به گزارش خبرنگار مهر، مرور اخبار مهم حوزه فرهنگ و ادب را در هفته گذشته با اظهارات بهمن دری معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد درباره مصطفی رحماندوست، که چندی پیش از ممیزی کتاب «مثنوی معنوی» (اثر مولانا) در وزارت ارشاد سخن گفته بود، آغاز می‌کنیم.
اظهارات معاون وزیر ارشاد درباره گذشته «مصطفی رحماندوست» و واکنش این نویسنده به این اظهارات
بهمن دری در واکنش به این ادعای رحماندوست، او را عامل ممیزی صدها کتاب در بیش از 30 سال گذشته، خطاب کرد و گفت: او به عنوان سرگروه بررسان با سخت‌گیری‌های بعضاً ناموجه و سلیقه‌ای از انتشار بسیاری از کتاب‌ها ممانعت کرده است؛ کتاب‌هایی که ما در دوره جدید، برای بسیاری از آن کتاب‌ها مجوز صادر کردیم.
وی همچنین تاکید کرد: نمی‌دانم چه طور ایشان که در دوران وزارت آقایان میناچی، دوزدوزانی ٬ معادیخواه، خاتمی، لاریجانی، میرسلیم، مهاجرانی، مسجدجامعی و صفارهرندی پای ثابت گروه‌های بررسی کتاب بوده، به خاطر برخی تصورات احتمالاً شخصی٬ ذوق زده شده و اداره کتاب را مورد هجمه قرار می‌دهد.
مصطفی رحماندوست هم البته ساکت ننشست و در یک گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری مهر، با رد اظهارات معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد، سخنان او را تلاش ارشاد برای یافتن «یاور مجازی» در اِعمال سختگیری‌ها به ناشران توصیف کرد.
این نویسنده حوزه کودک و نوجوان گفت: به نظر من آقای دری مشکلات خودش را فرافکنی می‌کند؛ من از همان آغاز ده‌ها مصاحبه داشته‌ام با این مضمون که «با ممیزی کتاب بزرگسالان مخالفم» و سابقه این گفتگوها در اینترنت موجود است.
وی دلیل مخالفت خود را با سانسور کتاب‌های رده بزرگسال، اینگونه بیان کرد: آنها (بزرگسالان) عقل دارند و قدرت انتخاب، پس حق دارند که خودشان کتابشان را انتخاب کنند. اگر هم کتابی بد باشد، طبق قانون مطبوعات که شامل کتاب و نشریات هر دو است، افراد حق دارند شکایت کنند و در دادگاه صالحه و با حضور هیئت منصفه به این شکایت رسیدگی خواهد شد.
رحماندوست همچنین درباره همکاری خود با گروه‌های بررسی کتاب در دوران وزارت کسانی که دری برشمرده بود، گفت: همکاری من با وزارت ارشاد از دوره آقای خاتمی و با عنوان مدیرکل دفتر مجامع و فعالیت‌های فرهنگی این وزارتخانه شروع شد و من این حرف‌ها را در همان زمان هم می‌گفتم، در دوره آقاییان میرسلیم، لاریجانی و آقای صفارهرندی هم اینها را گفته‌ام.
این شاعر و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان تاکید کرد: من به عنوان عضو هیئت نظارت بر کتاب کودکان و نوجوانان، هیچ گاه بررس و ممیز کتاب‌ها نبوده‌ام و به آقای دری پیشنهاد می‌دهم بروند اصول و قواعد و قوانین هیئت نظارت بر کتاب‌های کودک و نوجوان را مطالعه کنند ببیند فلسفه وجودی هیئت نظارت چیست.
یک خواننده نویسنده شد
در هفته‌ای که گذشت کتاب «از گذر گِل تا دل» نوشته «حسام‌الدین سراج» خواننده موسیقی سنتی و دانشجوی رشته معماری با حضور جمعی از اهالی موسیقی، هنر و ادبیات در تالار شهناز خانه هنرمندان ایران رونمایی شد.
این کتاب متن تدوین یافته پایان نامه دکتری سراج درباره زیبایی‌شناسی موسیقی و معماری است که از سوی موسسه انتشاراتی «نیستان» روانه بازار شده است.
