به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از کتاب چاپ دستی پرویز تناولی با عنوان «هست و نیست» شامگاه جمعه ۱۴ آبان ماه سال جاری در گالری «آرت سنتر» برگزار شد.
علیرضا سمیع آذر در مراسم رونمایی از کتاب «هست و نیست» در سخنانی درباره ویژگی های آثار پرویز تناولی و تأثیرگذاری این هنرمند بر هنر ایران سخن گفت.
سمیع آذر در آغاز سخنانش از وحید ملک مدیر گالری «آرت سنتر» برای برگزاری این مراسم و مازیار مصور رحمانی برای انتشار کتاب «هست و نیست» تقدیر کرد و گفت: آقای رحمانی پیش از این برای تعداد دیگری از هنرمندان خوب کشورمان انتشار چنین کتاب هایی را انجام داده است ولی فکر می کنم کتاب «هست و نیست» قله این فعالیت هاست چرا که کتابی بسیار نفیس با اولویت های فرهنگی است و البته نمی توان تصور کرد که این پروژه ای صرفاً با چشمداشت اقتصادی بوده چرا که فقط عشق و علاقه باعث بوجود آمدن این کتاب شده است و اکنون باعث فخر همه ماست همان طور که خود استاد تناولی مایه افتخار ماست.
این کارشناس هنرهای تجسمی در سخنانش با اشاره به میراث پرویز تناولی در هنر ایران، ابتدا به چگونگی ورود مدرنیسم به ایران و بازخوردهای آن پرداخت و بیان کرد: وقتی مدرنیسم وارد ایران شد چند واکنش مختلف به دنبال داشت. عده ای از هنرمندان که نه مدرنیسم را درک کردند و نه نسبت به آن اقبالی نشان دادند، مسیر سابق خود را ادامه دادند. دسته دوم هنرمندان مدرنیسم را به طور کامل و بی نقص پذیرفتند و سعی کردند در امتداد دستاوردهای هنرمندان مدرنیست غربی آثاری را خلق کنند و همیشه تلاششان بر این بود که یک مدرنیست خالص باقی بمانند.
وی افزود: دسته سوم این هنرمندان کسانی بودند که سعی کردند رنگ ایرانی به مدرنیسم بدهند و مدرنیسم غربی را با لباس ایرانی معرفی کنند. آنها عناصر و نقش مایه هایی را از پس زمینه فرهنگ، هنر و معماری ایران انتخاب کرده و با هنر مدرن تلفیق کردند تا نوعی مدرنیسم ایرانی را معرفی کنند. به این ترتیب گروه وسیعی از هنرمندان ما به این شکل نوعی مدرنیسم ایرانی را پیشنهاد کردند که نوعی کلاژ و کوچ نشینی بود و در حقیقت، گذشتن از تاریخ، پیدا کردن عناصری از دل آن و سوار کردن آن بر مرکب مدرنیسم بود. اما هیچ یک از هنرمندان ما سعی نکردند آموزه هایی را برای عبور از مدرنیسم و ورود به دنیایی فراتر از مدرنیسم که بعدها به عنوان هنر پست مدرن یا هنر معاصر شناخته شد، پیشنهاد کنند.
این مدرس تاریخ هنر در ادامه از سه هنرمند که برای رسیدن به هنر پست مدرن در ایران تلاش هایی کرده اند نام برد و گفت: من دست کم سه هنرمند را در این زمینه می توانم یاد کنم که تلاش های قابل توجهی برای نیل به هنر بعد از مدرن داشتند. یکی از آنها منیر فرمانفرماییان بود که با استفاده از متریال آینه که ریشه در تاریخ و فرهنگ ما داشت با توجه به هندسه، رازها و حکمت آن در این مسیر گام برداشت.
دستاورد بزرگ تناولی پیشنهاد راه هایی برای عبور از مدرنیسم بود
وی ادامه داد: هنرمند بعدی مارکو گریگوریان بود که با استفاده از متریال کاهگل و درک عمیق تری از فرهنگ و معماری ایرانی سعی کرد شکل دیگری از پست مدرنیسم را به ما معرفی کند و فراتر از این دو هنرمند باید از پرویز تناولی نام ببرم که نه تنها مدرنیسم را خوب درک کرد و به جمع وسیعی از شاگردان خود آموزش داد بلکه راه های عبور از مدرنیسم را نیز به ما پیشنهاد کرد و این دستاورد بزرگ پرویز تناولی بود.
مدیر «حراج تهران» در ادامه به ویژگی های آثار تناولی اشاره کرد و افزود: با نگاهی به مجموعه آثار «هیچ» این هنرمند که آنها را با استفاده از یک کلمه و قدرت معناشناختی آن خلق کرده است، می‌فهمیم که او تا چه اندازه توانسته است از یک مجسمه ساز مدرنیستی به یک مجسمه ساز مفهومی و کانسپت چوال آرت نائل شود.
