خستگی و سختی سفر از لوازم زیارت سیدالشهدا و پیاده روی اربعین!

مجله مهر: در جمع گروهی از دوستان بودیم که اکثرشان امسال عازم مراسم پیاده روی اربعین خواهند شد، دوستان داشتند تجربیات خود را از سفر های اربعین سال های گذشته در اختیار زائران تازه وارد تر می گذاشتند و بحث ها جدی شده بود، این که برای در امان ماندن از سرمای شب وگرمای روز و بی آبی طول مسیر و... چه تمهیداتی باید انجام داد و از همه جدی تر بحث تاول زدن پاها بود و راهکارهای رهایی از این موضوع، تا این که یکی از دوستان جمع نظرش را این طور بیان کرد: «آقا یه چیزی بگم! انقدر درگیر تاول نکنید خودتونو...از یه جنبه هایی اگه با پای تاول زده برسید به کربلا البته بلا تشبیه، زبونم لال، ذره ای مصائب اهل بیت رو بیشتر درک میکنید» و بعد تجربه زیسته خودش را از اولین زیارت اربعینش گفت: «ما سال اول که رفتیم، نزدیکای کربلا کاروانو نگه میداشتن، روضه مفصل خونده میشد دیگه همه دلها آماده و چشم ها منتظر دیدن گنبد منور حضرت بود...از یه جایی به بعد دیگه بچه ها کفش هاشون رو در آوردن، دیگه هیچ کس حواسش به پاهاش نبود. اصلا انگار تو حال خودمون نبودیم، انگار داشتیم رو ابرها راه میرفتیم، تا اینکه رسیدیم به اون جایی که گنبد و گلدسته ها چشمهامون رو نوازش میکرد، فکرکنید یه کاروان ۸۰ نفره خانوم یهو همونجا وسط خیابون نشستیم و مداح کاروانمون روضه حضرت زینب (س) خووووند...

غوغایی شد.. .واقعا زبونم قاصره که بخوام براتون تعریف کنم...

بعد از اینکه حال بچه ها یه کم جا اومد، همه فهمیدن که نزدیک به یک ساعت دارن توآب و گل بدون کفش راه میرن...با پاهای تاول زده...» لب کلام دوستم این بود که هر چقدر بیشتر با سختی وخستگی به زیارت حضرت مشرف شوی معرفت وعمق بیشتری را درک خواهی کرد. شاید این ادعا در وهله اول کمی ذوقی وسلیقه ای به نظر برسد لیکن واقعیت این است که روایات وکلام اهل بیت هم این فرهنگ را تأیید می کند.

این موضوع که زیارت قبر امام حسین علیه السلام از پاداش ویژه ای برخوردار است، در میان منابع شیعه متواتر و به کثرت یافت می شود، برای مثال در فضیلت زیارت امام حسین (ع)، آن را با ده‌ها حج یا صد حج به همراه رسول خدا (ص) مقایسه فرموده‌اند همچنین امام صادق (ع)  در حدیث زیبایی چنین می‌فرمایند: به خدا قسم اگر شما را از فضیلت زیارت او (امام حسین (ع)) و قبرش خبر می‌دادم به‌کلی حج را ترک می‌کردید و احدی از شما حج نمی‌گزارد. (وسائل الشیعه/ج۱۴/ص۵۱۴) اما به نظر می رسد علاوه براین فضیلت، زیارت کربلا و قبر مطهر ایشان، از ویژگی های مشخصا خاص تری برخوردار است که ما را به تامل وا می دارد، در این یادداشت سعی بر این است تا ثابت کنیم که خستگی، اندوه و سختی کشیدن در راه زیارت امام حسین جزء خصایص زیارت ایشان هست. موضوعی که زیارت اربعین با پای پیاده را متمایز نموده است.

در روایات آمده است که اگر کسی پای پیاده به زیارت سیدالشهدا(ع) برود در هر گام هزار حسنه برای او نوشته می‌شود و در هر گام هزار گناهش برداشته می‌شود و به میزانی که انسان در طول سفر پیاده به کربلا رنج می‌برد این حسنات بیشتر می‌شود.

امام صادق علیه السلام می فرماید: هرگاه خواستی امام حسین علیه السلام را زیارت کنی او را زیارت کن در حالی که محزون و مکروب، ژولیده موی و غبار آلود و گرسنه و تشنه لب باشی و از اباعبدلله علیه السلام حوائجت را بخواه و برگرد و کربلا را وطن خود مگیر. (تهذیب الاحکام/ج۶/ص۷۶) یا این موضوع که در آداب زیارت آمده است که نیازی به غسل پیش از اولین زیارت نیست و همان بهتر که با خستگی سفر به زیارت حضرت برویم. این درحالی است که زیارت باقی ائمه معصومین در شرایط آرامش خاطر و همراه با غسل و پاکیزگی وآراستگی ظاهر سفارش شده است. همچنین در روایات تصریح شده است که علت این توصیه این است که امام حسین در حالی شهید شد که هم خسته بود، هم تشنه و هم گرسنه و بسیار مظلومانه به شهادت رسید.

جایگاه زیارت سید الشهداء در نزد ائمه به اندازه‌ای مقام دارد که فرموده‌اند: اگر احتمال ضرر، در سفر حج بدهید به طوری که آن سفر شما را به مشقت و رنج بیاندازد، حج از شما ساقط است؛ اما در مسیر زیارت امام حسین تمام سختی‌ها اعم از گرسنگی، تشنگی، پیاده‌روی، و طی جاده‌های طولانی همگی از پاداش برخوردار است؛ و حتی در برخی از روایات آنانی که توانایی زیارت دارند و نمی‌روند مورد سرزنش ائمه طاهرین قرار گرفته‌اند. اگر انسان در زیارت ائمه احساس خطر کرد رفتن به این زیارت نه واجب است و نه مستحب اما زیارت حسین‌بن‌علی(ع) در خوف و رنج و سختی فضیلت بیشتری دارد.

همین وجه روایی ونظری زیارت امام حسین هست که درکنار بی تابی قلوب عاشقان، عملا به میلیون ها انسان جرات می دهد تا سختی راه را به جان بخرند وهرگونه دوری، سختی، خستگی و فشار مسیر را نادیده انگارند ودر شرایط خطر وناامن نیز زیارت آن حضرت را ترک نکنند، با این حال هستند عده قلیلی که در حین محبت به خاندان اهل بیت وحضرت سیدالشهدا، زیارت کربلا را جز در آسودگی و راحتی طلب نمی کنند ودر مواقع سختی و خطر خود و اطرافیانشان را از این حرکت عظیم منع می کنند. به نظر می رسد اگر فرهنگ زیارت امام حسین که همراه با خوف وسختی است در میان مریدان اهل بیت جا بیفتد، ما را به اهداف و آرمان های عاشورا و واقعه کربلا نزدیک تر خواهد کرد.

به صورت ویژه تری اگر به پیاده روی اربعین بنگریم می بینیم که این زیارت منحصر به فرد جز با سختی، فداکاری، از خودگذشتگی وصبر به چنین حماسه ای تبدیل نخواهد شد، کسانی که در این سفر علاوه بر پیاده روی آن، همراه با سختی های دیگری از جمله بیماری، پیری، ضعف یا به همراه زن وکودک خود طی می نمایند، به جلوه های حماسی این حرکت بزرگ می افزایند. حماسه ای که اکنون چشم جهانیان را به خود خیره کرده است وبزرگترین راهپیمایی بشریت در طول تاریخ است.