خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب: در ماه مرداد اتفاقات خبری در حوزه فرهنگ و ادب با موضوعات مختلفی چون دیدار شاعران با رهبر انقلاب، تا مطرح شدن انتخاب روز کتابدار در روز دیدار کتابداران با رهبر انقلاب، گلایه‌های دولت‌آبادی از صادر نشدن مجوز کتاب «زوال کلنل» و .... رخ داد که در این گزارش مروری اجمالی بر آنها داریم.
روز دیدار کتابداران با رهبری «روز کتابدار» می‌شود
واعظی مدیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی که مسئولیت دبیری شورای فرهنگ عمومی کشور را هم بر عهده دارد، از تصویب مناسبت «روز کتابدار» مصادف با دیدار اخیر کتابداران با مقام معظم رهبری دراین شورا خبر داد.
به گفته واعظی دستور کار جلسه اخیر شورای فرهنگ عمومی کشور به درخواست وی تغییر کرده و به موضوع دیدار اخیر کتابداران با مقام معظم رهبری اختصاص یافته بود که در این جلسه پیشنهاد شد روز 29 تیر (مصادف با این دیدار) به عنوان «روز کتابدار» در تقویم ثبت شود که این پیشنهاد به تصویب رسید.
این پیشنهاد برای اجرا، نیازمند تائید شورای عالی انقلاب فرهنگی است هر چند کمتر پیش آمده که این شورا مصوبات شورای فرهنگ عمومی را تائید نکند.
جشن فروش 200 هزار نسخه از یک کتاب
در هفته اول مردادماه جشن چاپ چهلم رمان «دالان بهشت» نوشته نازی صفوی با حضور تعدادی از اهالی ادبیات مانند بلقیس سلمانی، یوسف علیخانی، کاوه گوهرین، اسدالله امرایی، ارسلان فصیحی، محمدعلی علومی، زری نعیمی و ماه‌منیر کهباسی در انتشارات ققنوس (ناشر این کتاب) برگزار شد.
چاپ نخست کتاب «دالان بهشت» سال 78 منتشر شده بود و به تازگی هم چاپ چهلم آن در شمارگان 11000 نسخه و با قیمت 8000 تومان منتشر شده است. تاکنون بیش از 200 هزار نسخه از کتاب «دالان بهشت» فروش رفته است.
روزی نامشخص در تقویم برای «میراث مکتوب»
شورای فرهنگ عمومی کشور با رد هر سه روز پیشنهادی از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب (تولد آقابزرگ تهرانی، ابوریحان بیرونی و ایرج افشار) برای درج در تقویم به عنوان روز «اسناد ملی و میراث مکتوب»، زادروز شیخ کلینی را برای این عنوان مصوب کرد اما اشاره‌ای به روز مورد نظر (بر اساس تقویم شمسی) نکرد.
گلایه‌های دولت‌آبادی از مجوز ندادن به رمان «زوال کلنل»
محمود دولت‌آبادی در جشن تولد 71 سالگی‌اش با اشاره به سپری شدن 30 سال از موضوع کتاب «کلنل» و 26 سال از پایان نگارش آن، به تاخیر طولانی مدت در بررسی این کتاب و صدور مجوز نشر برای آن اعتراض کرد و گفت: اگر مانند پرونده‌های جزایی و جنایی هم با این کتاب برخورد می‌شد، مشمول مرور زمان شده بود و الان دیگر باید منتشر می‌شد!
فردای همان روز و پس از رسانه‌ای شدن این موضوع، «محسن طائب» مدیر نشر پیدایش از وعده یکی از مسئولان اداره کتاب در مورد امکان حل پاره‌ای از موارد اصلاحی خبر داد و در عین حال از آنچه «برخوردهای سلیقه‌ای و غیر ضابطه‌مند مسئولان این اداره‌کل به ویژه در خصوص متون کلاسیک» خواند، انتقاد کرد.
نویسنده «نون نوشتن» با بیان اینکه از ادبیات نیت تبلیغاتی نداشته است، از مسئولان وزارت ارشاد خواست با صدور مجوز برای این کتاب (کلنل) «اجازه دهند معیاری از حرمتِ فیمابین باقی بماند و اثری که یک نویسنده با خونِ دل و یا به قول ویلیام فاکنر با «عرق ریزان روح» خلق می‌کند، منتشر شود».
