در بخش های قبلی این نوشتار با توجه به گزارش ویژه ناتو به جایگاه ناتو در تحولات جدید جهانی پرداختیم و تلاش شده تا در رویکردهای این بازوی نظامی وامنیتی جهان غرب به جایگاه و نوع نگاه به جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه تصمیم گیران آن تبیین دقیقی انجام شود و در ادامه به برنامه های دیگر ناتو درباره ایران می پردازیم.
ارائه مشوقها :
ناتو در خصوص مذاکرات منطقه ای براین باور است که چنین گفتگوهای امنیتی می تواند در بردارنده کشورهای همسایه ایران به ویژه اعضای شورای همکاری خلیج فاس نیز باشد.
همچنین گفتگو می تواند به ایجاد اعتماد و اقدامات امنیت ساز شامل پیشنهاد قبلی مطرح شده در گزارش سال 2006 کمیته فرعی توسط آقای روپرشت پولنز منتهی شود:
- تبادل هیئت ناظران برای تمرینات نظامی شامل ناظران ایرانی در طول تمرینات دریایی ناتو و هر گونه تحرک گسترده نظامی در نزدیکی مرزهای ایران و ناظران ناتو در طول هر گونه تمرینات گسترده نظامی ایران؛
- همکاری نیروی دریایی در دریا شامل تصادفات دریایی مندرج در معاهده مربوط به دریا و یک آژانس در سطح خلیج فارس برای گرد آوری اطلاعات درباره خطرات دریایی؛
- سرانجام آغاز مذاکره مربوط به موافقتنامه کنترل نیروهای مسلح در امتداد پیمان نیروهای متعارف در اروپا برای محدود کردن نزدیک شدن آنها به مرزهای ایران- عراق و ایران- افغانستان؛
در ادامه این گزارش می خوانیم: در نهایت پیمان می تواند تصمیم بگیرد که متعهد به برقراری یک رابطه ساختاری با تهران به عنوان مثال از طریق دعوت از ایران برای پیوستن به ابتکار همکاری استانبول که این ابتکار محدوده ای از فعالیتهای دو جانبه را برای ایران پیشنهاد می کند و کشورهای شرکت کننده در آن می توانند از اشکال مختلف کمکهای غیرنظامی در زمینه های مختلف و امنیت مرزی ناتو در ارتباط با تروریسم و نقل و انتقال مواد برخوردار باشند. این دو حوزه می توانند به دلیل آسیب پذیری ایران از زلزله و جابجایی مواد مخدر دارای اهمیت ویژه برای ایران بوده و منافع مشترک میان ناتو و ایران را سبب شوند.
هدف اصلی رسیدن به یک موافقتنامه جامع با ایران است که آن موافقتنامه منافع امنیتی غرب و دنیا (مبنی بر این که یک کشور هسته ای دیگر نمی تواند دنیا را مکان بی خطر و امن نگه دارد) را مورد شناسایی قرار دهد، در صورتی که موافقتنامه مورد نظر منافع امنیتی تهران و خلیج فارس را مد نظر قرار ندهد امکان حصول نخواهد داشت. اگر چه پیمان ناتو هم نیازمند آماده شدن برای شکست دیپلماتیک است ولی چنانچه ایران به تعهدات خود عمل نکنند ناتو و هم پیمانان آن نیاز دارند درباره چگونگی برخورد دیپلماتیک، اقتصادی و در صورت نیاز نظامی با ایران به یک اجماع دست یابند.
