بحران در مراکز تصویربرداری پزشکی/ دولت در فضای خیالی تصمیم می گیرد

دکتر عبدالرسول صداقت رئیس انجمن رادیولوژی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، به مهمترین موضوعات حال حاضر مراکز تصویربرداری پزشکی کشور که بیش از سایر مسائل آنها را دچار مشکل  ساخته است، اشاره کرد که در پی می آید.

- خبرگزاری مهر: ابتدا درباره تعرفه های رادیولوژی و آثار تورمی نرخ ارز و سایر موضوعات بر روند کار رادیولوژیستها و مراکز تصویربرداری پزشکی در کشور توضیح بفرمایید.

** دکتر صداقت: در ارتباط با بحث تعرفه های رادیولوژی در سال 91 باید بگویم که متاسفانه به خاطر شرایط اقتصادی کشور، به خصوص با افزایش نزدیک به 80 تا 90 درصدی نرخ ارز، بهای بسیاری از کالاها و تجهیزات مورد استفاده در مطبها و مراکز رادیولوژی رشد 2 تا چند برابری داشته است. طبیعتا در سال جاری مشکلات عدیده ای برای رادیولوژیستها و مراکز تصویربرداری پزشکی وجود خواهد داشت. ضمن اینکه مشکلات ما تنها وابسته به نرخ ارز نیست بلکه تحریمهای بین المللی اعم از تحریهای بانکی و فروش قطعات و تجهیزات به ایران هم، باعث شده شرکتهای واردات کننده به ناچار از طریق واسطه ها برای خرید کالاهای مورد نیاز اقدام کنند. این موضوع هم خودش به قیمت کالاها و تجهیزات مورد استفاده در بخش پزشکی افزوده است.

- در خصوص تعرفه های پیشنهادی برای سال 91 توضیح دهید.

** آنچه مسلم است، انجمن رادیولوژی ایران با در نظر گرفتن شرایط موجود کشور از یک طرف و در نظر گرفتن شرایط اقتصادی مردم و بیماران از سوی دیگر، طی یک کار کارشناسی توانست تعرفه های رادیولوژی در سال 91 را به سازمان نظام پزشکی ایران اعلام کند. در این تعرفه پیشنهادی، میانگین افزایش زیر 30 درصد است در حالی که اگر به واقعیتها نگاه کنیم باید در برخی موارد بین 100 تا 150 درصد رخ می داد. 

 در هر حال، شورای عالی نظام پزشکی ایران در تاریخ دوم اردیبهشت ماه امسال تعرفه های پیشنهادی انجمن را تا سقف 30 درصد افزایش نسبت به تعرفه سال 90 این انجمن تصویب کرده است و بزودی با کمک سازمان نظام پزشکی ایران، دفترچه تعرفه را برای تمامی رشته های پاراکلینیکی اعم از مراکز آزمایشگاهی، رادیولوژی، پزشکی هسته ای، ژنتیک، آسیب شناسی و... تهیه کرده و بزودی در اختیار آنها قرار خواهیم داد.

 - آیا رادیولوژیستها با مشکلات دیگری نیز مواجه هستند که مانع از ادامه ارائه خدمات مطلوب به مردم و بیماران شود.

** بله. نکته ای که در کنار این مسائل وجود دارد تاخیر حدود 10 ماهه بیمه تامین اجتماعی در پرداخت مطالبات مراکز پزشکی است. زیرا این موضوع از چند جهت به کارکرد این مراکز لطمه زده است.

نخست اینکه، مراکز تصویربرداری پزشکی با خدمتی که ارائه داده اند زمانی می توانستند با دلار هزار تومانی کالای مورد نیاز خودشان را بخرند اما زمانی این مطالبات پرداخت می شود که ارزش آن نصف شده است.

دوم اینکه تاخیر در پرداخت مطالبات باعث شده مراکز پزشکی برای خریدهای خودشان مجبور شوند وامهای 25 درصدی را از بانکها بگیرند.

مجموعا این مشکلات باعث می شود انگیزه رادیولوژیستها در تداوم برای عقد قرارداد با بیمه ها به خصوص بیمه تامین اجتماعی زیر سئوال ببرد. ما امیدواریم تامین اجتماعی در تدوام کار خودش بتواند با اعتماد سازی که با مراکز پزشکی در سراسر کشور انجام می دهد، رضایت پزشکان و این مراکز را جلب کند.

- مسئولان تامین اجتماعی عنوان کرده اند که مطالبات مراکز درمانی را پرداخت اند. آیا این شامل رادیولوژیستها بوده است.

** مسئولان تامین اجتماعی حدود 2 هفته قبل اقدام به پرداخت تنها 2 ماه از مطالبات رادیولوژی کرده اند. به طوریکه ماههای تیر و مرداد سال 90 را پرداخته اند و این موضوع نشان می دهد که هنوز به گفته های خودشان مبنی بر تسویه حساب با این مراکز تا پایان سال 90 عمل نکرده اند.

