از سطحي نگري روشنفكران ايراني شگفت زده شدم// سكولاريسم به معناي كوبيدن مذهب نيست// اصلاح طلبان به بيراهه مي روند

به گزارش خبرگزاري "مهر" ، نتيجه انتخابات نهم رياست جمهوري، علاوه بر بسياري از نيروهاي سياسي داخلي، براي محافل خارجي هم شوك آور بود. آنچه را از نظر مي گذرانيد، مروري بر گزارش ها و يادداشت هاي يك خبرنگار آمريكايي است كه در هنگام انتخابات رياست جمهوري به ايران سفر كرده بود.

مايكل ايگني شي يف micheal ignatieff نويسنده روزنامه "نيويورك تايمز" و استاد حقوق بشر دانشگاه هاروارد در هنگام حضورش در ايران كه مصادف با برگزاري انتخابات رياست جمهوري بود، بيشتر در اردوگاه اصلاح طلبان حضور داشته و به گفته خودش از بسياري از رفتارها و عقايد راديكال طيفي از روشنفكران و دانشجويان ايراني ، متعجب شده است.

 "ايگني شي يف " در گزارش خود از اينكه بعضي از روشفنكران، روزنامه نگاران و دانشجويان ايراني را "دين ستيز" مي يابد، بسيار تعجب مي كند.

اين استاد دانشگاه هاوراد كه خود در زمره دموكراتها و مخالفان جرج بوش رييس جمهور آمريكا محسوب مي شود و صراحتا در گزارش خود، تلاش آمريكا براي اشاعه دموكراسي در جهان را گمراه و غلط مي داند"، از تلقي سطحي و احساسي و البته راديكال از دموكراسي و سكولاريسم در نزد روشنفكران ايراني ، شگفت زده است. او به مخاطبان ايراني اش هشدار  مي دهد كه در جداكردن مذهب از سياست، آنقدر تند نروند زيرا معني حكومت سكولار يا دنيوي، كوبيدن مذهب نيست، بلكه خلق فضايي است كه در آن اختلاف ميان مردم مذهبي و مردم غيرمذهبي با استناد به شواهد، حل وفصل مي شود و نه با استناد به اعتقادات مذهبي.

بر طبق يادداشت ها و تحليل هاي " ايگني شي يف"،  روند و استراتژي اصلاح طلبان در ايران كاملا غلط است :" در ايران، اصلاحات بايد از طريق اصلاح دين و قوانين شريعت صورت بگيرد". به اعتقاد وي، درگيري هاي سياسي و حزبي نمي تواند چندان موثر باشد.

ايگني شي يف كه  به دعوت دفتر مطالعات فرهنگي رامين جهانبگلو (يكي از روشنفكران سكولار ايراني كه براي ترويج مبامدرنيسم در ايران تلاش مي كند) به ايران آمده بود، در گزارش خود آورده است كه چنان تحت تاثير نابساماني ها و فقر و بي عدالتي و ناهنجاري ها و البته تضادهاي جامعه ايراني قرار گرفته است كه در مورد پيشروي روند دموكراسي در ايران، دچار ترديدهاي جدي شده است." سوالي كه مطرح مي شود اين است كه در جامعه اي كه در آن ميان فقير و غني، ميان خودي و غيرخودي، ميان تحصيل كردگان و مردم عادي، شكاف هايي به اين عميقي وجود دارد، آيا اصولا تحقق دموكراسي و حقوق بشر امكان پذير است؟

آنگونه كه اين استاد حقوق بشر دانشگاه دولتي هاروارد ادعا كرده است، طي سفرش به ايران، او با چند تن از هواداران احمدي نژاد هم گفت وگو كرده است. ايگني شي يف ، به دليل عدم آشنايي با مفاهيم و ارزشهاي اسلامي همان تحليلي را از افكار و عقايد احمدي نژاد به دست آورده است كه محمدرضا از چريك هاي مذهبي دهه 40، به وي گفته است : برنامه اقتصادي احمدي نژاد پيچيدگي هاي جامعه ايران و تضادهاي آن، يكي از دلايل احتياط فوق العاده آمريكايي ها در قبال مسائل ايران و خودداري آنها از دست زدن به هرگونه حركت تند و راديكال  است. بي شك نتايج  انتخابات رياست جمهوري نهم هم اين احتياط و محافظه كاري را تشديد كرده است.  

آنچه مسلم است اين است كه گزارش هايي از اين دست  در ادامه پروسه آمريكايي ها براي تكميل اطلاعاتشان از وضعيت سياسي اجتماعي- فرهنگي ايران و اتخاذ يك استراتژي جديد در قبال ايران خواهد بود.كنار گذاشتن طرح "رفراندوم" توسط آمريكايي ها، عليرغم حمايت اوليه آنها از محسن سازگارا ( مبدع تئوري رفراندوم) نشان از همين مساله دارد.آمريكايي ها به خوبي فهميده اند، داستان ايران به سادگي عراق و افغانستان نيست، (هرچند كه عراق هم، باتلاقي سهمگين براي آمريكا و نيروهاي حامي اش شده و از افغانستان هم زمزمه هاي ايجاد يك باتلاق ديگر به گوش مي رسد)  اما ظاهرا روشنفكران عصبي و خشمگين از نتيجه انتخابات نهم رياست جمهوري ، با آنكه در داخل ايران زندگي مي كنند، مثل آمريكايي ها هنوز به عمق اين پيچيدگي ها پي نبرده اند.

 ايگني شي يف، گزارش خود را با كنايه اي صريح و گزنده به اصلاح طلبان به پايان برده است: " يك دختر دانشجو در تهران به من گفت: احمدي نژاد هرگز نخواهد توانست تاريخ را به عقب برگرداند! ولي اين دختر در همين حال كه اين حرف را مي زد، ناخودآگاهانه، روسري عقب رفته اش را جلو مي كشيد!".