به گزارش خبرنگار مهر، فرهنگ مجموعه ای از ارزشها، بایدها و نبایدها، آرمانها، افکار و رفتار یک جامعه است که شامل آداب، رسوم، سنن، ایدئولوژی، مذهب، زبان و... مشترک در جامعه بوده و به همین جهت اهمیت توسعه فرهنگی روز به روز در جامعه پررنگتر می شود.
به اعتقاد کارشناسان توجه به آرمانها و بایدها و نبایدها مستلزم ترسیم چارچوب و وضع قوانینی است تا با استفاده از این چارتهای تعریف شده بتوان آداب و رسوم، سنن و ایدولوژیها را در سطح جامعه پیاده سازی و اجرا کرد.
این افراد تاکید دارند ابعاد توسعه فرهنگی در پیشبرد ابعاد دیگر جامعه می تواند رشد جامعه را تسریع بخشد بنابراین اگر جامعه ای می خواهد به جایگاه حقیقی در پیشرفت و تعالی برسد نیازمند توسعه فرهنگی در زمینه های متنوعی بوده تا مکملی برای توسعه شهر، استان یا کشور باشد.
استان اردبیل به عنوان یکی از استانهای محروم کشور شناخته می شود که علاوه بر آنکه در زمینه اقتصادی و صنعتی در وضعیت مناسبی قرار ندارد بلکه در مقوله های فرهنگی، اجتماعی، مدنی و... نیز هنوز به جایگاه واقعی خود نرسیده تا مهد حکومت شیعی در کشور از عقب ماندگیهای فرهنگی رنج ببرد.
یکی از دلایل عقب ماندگی اردبیل عدم برنامه ریزی مناسب برای توسعه فرهنگی استان است تا گره هایی که با دست می توان آنها را به راحتی باز کرد به دهان سپرده نشود که هزینه چنین کارهایی چندین برابر بیشتر از هزینه های جاری خواهد بود.
اجرای برنامه های کلان فرهنگی در استان می تواند چرخ توسعه فرهنگی استان را به حرکت در آورده و از فرو رفتن توسعه فرهنگی استان در باتلاق کم توجهیها ممانعت به عمل آورد.
فقر برنامه های فرهنگی در اردبیل احساس می شود
یکی کارشناس مطالعات فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ضعف برنامه های فرهنگی در سطح استان گفت: به نظر می رسد حتی تعریف درستی هم از فرهنگ در جامعه و بویزه در برنامه ریزیهای مسئولان وجود نداشته باشد.
علیرضا روشن بین با بیان اینکه فعالیتهای فرهنگی در خور شانی در استان اجرا نمی شود، یادآور شد: به همین جهت توسعه فرهنگی استان در ابعاد مختلف با مشکلاتی روبرو می شود.
وی با بیان اینکه مسئولان و دستگاه های اجرایی مرتبط در جهت توسعه فرهنگی استان برنامه ای ندارند و تنها فعالیتهای خود را به اجرای چند برنامه با گرایش دینی محدود کرده اند، تصریح کرد: مسئولان دستگاه های مربوطه تنها به اجرای تقویم اجرایی سالانه اکتفا کرده و در جهت بومی سازی و توسعه فرهنگ در استان برنامه ریزی نمی کنند.
وی با بیان اینکه فقر برنامه های فرهنگی در اردبیل به شدت احساس می شود، افزود: برنامه های فرهنگی باید با پژوهشهای فرهنگی انجام شود تا فقر این برنامه ها در استان به مرور زمان از بین رود.
روشن بین با اشاره به ویژگیهای برنامه های فرهنگی اضافه کرد: برنامه های فرهنگی باید دارای ریشه های علمی بوده و برای تمامی اقشار سنی اجرا شود تا افراد با رده های سنی متفاوت بتوانند از برنامه های ویژه گروه سنی خود استفاده مطلوبی داشته باشند.
به نظر می رسد با شرایط فعلی آسیب شناسی عدم توسعه فرهنگی اردبیل ضروری بوده این مهم باید با حضور اساتید، پژوهشگران، کارشناسان و فعالان فرهنگی انجام شود تا با دید جامع نگر و اساسی نقایص این مقوله شناسایی و با برنامه ریزی مناسب از بین رود.