- برای اجرای تعرفه های سال 91 منتظر تصویب و اعلام دولت نمی مانید؟

** طبیعتا اگر بخواهیم منتظر دولت بمانیم با مشکل مواجه خواهیم شد. زیرا دولت هر سال با تاخیر 4 یا 5 ماهه به وظیفه خودش در ارتباط با اعلام تعرفه ها عمل می کند. لذا ناچاریم تعرفه مصوب سازمان نظام پزشکی را عمل کنیم و منتظر باشیم ببینیم دولت چطور عمل می کند. ما شدیدا به مصوبات دولت در بحث تعرفه ها معترض هستیم و معتقدیم دولت در فضای خیالی تصمیم می گیرد. به طوریکه سال گذشته هیچگونه افزایشی در تعرفه های سونوگرافی، ام آر آی و سی تی اسکن نداشتیم و تنها 15 درصد افزایش برای رادیولوژی داشتیم که آن هم با واقعیت خیلی فاصله داشت. لذا، اگر دولت امسال هم حقایق و واقعیتهای حوزه سلامت را در نظر نگیرد، مطمئن هستم که جامعه پزشکی، دولت، بیمه ها و بیماران دچار چالشهای جدی در زمینه تعرفه خواهند شد.

- چه مشکلاتی در تامین تجهیزات و کالاهای مورد استفاده در مراکز تصویربرداری پزشکی کشور وجود دارد؟

** در حال حاضر به دلایلی که عنوان کردم، خرید و وارد کردن یک قطعه کار بسیار سختی است. در برخی موارد برای وارد کردن این قطعات که قبلا 2 تا 3 روز وقت صرف می شد، بیش از یک ماه زمان می برد. 

از طرف دیگر در حال حاضر چندین مرکز ام آر آی در کشور به خاطر نبود گاز هلیم (برای خنک کردن دستگاه ام آر آی) و عدم امکان وارد کردن آن، تعطیل شده اند یا در شرف تعطیلی هستند. این مراکز در تهران، قزوین و دیگر نقاط کشور است. زیرا، این مراکز که قبلا گاز هلیم را لیتری 11 هزار تومان می خریدند هم اکنون لیتری 65 هزار تومان خریداری می کنند. در چنین شرایطی کار خیلی سخت است و می توان همین مشکل را به سایر دستگاههایی که در رادیولوژی و تصویربرداری پزشکی استفاده می شود، تعمیم داد.

- با توجه به این مشکلات، وضعیت مراکز رادیولوژی را برای ادامه فعالیت چگونه ارزیابی می کنید؟

** الان بسیاری از مراکز که مجوز دارند، هیچ انگیزه ای برای ادامه کار ندارند. چون کار بسیار سنگینی است و می بایست در حال حاضر 2 برابر قیمتهای قبلی برای تامین تجهیزات و امکانات مورد نیاز خودشان هزینه کنند. تعدادی از مراکز تصویربرداری پزشکی مجبور شده اند بخشی از حقوق و پاداش شب عید پرسنل خود را در پایان فروردین ماه پرداخت کنند. لذا، پیش بینی می کنیم در سال جاری تعداد دیگری از این مراکز به سمت تعطیلی بروند و همین مسئله می تواند مشکلاتی را برای بیماران و سایر مراکز پزشکی به وجود بیاورد.

- در حال حاضر چه مقدار سرمایه برای راه اندازی یک مرکز رادیولوژی در کشور نیاز است؟

** برای اینکه بخواهیم یک موسسه تصویربرداری پزشکی کوچک در کلانشهری مثل تهران که دستگاه رادیولوژی، سونوگرافی، ماموگرافی، داپلر و پانورکس برای عکس دندان داشته باشد و حدود 100 تا 120 مترمربع فضا بخواهد، حداقل یک میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد. این هزینه در شهرهای کوچک فقط برای تامین ساختمان کمتر می شود و فرقی در هزینه تجهیزات ندارد. به طوریکه در حدود 700 میلیون سرمایه می خواهد. 

 طبیعتا وقتی یک میلیارد سرمایه گذاری می کنی در حالت عادی بایستی 20 درصد (200 میلیون تومان) سود کنی که اگر همین مقدار پول در بانک باشد این میزان سود را به صاحب سرمایه می دهند. اما بنده مطمئن هستم همین 20 درصد سود را هم در مراکز رادیولوژی به دست نمی آوریم. اما اگر قرار باشد یک مرکز جامع تصویربرداری پزشکی شامل ام آر آی، سی تی اسکن و... در حداقل هزار مترمربع فضا راه اندازی کنیم می بایست بالای 10 میلیارد سرمایه گذاری شود که سود خالص آن سالیانه 2 میلیارد و ماهانه 165 میلیون تومان باید باشد تا بتواند جواب 20 درصد سود بانکی را بدهد. البته این در حالی است که باید بدانیم تمامی خریدهای مراکز تصویربرداری پزشکی چه در داخل و چه خارج از کشور، به صورت نقدی است.

- شرایط را برای سرمایه گذاری در حوزه پزشکی کشور چگونه ارزیابی می کنید؟

** در شرایط موجود فکر می کنم انگیزه ای برای سرمایه گذاری در بخش پزشکی کشور وجود ندارد. واقعا اگر می خواهیم شعار "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" را در عمل پیاده کنیم لازم است دولت دیدگاههای خودش را به نسبت به بحث سلامت تغییر دهد و سلامت را در اولویتهای اول کشور قرار دهد. به طوریکه با افزایش سرانه درمان بتوان بیمه ها را تقویت کند و در راستای قانون برنامه های چهارم و پنجم به نحوی حرکت کند که میزان پرداختی هزینه های درمانی از جیب بیمار به حداقل برسد. زیرا در حال حاضر برعکس شده و 70 تا 74 درصد تعرفه ها را بعضا بیماران پرداخت می کنند و کمتر از 30 درصد را دولت پرداخت می کند.در این بخش جامه عمل بپوشاند. 

-----------------------

گفتگو از حبیب احسنی پور