خبرگزاری مهر – گروه استانها: آتش خطرناک‌ترین دشمن جنگل است چراکه یک آتش‌سوزی محدود همواره خسارات فراوانی به بار می‌آورد.
حریق و آتش گرفتن جنگل و مرتع چه عمدی و چه غیرعمدی باعث از بین رفتن جنگل‌ها و مراتع می‌شود بنابراین قبل از آنکه توسعه یابد، باید از ایجاد آن جلوگیری شود.
کبریت، ته سیگار و بقایای آتشی که از یک کوره زغال باقیمانده یا رهگذران و چوپان و طبیعت گردان در جنگل فراهم می‌کنند و براثر بی‌احتیاطی آن را خاموش نمی‌کنند، ممکن است رفته‌رفته برگ‌های خشک اطراف خود را شعله‌ور سازد و حریقی دامنه‌دار را ایجاد کند و خسارات هنگفتی برجای بگذارد.
منابع طبیعی یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین سرمایه‌های ملی محسوب می‌شود و نقش آن در حیات اقتصادی و اجتماعی انسان‌ها بسیار مهم است بر همین اساس پیشگیری از ایجاد حریق در مراتع و کوتاه کردن عملیات مهار آتش در صورت بروز آتش‌سوزی ازجمله مسائلی است که باید در خصوص مراتع و حراست از آن‌ها مدنظر قرارداد چراکه منابع طبیعی یکی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین سرمایه‌های ملی محسوب می‌شود و نقش آن در حیات اقتصادی و اجتماعی انسان‌ها بسیار مهم است.
بر اساس آخرین آمارهای موجود استان همدان دارای ۹ شهرستان، ۲۷ شهر، ۲۵بخش و ۷۲ دهستان و ۱۲۱۲آبادی است که ۱۰۸۵ آبادی دارای سکنه و ۱۲۷روستا خالی از سکنه است.
استان همدان در گستره‌ای به مساحت ۱۹ هزار و ۴۹۱ کیلومترمربع در غرب ایران واقع است و وسعت اراضی ملی استان بالغ بر ۹۰۵ هزار هکتار است که ۸۲۲ هزار هکتار آن مرتع و ۴۲ هزار و ۵۶۶ هکتار آن جنگل طبیعی، اراضی جنگلی و جنگل‌کاری‌های دست کاشت و ۴۲ هزار هکتار نیز شامل اراضی شوره‌زار و بیابانی و بدون پوشش با رخنمون سنگلاخی است.
عرصه‌های جنگلی استان همدان بیشتر در قسمت‌های جنوبی استان و شهرستان‌های نهاوند، تویسرکان، فامنین و ملایر واقع‌شده‌اند.
اراضی جنگلی ۳۵ هزار و ۱۷۶ هکتار، جنگل طبیعی یک هزار و ۴۴۱ هکتار، جنگل دست کاشت ۴ هزار و ۳۰۷ هکتار، واگذاری به شهرداری یک هزار و ۳۲۶ هکتار و ذخیره‌گاه جنگلی ۲ هزار و ۷۹۵ هکتار است که جزء اراضی جنگلی محسوب می‌شود.
نگاهی به وضعیت مشارکت مردم در حفظ منابع طبیعی بیانگر این واقعیت است که شهروندان نسبت به این نعمت خدادادی حساس شده‌اند و با اقدام به‌موقع مانع خسارات وسیع به جنگل‌ها و مراتع شده‌اند.
بهره‌گیری از نقش مؤثر و غیرقابل‌انکار مردم در کاهش حریق
کارشناس منابع طبیعی استان همدان در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه برنامه‌ها و سیاست‌های یگان حفاظت منابع طبیعی در راستای کاهش و به حداقل رساندن خسارات ناشی از حریق کارآمد بوده است، گفت: بهره‌گیری از نقش مؤثر و غیرقابل‌انکار مردم، جوامع محلی، دهیاران، شوراهای اسلامی روستاها، جامعه زنبورداران و تشکل‌های منابع طبیعی از اقدامات انجام‌شده در جهت پیشگیری، جلوگیری و مقابله با حریق در عرصه‌های منابع طبیعی است .
اردشیر مؤمنی بابیان اینکه مردم مهم‌ترین و مؤثرترین نقش را در حفاظت از جنگل‌ها و مراتع بر عهده‌دارند، گفت: طرح جامعی با عنوان تشکل‌های مردمی پیشگیری و اطفاء حریق توسط سازمان جنگل‌ها به همه استانها ابلاغ‌شده که این تشکل‌ها همکاری خوب و مؤثری با منابع طبیعی در کاهش آتش‌سوزی دارند.