سمیع‌آذر درباره مجموعه آثار این هنرمند با عنوان «شاعر» یادآور شد: مجسمه‌های جذابی که با نام سری «شاعر» می شناسیم مجسمه هایی بودند که فقط گرته برداری خیلی خوب از گذشته نبود که تنها عناصر و نقش مایه هایی از پس زمینه فرهنگی ما با مدرنیسم ترکیب شده باشد، بلکه این هنرمند، عرفان، تصوف، فلسفه و ادبیات ایران را به شکل بسیار زیبایی با هنر ایران درآمیخت تا نمونه جذاب و ستایش شده ای از هنر پست مدرن در قالب این مجسمه ها به ما معرفی کند.
این مدرس هنر از مجموعه آثار تناولی با عنوان «دیوار» نیز به عنوان آثار مینی مالیستی ناب یاد کرد و گفت: وقتی به مجموعه آثار «دیوار» تناولی نگاه می کنیم که آثار شاخص تر اوست، یک مجسمه مینی مالیستی ناب را می بینیم که با عناصر بسیار قدرتمند دارای کنایه و معنا از معماری باستانی ایران یا دوره اسلامی ایران همراه کرده و مینی مالیسم جدیدی را پیشنهاد کرده است.
وی افزود: تناولی زمانی که بسیاری مدرنیسم را به سختی درک می‌کردند یا سعی داشتند لباس ایرانی بر تن مدرنیسم غربی کنند، راه عبور از مدرنیسم را پیشنهاد کرد و می توان گفت عظمت و اقبالی که به هنر معاصر ایران به خصوص نسل جوان در سطح بین المللی صورت گرفته است تا اندازه بسیار زیادی به خاطر راه هایی است که او در قالب آثارش پیشنهاد کرده است. آثاری که به سمت هنر مفهومی، مینی‌مالیستی و هنر پاپ قدم برداشته است.
سمیع آذر با بیان این که آثار تناولی به دلایل زیادی می تواند کارهای پست مدرن یا پیشنهادهایی برای عبور از مدرنیسم قلمداد شود، ادامه داد: تناولی، تعریف تازه ای از مجسمه سازی ارائه کرد که پیش تر در دنیای غرب ندیده بودیم. مجسمه سازی او در امتداد مجسمه سازی اروپا و آمریکا نیست بلکه مجسمه سازی جدیدی با یک فکر ایرانی است که می تواند در سطح بین‌المللی و مطالعه تاریخ هنر معاصر دنیا بسیار جالب توجه باشد و او این فکر ایرانی را با تربیت شاگردان بسیار به نسل جدید منتقل کرد.
این پژوهشگر تاریخ هنر یادآور شد: تناولی سعی کرد با عناصر گذشته برخوردی معناشناختی داشته باشد. او حکمت و معنا را از گذشته گرفت و وارد مجسمه سازی کرد و این میراث بزرگ تناولی است که من شاهدم نسل بزرگی از مجسمه سازان ما از ایده های تناولی الهام می گیرند و راه را برای آینده هموار می بینند.
تناولی نه یک فرد بلکه یک سازمان است
سید محمد بهشتی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در این مراسم حضور داشت که در سخنانی درباره تناولی بیان کرد: در چنین مراسمی باید معمولاً در تجلیل هنرمند سخن گفت که این تجلیل با نوعی اغراق و بزرگ نمایی ویژگی های مثبت و پنهان کردن نکات منفی همراه است اما درباره آقای تناولی نمی توان اغراق کرد و این کار را سخت می کند.
وی با اشاره به یکی از آثار پرویز تناولی که در موزه انگلستان به نمایش درآمده است، اظهار کرد: بریتیش میوزیوم هر شی ای را به نمایش نمی گذارد بلکه باید همه اشیای این موزه نسبت به عمق تاریخی یک فرهنگ اشاره داشته باشند و مجسمه پرویز تناولی از نظر آنها این خصوصیت را داشت.
وی به فعالیت های پژوهشی تناولی هم اشاره کرد و افزود: آقای تناولی وقتی به مثابه پژوهشگر در هنر ایران مورد توجه قرار می گیرد می بینیم که بی اغراق نسبت به بسیاری از پژوهشگران دیگر در حوزه هنر ایران بیشتر کار پژوهشی انجام داده است.
بهشتی در ادامه گفت: تناولی به عنوان هنرمندی که تولید اثر هنری می کند همیشه مثل یک چشمه جاری بلاانقطاع در طول یک عمر طولانی کار کرده و به عنوان معلمی که هیچ وقت بازنشسته نشده است، چه زمانی که به طور رسمی در دانشگاه تهران تدریس می کرد و چه بعد از آن در کارگاه های آموزشی خود، همیشه به دیگران این فرصت مغتنم را می داد که در محضر او بیاموزند و اکنون بسیاری از هنرمندان ما آموزش دیده نزد او هستند.