همچنین نقش محتمل ناتو در لحاظ ایران جسور و بی اعتنا می تواند در بردارنده تهدیدات ایران در مسیر دریایی در خلیج فارس هم بشود. همچنین می تواند نظارت بر شناورهای تجاری در سرحدات ایران را نیز برای تضمین اجرای قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل در چارچوب ابتکار امنیتی گسترش سلاحهای اتمی (PSI)در بربگیرد. به علاوه ناتو می تواند زیر ساخت های انرژی همسایگان ایران شامل ترکیه و کشورهای حوزه خلیج فارس را نیز محافظت کند. این مسئله می تواند بطور خاص مناسب حال هم پیمانان اتحادیه اروپایی که به طور تقریبی 20 درصد انرژی خود را از خلیج فارس تامین می کنند باشد و همین طور ایالات متحده آمریکا که تقریبا 17 درصد نفت خود را از این منطقه وارد می کند و فراتر از این، ژاپن به عنوان شریک جهانی ناتو، به شدت به منابع انرژی خاورمیانه وابسته است.
علاوه بر این اگر ایران به تسلیحات هسته ای دست یابد و هیچ توافقی حاصل نشود اعضای ناتو می توانند گسترش نیروهای خود در منطقه را مد نظر داشته باشند. مضافا این که گفتگوی امنیتی با همسایگان ایران بویژه با اعضای شورای همکاری خلیج فارس می تواند در کنار دیگر مسائل، به واسطه تبادل مکرر اطلاعات در مورد ایران تعمیق یابد. ناتو همچنین می تواند متعهد به آموزش نظامیان شرکای خود در منطقه خلیج فارس باشد.
سرانجام ناتو می تواند تضمین امنیتی (محدود) را برای شرکای خود در منطقه خلیج فارس در نظر بگیرد. به علاوه کمک برای منطقه خلیج (فارس) می تواند از تضعیف ان پی تی جلوگیری کند. قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد انجام یک سری اقدامات علیه کشورهایی که ناقض و یا مظنون به نقض موافقتنامه های بین المللی هستند را مجاز اعلام می دارد. برای مثال، قطعنامه 1540 شورای امنیت سازمان ملل در سال 2004 با استناد به فصل هفت منشور سازمان ملل متحد تصریح دارد که تکثیر سلاح های کشتار جمعی (WMD) نمایانگر یک خطر برای امنیت جهانی محسوب می شود.
تضمین های امنیتی مانند آنچه از سوی ایالات متحده به کره شمالی، تایوان و ژاپن پیشنهاد شد می تواند ابزارهای مناسب عدم تکثیر باشند. در مقابل، اگر ایران بدون در نظر گرفته شدن تضمین های امنیتی از سوی آمریکا یا ناتو برای همسایگان ایران به یک کشور مسلح هسته ای تبدیل شود، آنگاه احتمال دارد که اثر دو مینو ظاهر شود و خیلی از کشورهای منطقه گزینه یک کشور هسته ای را برگزینند.
به علاوه اگر ایران تصمیم بگیرد به یک کشور هسته ای تبدیل شود و توانمندی موشکهای بالستیک خود را بیش از پیش توسعه دهد آنگاه ناتو می تواند نقش بسیار برجسته ای در دفاع موشکی ایفا کند. ناتو همچنین لازم است همکاری خود در زمینه دفاع موشکی با روسیه را که احتمالا بیشتر مایل به پذیرش استقرار محدود سامانه دفاع موشکی در جمهوری چک و لهستان است برقرار نماید. روسیه فعالیت های مستمر ایران برای توسعه قابلیت های موشک های بالستیک به ویژه تلاش برای موشکهای دوربرد را مورد انتقاد قرار داده است.
قرار دادن ایران در دستور کار سیاسی ناتو ضروری است و در واقع برای مقابله با سیاستهای تهران که لازمه اش دستیابی به یک اجماع قوی است که خیلی پیشتر از این باید انجام می شد، این برای هماهنگی سیاسی میان اعضای ناتو و شرکا اجتناب ناپذیر می باشد. بدینسان ناتو تلاشهای جامعه جهانی به ویژه شورای امنیت سازمان ملل و تروئیکای اتحادیه (EU-3) برای مذاکره با ایران را تقویت خواهد کرد. ناتو به عنوان یک پیمان با تهران مذاکره نخواهد کرد. ناتو تنها می تواند در یک مرحله خاص آن هم پس از دستیابی به توافق، وارد تماس مستقیم با تهران شود.
نظر شما