وی با تأکید بر لزوم اطلاع‌رسانی و استفاده از رسانه‌ها در راستای همسوسازی عموم مردم با اهداف اداره منابع طبیعی و آبخیزداری، اضافه کرد: مراتع طبیعی متعلق به عموم مردم است و به همین دلیل عوارض هر نوع حریق و آتش‌سوزی و صدمه به مراتع و جنگل‌ها متوجه خود مردم خواهد بود.
مؤمنی تأکید کر: باید مراقبت از گیاهان و مراتع و فضای سبز به کودکان آموزش داده شود و گیاهان به‌عنوان موجودهای زنده به آنان معرفی شوند.
وی بابیان اینکه متأسفانه به دلیل نیاز جمعیت روبه رشد و زیاده‌طلبی‌های انسان، سرعت تخریب عرصه‌های منابع طبیعی زیاد است و اگر امروز به جبران آن کمر همت نبندیم، در آینده‌ای نه‌چندان دور فرزندانمان جنگل‌ها، مراتع و آسمان پاک و آبی را نخواهند دید، گفت: یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای حفاظت از منابع طبیعی توانمندسازی مردم محلی برای مشارکت فعال و آگاهانه آن‌ها برای این منظور است.
در همین خصوص مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان نیز در گفتگو با مهر بابیان اینکه عامل انسانی مهم‌ترین مؤلفه در بروز آتش‌سوزی در مراتع استان همدان است، گفت: با توجه به گرم شدن هوا و خشک شدن پوشش گیاهان مرتعی احتمال آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های استان بالاست و با وزش یک نسیم آتش در سطح مراتع شعله‌ور و گسترده می‌شود.
فردی که اقدام به بر پا کردن آتش می‌کند خود بهترین آتش‌نشان است
اسفندیار خزایی با تأکید بر اینکه فردی که اقدام به بر پا کردن آتش می‌کند خود بهترین آتش‌نشان است چون می‌تواند در کمترین زمان و با کمترین تجهیزات آن‌ها خاموش کند، عنوان کرد: روستاییان باید علاوه بر تلاش برای حفظ مراتع، هنگام وقوع حریق در مراتع باید با مهار آتش با مأمورین منابع طبیعی در اطفاء حریق همکاری کنند.
وی بابیان اینکه افراد باید بلافاصله با تلفن رایگان ۱۵۰۴ امداد جنگل و مرتع محل آتش‌سوزی را به منابع طبیعی اطلاع دهند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن مأمورین یگان حفاظت منابع طبیعی و اکیپ‌های اطفاء حریق به محل اعزام و از ادامه آتش‌سوزی و بروز خسارت زیست‌محیطی ممانعت کنند، گفت: خوشبختانه وقوع آتش‌سوزی در مراتع استان همدان کاهش‌یافته است.
امسال ۴ فقره آتش‌سوزی در مراتع استان همدان رخ‌داده این در حالی است که در سال گذشته ۳۰ فقره آتش‌سوزی در مراتع استان به وقوع پیوست و ۱۰۰ هکتار از این مراتع دچار آتش‌سوزی شد خزایی با اشاره به اینکه امسال ۷ هکتار از اراضی مرتعی استان همدان در آتش سوخت، عنوان کرد: امسال ۴ فقره آتش‌سوزی در مراتع استان همدان رخ‌داده این در حالی است که در سال گذشته ۳۰ فقره آتش‌سوزی در مراتع استان به وقوع پیوست و ۱۰۰ هکتار از این مراتع دچار آتش‌سوزی شد.
وی با تأکید بر اینکه آتش‌سوزی رخ‌داده در مراتع ضعیف استان همدان به وقوع پیوسته است، عنوان کرد: گشت، کنترل و پیشگیری از آتش‌سوزی و همچنین فرهنگ‌سازی درزمینهٔ استفاده درست از منابع طبیعی باعث کاهش چشمگیر آتش‌سوزی در مراتع استان شده است.
خزائی با اشاره به ایجاد آتش‌بر در مراتع جنگلی استان همدان عنوان کرد: آتش‌برها مانع از توسعه آتش شده و با حذف علف‌های یک‌ساله از توسعه آتش جلوگیری می‌شود به‌طوری‌که در استان همدان ۱۴۴۱ هکتار آتش‌بر در جنگل‌کاری‌ها و ۳۵ هکتار در اراضی جنگلی نهاوند ایجادشده است.
رئیس اداره مدیریت عملکرد منابع طبیعی استان همدان نیز در گفتگو با مهر با اشاره به ارزش و اهمیت زیست‌محیطی منابع طبیعی، حفظ آب‌وخاک را از اولویت‌های توسعه پایدار عنوان کرد.