هزینه در فرهنگ، سرمایه گذاری است
همچنین یکی از کارشناسان فرهنگی استان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به هزینه بر بودن برنامه ها برای توسعه فرهنگی می گوید: برای توسعه فرهنگی استان باید برنامه های فرهنگی کلان کشوری را میزبانی کرد تا تاثیر گذاری این برنامه ها در توسعه فرهنگی استان آشکار شود.
ناهید اللهویردیزاده با بیان اینکه هزینه کردن در مباحث فرهنگی هزینه نیست بلکه سرمایه گذاری است، اضافه کرد: خرج کردن در مقوله فرهنگی در حقیقت سرمایه گذاری است چون چند برابر بیشتر از هزینه های خرج شده در فرهنگ را با توسعه ابعاد مختلف به دست خواهیم آورد بنابراین نباید از هزینه کردن در مسائل فرهنگی ابایی داشت.
وی توسعه فرهنگی را بدون آماده سازی فیزیکی امکان پذیر ندانست و ادامه داد: باید زیرساختهای فیزیکی و اجتماعی را برای توسعه فرهنگی استان مهیا کنیم که این کار به مثابه ریل گذاری در توسعه فرهنگی بوده و نیازمند مصرف انرژی بیشتری است اما می تواند نتیجه بخش باشد.
این فعال فرهنگی با بیان اینکه در حوزه فرهنگ استان باید از مصرف محوری خارج شویم، تصریح کرد: باید در زمینه فرهنگی با تولید فکر و اندیشه از حالت مصرف محوری خارج شده و با تولید محوری کارها و برنامه ریزیها برای تویعه فرهنگی را به سمت فرآیند محور سوق دهیم.
مدیریت فرهنگی باید دانش بنیان باشد
اللهویردیزاده مهمترین چالش توسعه فرهنگی استان اردبیل را عدم وجود استراتژی فرهنگی در استان عنوان کرد و متذکر شد: برای توسعه فرهنگی استان باید سیاست کلان و استراتژی فرهنگی برای پیاده سازی و اجرا در سطح کلان تعریف کنیم تا بتوانیم در مسیر توسعه فرهنگی گام عملی و موثر برداریم.
وی مدیریت فرهنگی را مدیریت دانش بنیاد دانست و افزود: مدیریت فرآیند محور دانش بنیاد اصلی ترین نیاز توسعه فرهنگی استان است که این کار جز با تدوین سیاست کلان فرهنگی در استان شدنی نیست.
این فعال فرهنگی با اشاره به ماموریت حوزه فرهنگی در سطوح مختلف گفت: ماموریت حوزه فرهنگی تولید فکر در ابعاد و مقوله های مورد نیاز در زمینه های مختلف فرهنگی است اما این مامویت حوزه فرهنگی در استان با چالشهایی روبرو است که حوزه فرهنگی استان را به سرمنزل مقصود نمی رساند.
حوزه فرهنگ اردبیل با چالش روبروست
اللهویردیزاده انفصال نخبگان از نهادهای فرهنگی استان را یکی از چالشهای پیش روی توسعه فرهنگی استان دانست و تصریح کرد: باید دید نخبگان و نهادهای فرهنگی به یکدیگر اصلاح شده و نهادهای فرهنگی برای رفع این چالش با نخبگان فرهنگی ارتباط نزدیکی داشته باشند.
وی با اشاره به نتایج متعدد کار فرهنگی تاکید دارد نتیجه کار فرهنگی نظام سازی معرفتی و گفتمان سازی است تا به تغییر رفتار و نگرش منجر شود که اگر تغییر رفتاری صورت نگیرد نتیجه ای از این کار فرهنگی گرفته نشده است.
در حالی شهروندان و کارشناسان عدم وجود برنامه ریزی مناسب برای توسعه فرهنگی را یکی از چالشهای استان مطرح می کنند که همچنان متولی اصلی توسعه فرهنگی در استان مشخص نیست و دستگاه های مختلف از زیر بار مسئولیت برنامه ریزی برای توسعه فرهنگی استان شانه خالی می کنند.
بی شک توسعه فرهنگی یکی از راهکارهای توسعه جامعه در مقوله های مختلف است اما این توسعه زیربنایی در استان اردبیل مورد غفلت واقع شده و جای خالی برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف توسعه فرهنگی در اردبیل به شدت خالی است.
...........................
گزارش: توحید مهدوی
نظر شما