احمد عزیزی همچنان در بستر بیماری
اما بشنوید از آخرین وضعیت جسمی احمد عزیزی شاعر اهل بیت (ع). آنگونه که زینب عزیزی خواهر این شاعر گفته، وی به دلایلی مانند گرمازدگی و عفونت‌های بیمارستانی، دچار تب شده و فشارش به شدت پایین آمده است.
همچنین چندی پیش و به دستور پزشکان معالج این شاعر، دستگاه «ان جی» از بدن او جدا شد تا تغذیه‌اش از راه طبیعی صورت بگیرد اما بعد از این کار، عزیزی به شدت ضعیف شده و وزن زیادی کم کره و به همین خاطر دوباره دستگاه «ان جی» را به او وصل کرده‌اند.
خواهر این شاعر همچنین از قطع امید پزشکان معالج احمد عزیزی برای درمان او در ایران خبر داده و گفته است: ما دو بار برای عمل جراحی تراشه «تراکستومی» گلوی احمد به تهران آمدیم که این کار میسر نشد و حالا پزشکان معالج او در بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه رسماً به من اعلام کرده‌اند که به دنبال کارهای مربوط به اعزام او به خارج باشم.
توقف همه فعالیت‌های بنیاد آذریزدی تا تصویب اساسنامه
خبر مهم دیگری که در این ماه توجهات را به خود جلب کرد، کلنگ‌زنی برای ساخت مقبره مهدی آذریزدی آن هم دو سال بعد از درگذشت او بود.
آنطور که رضا بردستانی مسئول دبیرخانه دائمی بنیاد مهدی آذریزدی گفته تا اطلاع ثانوی برگزاری هر گونه فعالیت جنبی مانند گرامیداشت برای این نویسنده فقید تا زمان تصویب اساسنامه بنیاد و ساخت مقبره‌ای برای او لغو شده است.
به گفته وی اعتبار ساخت بنای یادبود مقبره آذریزدی تامین شده و کلنگ آن در ماه جاری (رمضان) به زمین خواهد خورد.
طرح ایجاد مقطع دکتری «ادبیات تطبیقی» در محاق فراموشی
خبر مهم دیگری که توجه اهالی ادبیات به ویژه استادان این رشته را در دانشگاه‌ها به خود جلب کرد، طولانی شدن روند بررسی طرح دکترای رشته ادبیات تطبیقی در وزارت علوم بود.
آنگونه که اسماعیل آذر عضو هیئت مدیره انجمن ادبیات تطبیقی گفته است، طرح ایجاد مقطع دکتری برای این رشته که چندی پیش برای بازبینی مجدد از طرف وزارت علوم به این انجمن بازگردانده شده بود، به رغم اِعمال اصلاحات لازم و ارائه مجدد به الین وزارتخانه، هنوز به تائید نرسیده است.
وی از طولانی‌شدن این روند انتقاد کرد و گفت: ما از طریق ادبیات تطبیقی می‌توانیم آثار ادبی خود را به جهان عرضه کنیم اما چنین طرحی در کشوی میز مسئولان مربوطه دارد خاک می‌خورد!
جدال بر سر مالکیت اموال زنده‌یاد طاهره صفارزاده
در این ماه بحث مربوط به وقف خانه صفارزاده بار دیگر خبرساز شد؛ آنطور که غلامعلی فروغی گفته است، پرونده منزل مسکونی طاهره صفارزاده شاعر و قرآن‌پژوه فقید در تهران، با اعتراض هر دو طرف دعوا (اداره اوقاف و امور خیریه استان تهران و جلال صفارزاده برادر این شاعر) به حکم دادگاه بدوی، در تاریخ 4/5/1390 به دادگاه تجدید نظر استان تهران رفته و هم‌اکنون در حال بررسی است.
رئیس بنیاد بیداری - که طاهره صفارزاده پیش از مرگش این بنیاد را به عنوان تنها نهاد قانونی مسئول ادامه راه و تحقق اهداف و نیات قرآنی‌اش تعیین کرده بود - همچنین درباره آخرین وضعیت پرونده مربوط به خانه مشترک وی با همسر فقیدش (وصال) در شیراز گفت: بخشی از این اموال فرهنگی و شامل تابلوی کمال‌الملک و برخی قرآن‌های خطی است که آقای وصال حدود 7 سال پیش از فوتش به خانم صفازاده واگذار کرده بود و در وصیتنامه‌اش هم از ورثه خواسته بود به این تصمیم احترام بگذارند.
