ريشه بسيار ي از مفاهيم حوزه عرفان ، در آيات قرآن است

به گزارش خبرنگار فرهنگي "مهر" « قرآن  ميراث عرفاني » از جمله مقاله هاي ارايه شده در همايش قرآن و توسعه فرهنگي بود كه اين همايش در حاشيه يازدهمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم برگزار شد ، دكترمهدي مطيع از پژوهشگران علوم قرآني در اين مقاله از قرآن به عنوان ريشه عرفان ياد كرده است .
وي ضمن ارايه مقاله خود دراين همايش گفت :  : قرآن كريم منبع سرشار ايجاد و توسعه بسياري از رشته هاي علوم و عامل تعميق ساحتهاي بي شماري از دانسته هاي بشري است ، فرهنگ سازي قرآن در فضاي عرفان به خاطر كشف باطن هاي معنايي آن ورمز گشايي اشارات و لطائف آن از شورانگيزترين وپرشكوه ترين تاثيرات فرهنگي در طول تاريخ بشريت است و گنجينه هايي كه از اين معدن توسط معرفت بشري كشف شده است ارزشمندترين خزاين است .
مطيع درادامه با اشاره به ريشه عرفان و تصوف  ياد آور شد : ديدگاههاي عرفاني و برداشت هاي معنوي از قرآن هميشه در فضايي برتر از نهادهاي اجتماعي يا صنفي سياسي مثل تصوف ، طبقه بندي مي شود ، هر چند در قرون اوليه اين دو بر يكديگر منطبق بودند و تفاوتي ميان عارف وصوفي نبود ، اما بعدها تصوف به عنوان يك تشخيص اجتماعي و جرياني خاص شكل گرفت كه در بسياري از مقاطع راهش از عرفان جدا شد ، اعتراض به صوفيه براي جدا شدن آنها از مدار معرفت چيزي است كه از همان قرن هاي نخستين توسط عرفا وصوفيان مطرح شده است .
وي اظهار داشت :  تصوف اوليه بيشتر رنگ زهد و پرهيز از دنيا را داشته است ، اويس قرني وحسن بصري از نمونه هاي اين تفكر هستند و بعدا با نظريه "حب الهي " كه براي اولين بار " اربعه عدويه " آن راابراز داشت وارد فضاي جديدي شد ، اما اينجا ريشه هاي عميق تري نيز قابل طرح است ، حضرت امير المؤمنين(ع) و شيوه زندگي و توصيه هاي دنيا گريزشان كه تربيت شاگرداني مثل اويس ، حسن بصري و كميل را به دنبال داشت ، كساني كه بعدها سر سلسله هاي حركت عرفاني و صوفي معرفي شدند ، البته ادعيه امام سجاد (ع) نيز كه در يك دوره تاريخ متناوبا در اختيار فكر و روح جامعه قرار مي گرفت تاثير شگرفي در ايجاد فضاي عرفاني داشت ، از سويي در زمان امام صادق (ع) بيشترين دوران بيان ابعاد عرفاني و تاويل قرآن و نقل معارف بوده است ، اين هماهنگي به نحوي است كه بعضي مورخان ، ظهور شيعه و تصوف رابا هم مي دانند و نزديكي فراوان پايه ها ي اين دو نحله را، مساوي با اتحاد آنها در ابتداي اسلام دانسته اند .
اين پژوهشگر قرآني در ادامه بااشاره به اينكه شروع تأملات عرفاني در قرآن از مفهوم" آيه 1 سوره هود" آغاز مي شود گفت : از آنجا كه قرآن كتابي است كه در مرحله و يكپارچگي بوده است و در فضايي بالاتر از فهم بشري نازل شده است ، معاني قرآن نيز جايي يكپارچگي و يگانگي دارند و جايي تفصيل و گسترش ، انسانها نيز متناسب با فهم خويشتن در جايي از اين روند قرار دارند ، علاوه بر اين ريشه كلي بسياري از مفاهيم حوزه عرفان از جمله دنيا گريزي ، حالات پيامبران و اولياء بويژه حضرت رسول اكرم (ص) ، اوصاف قيامت ، منازل سلوك، جايگاه خاص و دو پهلوي انسان ، محبت الهي ، ولات الهي ، معرفت الهي ، نسبت خدا با آدمي ، اوصاف خدا ، گسترش انديشه عشق الهي و فناء بالله  برداشت صريحي از آيات قرآن است .