در این برنامه سهیل محمودی شاعر، سیدمحمدحسن شهرستانی از دوستان سراج و هادی ندیمی استاد راهنمای او از او تقدیر کردند. سراج هم در پایان مراسم با همراهی تار شهرام میرجلالی، قطعه‌ای با عنوان «از گذر گِل تا دل» را به آواز خواند که مورد استقبال حاضران قرار گرفت.
وعده‌های مسئولان جشنواره مطبوعات درباره «افزایش چشمگیر» جوایز آن
اما بشنوید از پیگیری وعده 5 برابر شدن جوایز جشنواره مطبوعات. پیش از این جوایز نفرات برگزیده جشنواره بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها از اول تا سوم به ترتیب، کمک هزینه عمره مفرده، کمک هزینه سفر به عتبات عالیات و کمک هزینه سفر به مشهد مقدس بود.
اما آنگونه که یوسف غروی قوچانی دبیر هجدهمین دوره این جشنواره گفته است، با توجه به اعلام معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد درباره افزایش چشمگیر جوایز این جشنواره، دبیرخانه آن در حال رایزنی و تعیین میزان نهایی جوایز و در صدد است تراز این جوایز را به تراز جوایز ملی مانند جوایز جشنواره فیلم و تئاتر فجر برساند.
وی تاکید کرد: بر این اساس مقرر شده که در این دوره از جشنواره مطبوعات کسی که حائز رتبه اول می‌شود، به عنوان چهره‌ای ماندگار در عرصه رسانه تلقی و از اعتبار، حیثیت و جایگاه بالایی برخوردار شود.
انتقاد از تعلل ایران در ساخت مرکز تحقیقات زبان فارسی در کابل
خبر مهم دیگری که توجه اهالی زبان فارسی را حتی در خارج از کشور به خود جلب کرد، به تعلل ایران در ساخت مرکز تحقیقات زبان فارسی در کابل مربوط می‌شد.
محمدحسین جعفریان رایزن سابق فرهنگی کشورمان در افغانستان گفت: در حالی که افغانستان مهد زبان فارسی است، هنوز ما صاحب مرکز تحقیقات زبان فارسی در این کشور نیستیم و این در حالی است که سازمان فرهنگ و ارتباطات سال‌هاست زمینی را در کابل خریداری کرده و اقدام خاصی در آن صورت نداده است.
وی افزود: بخشی از این زمین هدیه ریاست جمهوری افغانستان به ایران است و قرار بود یک مرکز بزرگ فرهنگی در این زمین احداث شود، در حالی که این کار سال‌هاست از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات انجام نشده است.
رایزن سابق فرهنگی ایران در افغانستان گفت: آنقدر این تأخیر و تعلل طولانی شده است که افغان‌ها نسبت به تأخیر در این کار اخطار داده‌اند و گفته‌اند که زمین را به کشور دیگری خواهند داد تا در آن مرکز فرهنگی بسازد.
در هفته‌ای که گذشت یک نشست خبری با موضوع وضعیت شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، تخلفات تبلیغاتی و بازار قاچاق کالا و خدمات در این شبکه‌ها و شکایت‌های مردمی و صاحبان مشاغل و خدمات از این شبکه‌ها، از سوی دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت ارشاد برگزار شد که حاوی نکات مهمی در این باره بود.
تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای دارای مجوز از ارشاد، ممنوع است
علیرضا کریمی مدیرکل این دفتر، در نشست مطبوعاتی مذکور از مسدود شدن شماره‌هایی که در تبلیغات شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان اعلام می‌شود، در آینده نزدیک خبر داد و در عین حال هر گونه ارتباط وزارت ارشاد با مسئله برخورد با تماس‌گیرندگان با این شماره‌ها را رد کرد.
وی اضافه کرد: چند شبکه ماهواره‌ای فارسی‌زبانی هم از وزارت ارشاد مجوز گرفته‌اند، تنها مجوز ساخت برنامه دارند نه پخش تبلیغ کالاها را و اگر اینگونه شود، ما با آنها هم برخورد می‌کنیم.
مدیر کل دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره شبکه‌های ماهواره‌ای نیز که با مجوز ارشاد کار می‌کنند، توضیح داد: 3 شبکه مجوز موقت گرفتند که شبکه ICC لغو مجوز شد و در حال حاضر شبکه‌های «پرشین تی وی» و «ایرانیان» مرحله آزمایشی را پشت سر می‌گذارند که اگر مطابق قانون و توانمند عمل کنند، درباره مجوز آنها تصمیم نهایی گرفته می‌شود.