به گفته وی با واگذاری خانه دکتر وصال در شیراز و حدود 400 هکتار زمین کشاورزی او که در جاهای مرغوب اطراف شیراز هم واقع شده، بخشی از این اموال به عنوان ارث به طاهره صفارزاده می‌رسید که او بعد از درگذشت همسرش (وصال) و تا سال 86 درگیر مشخص کردن تکلیف این اموال بود و مقرر شد اموال فرهنگی آن خانه (در شیراز) با هدف فعالیت‌های قرآنی و از جمله تاسیس دانشکده قرآنی، وقف بنیاد بیداری و تحویل آن شود و ثُلث آن اموال هم به علاوه سهم‌الارث دکتر وصال به طاهره صفارزاده داده شود.
به گفته رئیس بنیاد بیداری، اما در سال 87 ورثه دکتر وصال دادگاه شیراز را متقاعد کردند که اموال فروخته و بین آنها تقسیم شود که البته با اقدام مسئولان بنیاد مذکور، علی‌رغم درج آگهی فروش اموال در نشریات در تاریخ 31/5/87 از حراج این موال جلوگیری شد.
فروغی در ادامه با انتقاد از اقدامات جلال صفارزاده (برادر این شاعر فقید) و آنچه «فراتر رفتن او از وصیتنامه خواهرش و نیز قانون» نامید، گفت: بعد از درگذشت خانم صفارزاده، برادر او به عنوان وارث مدعی این اموال شد و این در حالی بود که خانم صفارزاده در تاریخ 13/2/78 (9 سال پیش از فوت) تمام دارایی خودش را وقف بنیاد بیداری کرده بود.
وی ادامه داد: متاسفانه آقای صفارزاده بعد از مدتی با خانواده وصال توافقی را امضا کرد که به موجب آن اموال خواهرش در شیراز بین او و دیگر ورثه (فرزندان دکتر وصال) تقسیم می‌شد. ما بلافاصله به این توافق که متاسفانه با حمایت دادگاه شیراز هم صورت گرفت، اعتراض کردیم که پرونده آن همچنان در دست بررسی است.
رئیس بنیاد بیداری گفت: مساحت خانه شیراز 5000 متر مربع و حیاط آن 10 هزار متر مربع است؛ ما معتقد بودیم تنها 10 هزار متر مربع حیاط این خانه باید به عنوان سهم‌الارث تقسیم شود و سهم خانه صفارزاده هم از آن به بنیاد داده شود، اما آقای صفارزاده مدعی بود وارث این سهم‌الارث هم اوست.
جدایی خسرو از شیرین در وزارت ارشاد
و اما بدون اغراق مهم‌ترین خبر این ماه را می‌توان ممیزی کتاب «خسرو و شیرین » دانست. خبر ممیزی کتاب «خسرو و شیرین» اثر معروف نظامی گنجوی در اداره کتاب وزارت ارشاد که البته با واکنش مسئولان این وزارتخانه رو به رو شد، بازتاب‌های فراوانی در محافل ادبی و رسانه‌ای کشور و جهان داشت.
این موضوع را ابتدا «فریبا نباتی» مدیر بخش فرهنگی انتشارات «پیدایش» رسانه‌ای کرد و گفت: کتاب «خسرو و شیرین» تاکنون 7 بار در این انتشارات چاپ شده بود و ما برای چاپ هشتم تصمیم گرفتیم قطع کتاب را تغییر دهیم ولی ارشاد کتاب را به ما برگرداند و چندین و چند مورد اصلاحیه هم بدان وارد کرد.
به گفته وی در یکی از اصلاحیه‌ها تاکید شده بود که مصرع «چو مست از جام می نگذاشت باقی» که در یکی از داستان‌های «خسرو و شیرین» است و همچنین نیز عباراتی مانند آغوش، در آغوش کشیدن، به خلوت رفتن و گرفتن دست باید حذف شود.
