متن نامه وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به رئيس جمهور درباره وضع نشر كتاب

به گزارش خبرگزاري "مهر" متن نامه وزير ارشاد كه يك نسخه آن به خبرگزاري مهر ارسال شده به شرح زير است :
 پيروطرح مباحثي در خصوص نحوه نظارت بر روند نشر كتاب و پاره اي انتقادات صورت گرفته در اين زمينه كه مالا تا حد برخوردهاي اداري و قضائي نمود يافته است، بنا به اهميت موضوع مواردذيل به استحضار مي رسد.
1- مهمترين مقررات حاكم بر نشر مصوبه اي تحت عنوان" اهداف و سياستها و ضوابط نشر كتاب" است كه در سال 1376 و در هنگام رياست مقام معظم رهبري بر شوراي عالي انقلاب فرهنگي به عنوان رئيس جمهور وقت و تصدي حضرتعالي بر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و پس از بررسي و تدقيق فراوان بزرگواران ديگر در شوراي فرهنگ عمومي به تصويب اين شورا رسيد و از آن پس در تمام پانزده سال اخير و در دولت هاي مختلف، اين مصوبه ملاك و مبناي رسمي عمل اين وزارتخانه، و تبعانظام، در حوزه نشر كتاب بوده و به همين ترتيب مورد توافق و پذيرش و عمل كليه دستگاههاي مختلف كشوري قرار داشته است.
2-آثار اعمال مصوبه مذكور در طول دوره اجرا در قالب رشد مداوم توليد و نشر كتاب، تنوع و تكثر فرهنگي و دستيابي ايران به موقعيت جهاني تازه براي كتاب ايران تجلي يافته است. تا آنجا كه امروزه ايران از حيث تعداد عناوين منتشره كتاب در سال، با حدود 34 هزار نسخه در سال 81 در ميان ده  كشور نخست جهان جاي گرفته و به محور اصلي نشر كتاب در منطقه تبديل شده و موقعيت تازه اي براي زبان فارسي در فراسوي مرزها فراهم ساخته است.
علاوه بر دستاوردهاي كمي بايد بالارفتن ظرفيت توليد انديشه و فكر را مورد تاكيد قرار داد. در طول اين سالها كتاب به عرصه عمومي راه يافته و برگزاري نشست هاي مربوط به نقد و بررسي آن در رسانه هاي گروهي حاكي از بالارفتن توان توليد فكري وگاهي در جهت استقلال فرهنگي است. با اين حال احتمال خطا در اين عرصه منتفي نيست و در اين سالها نيز با سازوكارهاي پيش بيني شده در مصوبات و نيز تدابير حاصل از تجربيات عملي اين دوره زماني، نحوه مهار، كاهش و برخورد با خطا مديريت شده است.
3- بخش مهمي از عوامل حصول اين دستاوردهاي مهم، كه در دوران رياست جمهوري جنابعالي نيز با كيفيت و سرعت تداوم يافته است، مرهون وجود محيطي امن و قانوني براي نويسندگان، مترجمان، ناشران و پژوهشگران و منتقدان حوزه نشر كتاب در كشور بوده و مورد تاييد و تاكيد مسئولان كشوري و فعالان عرصه فرهنگ و حتي مجامع بين المللي قرار داشته است.
اما متاسفانه اخيرا نشانه هايي به چشم مي خورد كه برخلاف رويه جاري و ضوابط موجود، محيط امن توليد فرهنگي با چالش هايي مواجه شده و خصوصا در حيطه مجادلات سياسي در معرض آسيب قرار گرفته است. دست كم بر برداشتهايي تاكيد ميشود كه هم مغاير با مصوبه شواري عالي انقلاب فرهنگي و هم مخالف با رويه شناخته شده پانزده سال گذشته است.
4- بنا به اخبار وسايل ارتباط جمعي يكي از شعب محاكم دادگستري تهران رايي صادر نموده است كه به موجب آن يك نويسنده ، يك مترجم ، يك خبرنگار حوزه كتاب و يك ناشر به دليل انتشار كتاب به مجازات حبس محكوم شده اند.
اين راي كه تاكنون به اين وزارتخانه واصل نشده و البته از سوي مقامات محترم قضايي تكذيب هم نشده است، با حفظ احترام مقام شامخ قضا و خصوصا قاضي محترم پرونده، موجب بروز نگرانيهاي جدي در حوزه فرهنگ شده است. از جمله سبب احساس ناامني در نويسندگان و مترجمان و ناشران كشور گرديده و از سوي ديگر اعمال مديريت و نظارت فرهنگي را دچار تزلزل كرده است. اين امر به نوبه خود امكان تداوم اجراي سياستهاي رسمي نظام را در اين حوزه با مشكل روبرو ساخته است. تا آنجا كه حتي مديران فرهنگي نيز در اجراي وظايف قانوني خود دچار اتهام شده اند.
5- النهايه، با عنايت به موارد فوق ، نويسندگان، مترجمان، ناشران و اصحاب قلم كه تاكنون بر مبناي مقبوليت مجوز صادره از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد نزد دستگاههاي كشور فعاليت كرده و بر اساس اطمينان و  امنيت خاطر نسبي  در روند برنامه هاي عمومي توسعه فرهنگي كشور مشاركت مي نموده اند، با ابهامات و پرسشهايي نگران كننده مواجهند كه قطعا برازنده اين نظام نيست كه بيشترين توجه و تاكيد را به مقوله فرهنگ دارد.
نگراني جدي اينجانب اين است كه وضعيت جديد، بر روند رشد نشر كتاب و متعاقبا توسعه فرهنگي جمهوري اسلامي ايران آثار زيانبار و نامطلوبي خواهد داشت. و اقتضا دارد در سطوح عاليه مديريت نظام تدابيري انديشه شود تا امكان بقاي محيط امن براي توليد و نشر كتاب استمرار يابد.