به گزارش خبرنگارمهر، حسین سراج‌زاده، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران در نشست هم اندیشی و نقد و بررسی کتاب خواجه نظام الملک طوسی و تداوم فرهنگی ایران، نگاهی انتقادی به روایت سیدجواد طباطبائی؛ که به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و با همکاری انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد، با بیان اینکه انحطاط و علل عقب‌ماندگی ایران برای اندیشه‌ورزی از دوره مشروطه به بعد مهم بوده گفت: از این دوره تاکنون مباحث زیادی در این‌باره مطرح شده و از دهه ۵۰ به بعد متفکرانی چون شایگان، آل‌احمد، نراقی، کاتوزیان، سروش، توسلی و ... در این باره فکر و نظریه‌پردازی کردند.
وی ادامه داد: این متفکران در پاره‌ای از موارد با یکدیگر تفاوت‌های جدی داشتند به طور مثال اغلب آنها تفاوت‌های رشته‌ای داشته و با توجه به حوزه تخصصی خود به این موضوع نگاه کرده‌اند و از سوی دیگر گاهی تفاوت‌های آنها ناشی از دیدگاه فلسفی و مشرب فکری آنها بوده است.
رئیس انجمن جامعه شناسی ایران گفت: اغلب این متفکران ذیل نظام اندیشه‌ای مغرب‌زمین مباحث خود را طرح کردند و باوجود نقدهای جدی آنها به یکدیگر نباید از تلاش‌ها و مجاهدت‌های فکری این افراد برای پاسخ‌دادن به دلایل توسعه‌نیافتگی جامعه ایران چشم پوشید.
سراج‌زاده با اشاره به دغدغه مشترک تمامی این متفکران یادآور شد: اعتلای جامعه ایران و مسایل مبتلابه آن وجه مشترک اغلب این متفکران بوده و انجمن جامعه‌شناسی ایران نیز از سه سال گذشته تاکنون ۲ پروژه را در این راستا دنبال کرده که نخست برگزاری سلسله سمینارهای جامعه‌شناسان و جامعه ایرانی است که تا کنون سه جلسه از آنها برگزار شده است و دیگری پروژه مشترکی بوده که با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با هدف برگزاری هم‌اندیشی‌های متعدد برگزار شده است.
استاد جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی در ادامه سخنانش به تلاش‌های سیدجواد طباطبایی در تاریخ معاصر ایران اشاره کرد و گفت: سیدجواد طباطبایی به شهادت کارها و آثارش یکی از افراد پرکار و جدی در این عرصه فارغ از داوری‌ها و قضاوت‌های دیگران است. در نقد و بررسی آثار او همواره باید به یاد داشته باشیم که ادب گفتگو را رعایت کنیم چرا که گاهی مشاهده می‌کنیم که خود ایشان در نقد آراء و نظرات رقبایش چندان مقید به ادب گفتگو نیست.
سراج‌زاده درباره سخنان افرادی که از امتناع اندیشه، فکر فلسفی و انحطاط آن در دوره کنونی سخن می‌گویند گفت: کسانی که این مباحث را مطرح می‌کنند گویی قرار است نظام اندیشه‌ای را ارائه کنند تا دیگران هم در این نظام فکر کنند. در حالیکه اینگونه نباید با موضوع تفکر برخورد کرد چون بازتاب واقعیت اندیشه در جامعه ایران نبوده و برای ما و هیچ کسی هم مفید نیست.
وی در پایان یادآور شد: جامعه ایران با همه ظرفیت‌هایش اعم از سنتی و مدرن متفکرانی داشته که آموزه‌های خود را از همین نظام‌ها گرفته‌اند. بنابراین همواره جریان اندیشه براساس مسائل مبتلابه جامعه ایران پس از مشروطه به بعد وجود داشته و این مسیر رو به رشد بوده است. اما اینکه بگوییم اینها اندیشه نیستند و باید دیگران در دستگاه فکری دلخواه ما بیاندیشند غلط است. این موضوع درباره جامعه‌شناسی اسلامی هم مصداق دارد و یکی از مسائلی است که امروزه ما با آن روبرویم. نباید تصور کرد که همه آنچه که دیگران و گذشتگان انجام داده اند بیهوده و عبث است. ما نباید انتظار این را داشته باشیم که همه در یک دستگاه فکری خاص بیاندیشند، چرا که همواره با تنوع اندیشه‌ها روبه‌رو هستیم.
نظر شما