توضیحات وزیر ارشاد درباره امکان استفاده خبرنگاران از تجهیزات ماهواره
در همین رابطه و البته در یک نشست خبری دیگر، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به این سوال خبرنگار مهر که «با توجه به ماده 3 آیین‌نامه اجرایی قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره که صراحتاً وزارت ارشاد را مسئول اعلام مستمر اسامی و مشخصات استفاده‌کنندگان مجاز تجهیزات دریافت از ماهواره دانسته است، آیا این وزارتخانه تصمیم دارد کارت‌هایی برای خبرنگاران و فعالان عرصه رسانه برای استفاده از این تجهیزات صادر کند؟» تاکید کرد: ما در وزارت ارشاد مرکزی داریم که به درخواست‌ها چه از جانب مسئولان کشوری و چه از جانب استادان و محققان و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها که به این تجهیزات نیاز دارند، رسیدگی می‌کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سپس گفت: قطعاً خبرنگاران عزیز هم اگر درخواستی داشته باشند، می‌توانند به این مرکز ارائه کنند و درخواستشان در کمیته مربوطه رسیدگی می‌شود.
وی در ادامه در جواب به این سوال خبرنگار مهر که «آیا از نظر وزارت ارشاد ممنوعیتی برای استفاده از تجهیزات ماهواره از سوی خبرنگاران، وجود دارد؟» تاکید کرد: هر فرد حقیقی و یا حقوقی که درخواست بهره‌گیری از تجهیزات ماهواره‌ای را داشته باشد و مشخصاً بخواهد دیش ماهواره نصب و از آن استفاده کند، باید درخواستش را ارسال کند تا در مرکز و کمیته مربوطه رسیدگی شود.
حسینی افزود: این کمیته مذکور است که می‌تواند تشخیص دهد چقدر ضرورت دارد که فلان فرد صاحب تجهیزات ماهواره‌ای شود و اگر این تسهیلات شامل حال او شود، می‌تواند از آن استفاده کند. ما در حال حاضر افرادی داریم که مجوز دارند و عمدتاً شامل استادان دانشگاه هستند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در عین حال تاکید کرد: البته اصل بر این نیست که ما مجوز استفاده از تجهیزات ماهواره به افراد بدهیم ولی مواردی که تشخیص داده شود که لازم است فردی به دلیل نوع کارش، باید از این تجهیزات استفاده کند تا بتواند بعضی شبکه‌ها را رصد کند، مثل کاری که در صدا و سیما و بعضی دستگاه‌های دیگر انجام می‌شود؛ در واقع باید دلیلی منطقی و مستدل برای استفاده از این تجهیزات وجود داشته باشد.
باز هم تغییر؛ این بار در انجمن ناشران کودک و نوجوان
اما بشنوید از تغییر مدیر انجمن ناشران کتاب کودک و نوجوان. با استعفای محسن یگانه‌کاری از مدیر اجرایی انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان، ذبیح‌الله عباسی جایگزین وی در این مسئولیت شد.
یگانه‌کاری اخیراً از این سمت استعفا کرده و هیئت مدیره انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان، با این استعفا موافقت کرده است. پس از این تغییر، اعضای هیئت مدیره بر سر جایگزینی «ذبیح‌الله عباسی» در مسئولیت مدیر اجرایی انجمن به توافق رسیدند و حکم او به امضای علی زارع‌زاده رئیس هیئت مدیره انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان رسید.
عباسی از مدیران بازنشسته کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است و در استان‌هایی مانند خراسان رضوی، ایلام، مرکزی و قزوین در سمت‌های مختلف از کارشناس کتاب تا معاون کانون، فعالیت داشته است.
انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان که نهادی غیرانتفاعی و فعال در زمینه نشر کتاب‌های این حوزه است، فعالیت خود را در سال 1369 با 13 عضو آغاز کرد و در حال حاضر حدود 60 عضو دارد. علی زارع‌زاده و مجید مَجری‌سازان طوسی، محسن طائب و محمدرضا توکل صدیقی، اعضای هیئت مدیره این انجمن را تشکیل می‌دهند.