این کارشناس هنر در ادامه سخنانش از پرویز تناولی به عنوان یک سازمان یاد کرد و افزود: تناولی یک فرد نیست بلکه یک تشکیلات است که درهر حوزه ای وارد شده بسیار موفق بوده است.
وی ادامه داد: از هر دوره تاریخی افراد معدودی هستند که رسوب می کنند و در خاطره تاریخی ما باقی می مانند و اگر از دید میراث فرهنگی به این موضوع نگاه کنم شاید صد یا دویست سال بعد زمانی که دیگر هیچ یک از ما نیستیم، استاد تناولی یکی از شاخص ترین افراد در حوزه هنر خواهد بود که می توان از او به عنوان خاطره تاریخی این دوران نام برد.
بهشتی در پایان سخنانش ابراز امیدواری کرد که در دوران کنونی شاهد تاسیس موزه تناولی باشیم و با تاسیس این موزه بگوییم که نسل ما قدر بزرگان خود را می شناخت.
سهم ۶۰ میلیون دلاری ایران از اقتصاد هنرهای تجسمی
مرتضی کاظمی مشاور اقتصاد فرهنگ و هنر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنان خود از بعد اقتصاد هنر به آثار پرویز تناولی اشاره کرد و گفت: من می خواهم به بعد دیگری از میراث استاد تناولی اشاره کنم که مربوط به اقتصاد هنر است و در یک جمله باید بگویم که جریان اقتصاد هنر امروز ما مدیون استاد تناولی است. به این دلیل که او تاثیر عمده ای را در این جریان داشته است.
کاظمی با اشاره به ارقام نجومی معاملات هنری در دنیا اظهار کرد: هنرهای تجسمی در سطح جهان دارای جریان اقتصادی حدود ۶۰ میلیارد دلار است که عدد بسیار بزرگی است و این رقم حاصل داد و ستد هنرهای تجسمی در ۴ هزار گالری در سطح جهان است.
وی با اشاره به سهم ایران از این معاملات بیان کرد: سهم ایران با حدود ۱۵۰ یا ۱۶۰ گالری در کشور، گردش مالی حدود ۶۰ میلیون دلار است یعنی یک هزارم گردش مالی جهان که نسبت آن بسیار کوچک است و همین هم حاصل اهتمام دکتر سمیع آذر، دوستانش و گالری های کشور در طول ۱۰ – ۱۵ سال گذشته است.
کاظمی افزود: من امیدوارم که سهم هنر ما در جهان بتواند به شایستگی و تراز واقعی خود برسد و به عنوان کشوری که صاحب فرهنگ، هنر و تمدن هستیم بتوانیم سهم خوبی را بدست آوریم اما همین اندازه هم مدیون استاد تناولی است چرا که ایشان شاخص ترین هنرمند معاصر کشور ماست که توانسته است ظرفیت های زیبایی شناختی، فرهنگی، هنری، تمدنی و اقتصادی هنر ما را معرفی کنند.
این کارشناس اقتصاد هنر همچنین گفت: اگر که در ابتدای راه هستیم اما با پرچم داری استاد تناولی و هنرمندان دیگری از نسل میانی و نسل جوان امیدواریم که بتوانیم تا ۱۰ سال آینده افق ارزشمندی را پیش پای هنر کشور باز کنیم و ارزش واقعی هنرمان را به جهانیان عرضه کنیم. من به عنوان دوستدار هنر همواره از استاد تناولی سپاسگزارم که باعث شد ما بتوانیم هنر کشورمان را در عرصه های اقتصادی جهان نیز عرضه کنیم.
پرویز تناولی آخرین سخنران این مراسم بود که با تقدیر از برگزاری این مراسم در سخنانی بیان کرد: فرهنگ کشور ما چنان عمیق و ریشه دار و دست نخورده است که من اگر صد سال دیگر هم زنده باشم و ۲۴ ساعته هم کار کنم باز هم نمی توانم حق مطلب را ادا کنم.
در پایان این مراسم کتاب «هست و نیست» پرویز تناولی رونمایی و با امضای این هنرمند به قیمت ۱۵ میلیون تومان به خریداران تقدیم شد.
همچنین نمایشگاهی شامل ۱۵ اثر این هنرمند درابعاد مختلف در گالری آرت سنتر برپاست.
در این مراسم هنرمندانی از جمله صداقت جباری، منوچهر معتبر، فرح اصولی، گیزلا سینایی، کامران عدل و مجید ملانوروزی مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور داشتند.
نظر شما