دکتر مصطفی عباسی مقدم، عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد شأن سیاسی هیئتهای مذهبی گفت: قطعا همه می دانند که ثمرات و برکات بسیار زیادی در فعالیتهای دینی و مذهبی هیئتها وجود داشته و خواهد داشت. شکی نیست که هیئتها علاوه بر کارکرد مذهبی خالص، کارکرد دینی هم دارند یعنی علاوه بر اینکه در جهت حب و ترویج اندیشه اهل بیت(ع) فعالیت می کنند و احساسات و عواطف مردم را در جهت ارادت به اهل بیت(ع) و تبعیت آنها ترویج و هدایت می کنند، از جنبه دینی هم مؤثرند.
وی افزود: منظور از جنبه دینی یعنی اینکه اصل عبودیت و تبعیت از فرمانهای الهی و پیاده سازی ارکان دینی و قرآن در هیئتها مهم است یعنی هیئتها چه از طریق پیامهایی که به مردم می دهند و چه از طریق سخنرانی ها و جلساتی که دارند طبعا روحیه دینی مردم را تقویت می کنند که البته هرچه این ترویج از مایه اصیل دینی از طریق موعظه ها و اشعار زیبا و پرمعنا و عمیق و تعالیم ارجمند و ناب قرآنی و اسلامی باشد طبعا اثر دینی هیئتها بیشتر خواهد شد.
این محقق و استاد دانشگاه اظهار داشت: حداقل این است که هیئتها، فضای دینی و معنوی ایجاد می کنند و در فضای دینی و معنوی امکان دینداری مردم بیشتر می شود. علاوه بر این، هیئتها کارکرد سیاسی هم دارند و هیچ کس نمی تواند منکر کارکرد سیاسی هیئتهای مذهبی شود به خصوص در شرایطی که ما انقلاب خود را مدیون حرکت هیئتهای عزاداری و مذهبی هستیم و امام(ره) همواره بر اهمیت حضور هیئات مردمی مذهبی که حول محور عشق به امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) و عزاداری آنها و توجه به آرمانهای آنها و بالا نگه داشتن پرچم آنها تأکید می کردند.
عباسی مقدم با تأکید بر اینکه امام(ره) بر روال سنتی هیئتهای عزاداری و مذهبی تأکید داشتند، بیان کرد: کارکرد اجتماعی و سیاسی این هیئات بسیار بالاست و دیدیم در دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و دفاع مقدس هم این هیئات فعالیت زیادی داشتند و جو و افکار عمومی و شعور مردمی را همراه با شور عاطفی برای پشتیبانی انقلاب و دفاع قدس حفظ می کردند و در واقع با آوردن شهدا به میهن اسلامی، شور مردم تقویت می شد و این امور زاینده حرکت مردم بود و همه مردم احساس مسئولیت بیشتری نسبت به حفظ آرمانهای انقلاب و اسلام می کردند.
عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان بیان کرد: در خصوص کارکرد سیاسی ممکن است دو نگاه وجود داشته باشد: یک وقت نگاه عام سیاسی است برای حضور در صحنه و عرصه های حساس سیاسی و مملکت و نظام اسلامی و عرصه های جهانی که حضور مسلمانان به خصوص شیعیان مرید اهل بیت(ع) لازم است. وقتی حرکت، حرکت عام سیاسی است و حضور فعال در صحنه های سرنوشت ساز سیاسی و اجتماعی که در این صورت قطعا همه هیئتها نقش دارند.
وی با اشاره به اینکه اگر بخواهد یک جریان ولایتی، اسلامی در جامعه شکل گیرد و به پیش برود لازمه اش حضور همه اقشار مردم است، گفت: حضور همه اقشار در جامعه ما در قالب هیئتها و گروه های مذهبی شکل گرفته است. بنابراین نگاه اول به فعالیتهای سیاسی هیئات یا رویکردهای سیاسی هیئات این است که حضور هیئات حافظ و پشتیبان جریان سیاسی غالب و خالصانه و ناب جامعه باشد. همان طور که امام(ره) در موارد مختلف انتظار داشتند و به همه افراد سفارش می کردند که حضور داشته باشند، مثلا در عرصه تبعیت از ولایت، یا مسأله امر به معروف و نهی از منکر و تلاش برای اصلاح جامعه یا در عرصه جهاد فرهنگی یا در عرصه جهاد اقتصادی.
این کارشناس مذهبی با تأکید بر اینکه در همه این عرصه ها حضور هیئتها می تواند مؤثر باشد، بیان کرد: اگر جامعه تصمیم گرفت که مثلا یک حرکت اجتماعی و سیاسی سازشکاری را نفی کند و سازش با دشمنان را نفی کند این هیئات می توانند مؤثر باشند اما وجه دوم این فعالیتها این است که فعالیت سیاسی و رویکرد سیاسی هیئتها در خدمت اهداف جناحی و سیاسی کاری و سیاست بازی شود و در خدمت اینها قرار گیرد که این کارها البته مطلوب نیست.
وی افزود: اگر ما یا دولتمردان یا سیاستمداران جامعه بخواهیم هیئات مذهبی در جهت اهداف جناحی ما فعالیت کنند و یک تز خاصی را در اداره جناح های سیاسی کشور بخواهند حمایت کنند این امر طبعا منجر به زدگی مردم از این جریان می شود. مردم با این جهت گیریها موافقتی ندارند. بنابراین باید سعی کنیم در جهت مصالح کل جامعه و در جهت سیاستهای رسمی و قطعی و مورد اتفاق جامعه که همه سیاستگذاران، مراجع و علما نسبت به آن اتفاق نظر دارند به پشتوانه هیئات حضور فعال سازنده و پرشور و پر از معرفت داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه نوع دوم فعالیت که در خدمت اهداف جناحی، باندی و صنفی و شغلی است باید کنار گذاشته شود، اظهارکرد: بنابراین باید از رفتارها و روشهایی هم که منجر به دنیا گرا شدن، مقطعی شدن و محدود شدن فعالیت هیئتها می شود جلوگیری کرد. مثلا فرض کنید چشم و هم چشمی های بیش از حد، اسراف و تبذیر در اطعام و ...، ترویج بیش از حد ظواهر و امکانات هیئتهاست. چیزی که متأسفانه منجر به خطر سکولاریزه شدن می شود.
وی تأکید کرد: سکولار شدن هیئتها فقط این نیست که کسی مثلا حرفهایی بزند که موافق فرهنگ غربی باشد در هیئت چنین اجازه ای را به کسی نمی دهند، همین که اندیشه های مادی گرایانه و مصرف گرا در هیئتها تجلی کند و بروز داشته باشد نوعی سکولار شدن است. هیئتی که بیش از آنکه به معرفت و معنویت هیئت بیاندیشد به زرق و برق پرچمها و علمها و امکانات خودش توجه دارد این خطر هست که به سمت مادی گرایی و دنیا گرایی پیش برود یعنی بیشتر ظاهر باشد تا باطن. ما باید تلاش کنیم از این مظاهر مختلف دنیاگرایی و غرب گرایی که ممکن است در هیئتها نمود داشته باشد دوری کنیم.
وی در پایان سخنانش تصریح کرد: هیئتها منبر و سکویی برای تعالی مردم هستند برای اینکه مردم توجه بیشتری به مباحث دینی و معنوی داشته باشند باید از این فرصتها استفاده کنیم و غنیمت بشماریم.
نظر شما