ممنوع است؟ به خبرنگار مهر گفت: من این مسئله را دو سال پیش در جلسهای که نویسندگان با آقای ضرغامی داشتند مطرح کردم.
این فیلمنامه نویس در پاسخ به این سئوال که بعد از مطرح کردن چنین موضوعی آقای ضرغامی چه جوابی به او داد گفت: وقتی نوار این برنامه پخش شد کل حرفهای من را در آوردند، حتی یک فریم هم پخش نشد. وقتی تصویر من حذف شد بهترین جواب را گرفتم.
قاسمعلی درباره اینکه نظرات ناظران کیفی روی فیلمنامه تا چه حد سلیقه ای است و تا چه حد تکنیکی و در چارچوب مشخص گفت: نظارت کیفی در سالهای اخیر حرفهای تر و تخصصیتر شده است و ناظران کیفی دقیقتر موضوع اثر را ارزیابی می کنند. البته این سئوال مطرح می شود که آیا ناظران کیفی تا همان اندازه که روی فیلمنامه نظر می دهند، در مقوله کارگردانی، بازیگری و ... هم تخصص دارند یا نه.
وی ادامه داد: این موارد هنوز روشن نشده است. 90 درصد نظارت ناظران کیفی روی فیلمنامه است و 10 درصد شامل بقیه موارد می شود. گرچه بر کار کارگردانان جدید نظارت بیشتر می کنند اما حدود مداخلات آنها به غیر از فیلمنامه مشخص نیست. اگر هم بخواهند دخالتی در کارگردانی کنند نکات غیر قابل پخش مثلاً درباره حجاب بازیگر را تذکر میدهند. اظهار نظرهای ناظران کیفی دست و پای نویسندگان را میبندد و برایشان محدودیت به بار می آورد.
این فیلمنامه نویس درباره اینکه خودتان تا چه حد درگیر ممیزیهای تلویزیون شدهاید؟ توضیح داد: برای من هم این مسئله پیش آمده است. مثلاً شورای تصویب فیلمنامه کارم را تایید می کند اما در مرحله کد متوقف میشود. این در حالی است که فیلمنامه ام نه مشکل ممیزی دارد نه اینکه ساختارش مشکل دارد. در مجموع معیارها برای تصویب فیلمنامه روشن نیست.
قاسمعلی درباره قصه های تکراری مجموعه های تلویزیون گفت: وقتی محدودیت وجود داشته باشد مسلماً موضوعها تکراری می شود و موضوع اکثر مجموعه ها درباره اختلافات مالی می شود در حالی که سوژه های زیادی برای پرداخت وجود دارد. اگر فضا باز شود و کمی هم به نویسندگان اعتماد وجود داشته باشد تمام این مسئله برطرف می شود.
وی درباره اینکه حضور فیلمنامه نویس به عنوان اعضای شورای تصویب فیلمنامه تا چه حد ضرورت دارد گفت: زمانی این اتفاق در فارابی افتاد و از افراد کانون فیلمنامه نویسان در این شورا قرار گرفت. به نظرم حضور فیلمنامه نویس به عنوان اعضای شورای تصویب فیلمنامه خوب است. ترکیب این شورا باید شامل افراد مختلف باشد. وقتی نویسنده، کارگردان، جامعه شناس و ... در این شورا باشند، مسلماً ترکیب متنوع تر شده و ضریب خطا هم کمتر می شود و می توان شاهد یک کار کارشناسی شده باشیم.
این فیلمنامه نویس درباره برخورد متفاوت شبکه ها نسبت به یک فیلمنامه توضیح داد: این مسئله به پاشنه آشیل ما برمی گردد. وقتی شوراها تخصصی شامل کارشناسان باشد، این مشکل پیش نمی آید.
قاسمعلی درباره اینکه در مجموعههای مشارکتی شاهد هستیم خیلی راحت مستقیمگویی شده و پیام آن نهاد داده میشود. چرا نویسندگان کمی ظرافت و هنرمندی خرج نمیدهند تا محصول سازمان مربوطه معرفی شود. آیا در این باره نویسندگان محدودیت دارند؟گفت : این مسئله به توان نویسنده برمی گردد. برخی نویسندگان می توانند این هنرمندی را خرج دهند وعده ای دیگر نمی توانند. مسلماً وقتی لابه لای اثر تبلیغ با ظرافت قرار بگیرد، جذاب تر می شود. البته بعضی کارگردانان می توانند خیلی راحت محصول اسپانسر را نشان دهند و بعضی دیگر نه. همیشه دوگانگی ها در اسپانسرها هم وجود داشته است.
وی در پاسخ به این سئوال که یکی از مسائلی که نویسندگان با آن رو به رو هستند بازنویسی اثرشان توسط افراد گمنام بوده و این اتفاق زمانی هم میافتد که فیلمنامهنویس تمام حقوق خود را دریافت کرده است؟ گفت: این مسئله به این خاطر است که قانون مدون نداریم. اینکه تهیه کننده بدون هماهنگی فیلمنامه را برای بازنویسی به فرد دیگری دهد کار خوبی نیست بلکه باید نویسنده را در جریان بگذارد. اگر طرح برای نویسنده بوده و خودش هم نوشته، باید بازنویسی هم خودش انجام دهد.
این فیلمنامه نویس در پایان افزود: اگر نویسنده نظر تهیه کننده را برای تغییر فیلمنامهاش مناسب ندانست مجاز است فیلمنامه را بگیرد. اگر طرح برای خود تهیه کننده است در این صورت اگر کار را برای بازنویسی به نویسنده سپرد و او راضی نبود تهیه کننده می تواند نویسنده دیگری را جایگزین کند. اگر قانون مدون داشته باشیم این مشکلات پیش نمی آید.
قاسمعلی این روزها مشغول نگارش مجموعه "بهترین سال های زندگی ما" به کارگردانی داریوش فرهنگ است. او نگارش فیلمهای سینمایی "روانی"، "بالاتر از خطر" و "جای امن" را در کارنامه دارد. همچنین فیلم تلویزیونی "چتر سفید" را کارگردانی کرده که مراحل فنی را سپری می کند.
نظر شما