لزوم فرهنگ‌سازی، آموزش همگانی و آگاه‌سازی مردم
نادر قیاسوند عمده‌ترین عوامل ایجاد حریق در جنگل‌ها و مراتع را عوامل انسانی دانست و بر لزوم فرهنگ‌سازی، آموزش همگانی و آگاه‌سازی مردم، بهره‌برداران، دهیاران و شوراهای اسلامی روستاها در حفاظت، پیشگیری و مقابله با حریق در عرصه‌های منابع طبیعی تأکید کرد.
وی سهل‌انگاری گردشگران، طبیعت گران، کوهنوردان، چوپانان و کشاورزان را از مؤلفه‌های مهم در بروز آتش‌سوزی در مراتع برشمرد و بابیان اینکه منابع طبیعی به همه نسل‌ها و همه عصرها تعلق دارد و هیچ‌کس نباید به این موضوع بی‌تفاوت باشد، گفت: منابع طبیعی اساس زندگی و حفظ آن وظیفه همه مردم است.
قیاسوند گفت: مردم می‌توانند به‌طور شبانه‌روزی با سامانه ۱۵۰۴ منابع طبیعی ارتباط برقرار کنند و ضمن ارائه گزارش حریق‌های احتمالی در عرصه‌های منابع طبیعی هرگونه تخریب و تصرف و دست‌اندازی به منابع طبیعی را با این سامانه به یگان حفاظت منابع طبیعی گزارش دهند.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان همدان نیز در گفتگو با مهر با اشاره به گرم شدن دمای هوا و خطر وقوع آتش‌سوزی در مراتع استان همدان، گفت: احتمال وقوع آتش‌سوزی در محیط‌های طبیعی همدان افزایش‌یافته است.
هرکسی به‌صورت عمدی جنگل، اشجار و طبیعت را آتش بزند، به حبس از دو تا ۵ سال محکوم می‌شود محمدرضا محمدی بابیان اینکه عرصه‌های طبیعی اعم از جنگل، مرتع، بیشه‌زار، پارک‌های ملی، مناطق حفاظت‌شده در زمره سرمایه‌های ملی و خدادادی کشور و به لحاظ اهمیت زیست‌محیطی متعلق به‌تمامی نسل‌ها است، عنوان کرد: با توجه به مجازات تعیین‌شده در ماده ۶۷۵ و تبصره ۲ قانون مجازات اسلامی، هرکسی به‌صورت عمدی جنگل، اشجار و طبیعت را آتش بزند، به حبس از دو تا ۵ سال محکوم می‌شود.
وی عنوان کرد: با توجه به افزایش دما، احتمال وقوع آتش‌سوزی در محیط‌های طبیعی افزایش‌یافته و کشاورزان، دامداران، گردشگران و تمام کسانی که در محیط‌های طبیعی و باز برای فعالیت یا تفریح حاضر می‌شوند باید از روشن کردن آتش جدا خودداری کنند.
وی از مأمورین حفاظتی دستگاه‌های مسئول، شوراهای شهرها و روستاها، دهیاری‌ها و شهروندان خواست حساسیت لازم در قبال این مسئله را داشته باشند و با مشاهده خطر، بلافاصله برای اطلاع‌رسانی یا خاموش کردن آتش اقدام کنند.
مردم آتش‌سوزی ها را گزارش کنند
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان همدان گفت: با مشاهده کوچک‌ترین شعله و دود سعی کنید آن را خاموش‌کنید یا با مراکز آتش‌نشانی، یگان حفاظت محیط‌زیست (۱۵۴۰) و یگان حفاظت منابع طبیعی (۱۵۰۴) تماس بگیرید.
وی گفت: بر اساس بند ه ماده ۱۳ قانون شکار و صید، ایجاد و فراهم نمودن مقدمات آتش‌سوزی در پارک‌های ملی، آثار طبیعی ملی، مناطق حفاظت‌شده و پناهگاه‌های حیات‌وحش که براثر بی‌مبالاتی و یا عدم رعایت مقررات محیط‌زیست و یا تخلف از نظامات دولتی باشد به جزای نقدی یا حبس از ۹۱ روز تا ۳ سال و در صورت تکرار به هر دوی این مجازات ها محکوم می شوند و اعمال خواهد شد.
محمدی افزود: تبصره ۲ ذیل ماده فوق نیز تاکید می کند که مجازات شروع به جرم فوق شش ماه تا دوسال است.
بااین تفاسیر انچه مسلم است اینکه حفاظت از منابع طبیعی و عرصه های جنگلی نیازمند عزم ملی است و به تنهایی و بدون استفاده از مردم و سایر ادارات نمی توان موفق عمل کرد.
نظر شما