خریداری نسخه‌ای منحصر به فرد از «گنج الگنج» از سوی کتابخانه ملی
خبر مهم دیگری که در هفته گذشته توجه فعالان حوزه نسخه‌های خطی را به خد جلب کرد، مربوط به خریداری نسخه‌ای منحصر به فرد از «گنج الگنج» «ابوالقاسم شاذانی نیشابوری» بود.
آنگونه که فتح‌الله کشاورز مدیرکل نسخ خطی کتابخانه ملی گفته است، این نسخه خطی منحصر به فرد، دو هفته پیش از سوی کتابخانه ملی خریداری شد و در حال حاضر با شماره ثبت 33894 در این کتابخانه نگهداری می‌شود.
بجز یک نسخه ناقص - که در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود - هیچ نسخه دیگری از کتاب «گنج الگنج» در جهان وجود ندارد. این کتاب در سال 1031 هجری قمری توسط «ابوالقاسم شاذانی نیشابوری» که به احتمال زیاد ساکن شبه قاره هند بوده است، در 30 فصل و در 329 ورق به سفارش یکی از شخصیت‌های شبه قاره به نام «آقا حپو» نوشته شده است.
کاتب «گنج الگنج» شخصی به نام «یارمحمد» از شبه قاره بوده که آن را به فارسی نوشته است. این کتاب در موضوعات متنوعی نوشته شده است؛ از ادبیات فارسی رفته تا عرفان و فقه ولی اهمیت آن به منحصر به فرد بودن و البته قدمت قابل توجه آن برمی‌گردد.
این کتاب مهذب که دارای صفحات مجدول است، دارای مهر مدور به شیوه مهرهای شبه قاره در آن زمان است و آنگونه که کشاورز توضیح داده، شهروندی که کتابخانه ملی این نسخه را از او خریداری کردیم، در نگهداری از آن خوب عمل کرده است.
راوی کتاب «پوتین‌های مریم» روی در نقاب خاک کشید
اما در هفته گذشته خبری ناگوار، اهالی ادبیات را متاثر کرد و آن اینکه «مریم امجدی» راوی خاطرات کتاب «پوتین‌های مریم» در سن 48 سالگی و در هفته دفاع مقدس، درگذشت.
امجدی یکی از دختران خرمشهری بود که در شهریور 1359 و در هجوم ارتش عراق به خاک کشورمان تنها 17 سال داشت. او در جریان جنگ پا به پای مردان سرزمینش با یک اسلحه ژ3 دوخشابه و یک کُلت رو در روی دشمن ایستاد.
راوی خاطرات کتاب «پوتین‌های مریم» پس از انقلاب ضمن تحصیل در دبیرستان به عضویت حزب جمهوری اسلامی، جهاد سازندگی و بسیج مستضعفان خرمشهر درآمد و دوره‌های امدادگری و فنون نظامی را گذراند و با تهاجم عراق به خرمشهر، در مشاغل‌مختلف چون امدادرسانی در بیمارستان دکتر مصدق، نگهداری از انبار مهمات مسجد جامع خرمشهر خدمت کرد و در این مدت گاهی نیز به خط مقدم جبهه می‌رفت.
مریم امجدی در «پوتین‌های مریم»، راوی خاطراتی است که در نوع خود کم نظیر است. این کتاب یکی از آثار حوزه دفاع مقدس انتشارات سوره مهر است که اخیرا به چاپ ششم رسیده است.
وی که در ایام جنگ کار امدادرسانی به مجروحان جنگی را در خرمشهر به عهده داشت، در شرایطی بحرانی دست به اسلحه می‌برد و در نبرد با دشمن شرکت می‌کرد.
خانواده وی هم به نوعی درگیر مسائل جنگ بوده‌اند؛ برادرش در جبهه حضور داشته و پدر وی هم که درگیر با مسائل جنگ و پشت جبهه بوده در اثر یک انفجار جان خود را از دست داد.
این رزمنده دفاع مقدس پس از طی یک دوره بیماری و گذراندن شرایط کما و در سی و یکمین سالگرد آغاز دفاع مقدس از دنیا رفت و پیکرش صبح امروز (پنجشنبه 7 مهر) در قطعه 202 بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد.
مجلس ختم آن مرحومه روز جمعه 8 مهر از ساعت 10 تا 11:30 در مسجد ولی‌عصر (عج) واقع در خیابان خالد اسلامبولی برگزار خواهد شد.
نظر شما