فردای همان روز و پس از رسانه‌ای شدن این موضوع، «محسن طائب» مدیر نشر پیدایش از وعده یکی از مسئولان اداره کتاب در مورد امکان حل پاره‌ای از موارد اصلاحی خبر داد و در عین حال از آنچه «برخوردهای سلیقه‌ای و غیر ضابطه‌مند مسئولان این اداره‌کل به ویژه در خصوص متون کلاسیک» خواند، انتقاد کرد.
یک روز پس از اظهارات مدیر انتشارات مذکور، محمد اللهیاری فومنی مدیرکل اداره کتاب و امور کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این اظهارات واکنش نشان داد و گفت: اصلاحات «خسرو و شیرین» بر اساس مصوبه هیئت نظارت سابق انجام شده و لازم الاجراست.
وی تاکید کرد: بر اساس این مصوبه، چنانچه اثر بخواهد به عنوان گزیده برای گروه سنی کودک و نوجوان منتشر شود، می‌توان برخی از عبارات را تلطیف کرد و آنها را متناسب با گروه سنی مذکور به کار برد.
البته واکنش‌ها به این خبر اینجا به پایان نرسید و مساله خسرو و شیرین همچنان هم در محافل ادبی مطرح می شود.
مثنوی هم ممیزی شده است
در همین حال در واکنش به ممیزی کتاب «خسرو و شیرین» اثر معروف نظامی گنجوی توسط مسئولان اداره کتاب وزارت ارشاد، مجتبی رحماندوست کارشناس ادبیات کودک و نوجوان تاکید کرد: این وضعیت درباره مثنوی و دیگر متون کلاسیک هم اتفاق افتاده است.
واکنش بانک صادرات به اظهارات معاون وزیر ارشاد درباره بن‌های الکترونیک کتاب
بانک صادرات به گفته‌های معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر تغییر بانک عامل این معاونت وزارتخانه مذکور پاسخ داد.
بهمن درّی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشتر از لغو قرارداد معاونت متبوعش با بانک صادرات تا پایان امسال خبر داده بود کخ اداره کل روابط عمومی بانک صادرات ایران در واکنش به این اظهارات، تاکید کرد: از حدود سه سال پیش تاکنون بن‌های نقدی کتاب با عنوان «کارت الکترونیک خرید کتاب» توسط این بانک صادر شده و بنا به درخواست وزارت ارشاد فقط در پایانه‌های فروش نصب شده در فروشگاه‌هایی که مد نظر وزارت ارشاد است، قابلیت انجام تراکنش دارند.
به گفته اداره‌کل روابط عمومی بانک صادرات، مبالغ تراکنش‌های انجام شده توسط دارندگان کارت‌های مذکور نیز به صورت سیستمی و در روز کاری بعد به حساب ناشران واریز و موضوع تخصیص و یا عدم تخصیص یارانه به ناشران نیز توسط وزارت ارشاد سیاستگذاری می‌شود و بانک دخل و تصرفی در آن نداشته و صرفاً سیاستهای اعلام شده را اجرا می‌کند.
دیدار شاعران با رهبر انقلاب در نیمه رمضان
اما بشنوید از دیدار جمعی از شاعران با رهبر انقلاب. در شب ولادت امام حسن مجتبی (ع) جمعی از شاعران با مقام معظم رهبری دیدار کردند.
در این دیدار که اجرای آن را علیرضا قزوه بر عهده داست، مسئولانی مانند سیدمحمد حسینی (وزیر ارشاد)، غلامعلی حداد عادل (رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی)، علی معلم دامغانی (رئیس فرهنگستان هنر)، محسن مومنی شریف (رئیس حوزه هنری)، امیر خوراکیان (رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران) و محمود اکرامی‌فر (دبیر جایزه کتاب سال دفاع مقدس) حضور داشتند.
یوسفعلی میرشکاک، علی موسوی گرمارودی، سیمیندخت وحیدی، عباس براتی‌پور، جواد محقق، قادر طهماسبی (فرید)، فاضل نظری، مرتضی امیری اسفندقه،علی‌محمد مؤدب،کاظم رستمی، شهرام شکیبا،ناصر فیض، محمدرضا سنگری، مصطفی محدثی خراسانی و تنی چند از شاعران جوان هم در این دیدار حضور داشتند.
نظر شما