خبرگزاری مهر – گروه استانها: هرساله وقوع سوانح طبیعی در کشورهای دنیا موجب زیان‌های اقتصادی و تلفات انسانی بسیاری می‌شود که در جوامع مختلف میزان این خسارات و تلفات بستگی به میزان توسعه‌یافتگی و تراکم جمعیت، ایمنی ساختمان‌های روستاها و شهرها در برابر زلزله و آگاهی و آمادگی افراد و جامعه جهت رعایت نکات ایمنی دارد.
یکی از مهم‌ترین سوانح طبیعی زلزله است که در حال حاضر پیش‌بینی زمان و مکان دقیق وقوع آن امکان‌پذیر نیست و سعی و کوشش دانشمندان برای انجام آن هنوز در مرحله تحقیق قرار دارد و به همین دلیل وقوع ناگهانی زلزله در بیشتر اوقات جوامع بشری را به‌ویژه جوامعی که نسبت به‌احتمال وقوع آن بی‌توجه بوده و اصول ایمنی در برابر زلزله را رعایت نکرده‌اند، غافلگیر می‌کند و نتایج نامطلوبی به‌جای می‌گذارد.
ایران روی کمربند لرزه‌ای فعال آلپ – هیمالیا قرارگرفته و از مناطق لرزه‌خیز دنیا محسوب می‌شود و در این میان استان همدان و به‌طور خاص شهرستان نهاوند بر روی گسل زلزله جا خوش کرده است.
مردادماه امسال بود که مردم برخی نقاط استان همدان با مرکزیت شهر نهاوند روز خود را با زمین‌لرزه آغاز کردند و زمین‌لرزه‌ای به بزرگی چهار و ۷ دهم ریشتر در عمق ۲ کیلومتر زمین نهاوند و شهرهای اطراف را لرزاند و ۱۶ مصدوم برجای گذاشت.
گسل نهاوند از گسل‌های فعال زاگرس به طول ۸۰ کیلومتر است
به گفته کارشناسان گسل نهاوند از گسل‌های فعال زاگرس به طول ۸۰ کیلومتر است که شهرستان نهاوند را آسیب‌پذیر ساخته چراکه از ۳۰ کیلومتری مناطق مسکونی و تجاری این شهر عبور کرده و همین عامل شرایط بحرانی را ایجاد می‌کند.
در همین خصوص کارشناس زمین‌شناسی استان همدان در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: گسل نهاوند با درازای حدود ۸۰ کیلومتر و سازوکار راندگی و فشاری، تکه‌ای از گسل اصلی و هم‌راستا با گسل درود و با راستای جنوب خاوری- شمال باختری است.
پیمان محمدی بابیان اینکه این گسل از جنوب بروجرد شروع‌شده تا شمال نهاوند ادامه می‌یابد، گفت: ایران و ازجمله استان همدان از فعال‌ترین مناطق زلزله‌خیز هستند و حدود ۲۰ درصد مجموع زلزله‌های بزرگ دنیا در ایران اتفاق افتاده و این خطر بالقوه آمادگی همیشگی مردم و مسئولان را می‌طلبد.
با توجه به پتانسیل زلزله‌خیزی نهاوند باید از سوی ستاد مدیریت بحران استان توجه جدی به این شهرستان صورت گیرد تا بتوان با برنامه‌ریزی‌های لازم میزان آمادگی عوامل اجرایی و مردم را برای حوادث احتمالی را بالا برد وی به وضعیت شهر نهاوند اشاره کرد و بابیان اینکه بهترین مکانیسم و کم‌هزینه‌ترین راه مقابله با خطر زلزله استفاده از پتانسیل‌های مردمی است به‌گونه‌ای که زمینه حضور و مشارکت مردم در متن کار فراهم شود، گفت: با توجه به پتانسیل زلزله‌خیزی نهاوند باید از سوی ستاد مدیریت بحران استان توجه جدی به این شهرستان صورت گیرد تا بتوان با برنامه‌ریزی‌های لازم میزان آمادگی عوامل اجرایی و مردم را برای حوادث احتمالی را بالا برد.
محمدی یکی از بزرگ‌ترین مشکلات شهری نهاوند را زیاد بودن وسعت بافت فرسوده برشمرد و بابیان اینکه در صورت وقوع زلزله این مناطق به کانون‌های بحران تبدیل می‌شوند، ادامه داد: اگر لرزه‌خیزی گسل نهاوند آغاز شود پتانسیل تا ۷ ریشتر را دارد.
همین زلزله و ارائه نظرات کارشناسان پس از وقوع زمین لرزه اخیر موجب شد تا بار دیگر امکانات مدیریت بحران شهرستان نهاوند بررسی و به کمبود تجهیزات و حتی ابتدایی‌ترین وسایل موردنیاز در زمان وقوع بحران پرداخته شود.
۶۵ درصد زلزله‌های استان همدان در شهرستان‌های جنوبی و بیشتر در نهاوند و فیروزان رخ‌داده است
در همین خصوص رئیس شبکه لرزه‌نگاری استان همدان در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه طی بررسی‌های انجام‌شده و رصد آمار از سال ۹۰ تاکنون بیش از ۶۵ درصد زلزله‌های استان همدان در شهرستان‌های جنوبی و بیشتر در نهاوند و فیروزان رخ‌داده است، گفت: طی این مدت یک هزار و ۱۵ زمین‌لرزه در بخش جنوبی استان همدان به ثبت رسیده که بر اساس بررسی‌ها از این تعداد ۲۶۵ مورد از زلزله‌ها در بخش میانی و ۲۹۴ مورد در بخش شمالی این محدوده رخ‌داده است.
عزت‌الله تیموری با اشاره به اینکه بیشتر زلزله‌هایی که در بخش میانی استان همدان رخ می‌دهد مربوط به گسل نهاوند است، گفت: از سال ۱۳۹۰ تاکنون ۶۵ درصد زلزله‌های رخ‌داده در استان همدان مربوط به جنوب استان بوده است.
وی عنوان کرد: شهر نهاوند، فیروزان و کیان در منطقه زلزله‌خیزی واقع‌شده‌اند که همین امر لزوم و اهمیت مقاوم‌سازی منازل مسکونی و روستایی در این شهرستان را گوشزد می‌کند.
گسل نهاوند یکی از زلزله‌خیزترین گسل‌های کشور است
وی افزود: گسل نهاوند یکی از زلزله‌خیزترین گسل‌های کشور است که در امتداد گسل اصلی زاگرس واقع است و باعث ثبت بیشترین آمار زمین‌لرزه در استان است.
رئیس شبکه لرزه‌نگاری استان همدان با اشاره به رصد دائمی زلزله در این نقاط، عنوان کرد: مسئولان باید توجه ویژه‌ای به بحث مقاوم‌سازی بناها در این مناطق داشته باشند زیرا زلزله‌های بزرگی در این منطقه رخ‌داده است.
تیموری تأکید کرد: شهرستان نهاوند ازلحاظ زلزله‌خیز بودن یک منطقه بسیار فعال است و تا وقوع زلزله باعث ایجاد آسیب جدی در این منطقه و پشیمانی نشده باید تدابیر لازم در این زمینه اندیشیده و مقاوم‌سازی منازل موردتوجه جدی قرار گیرد.
ریسک وقوع زمین‌لرزه در مناطق جنوبی استان همدان بیشتر است
وی بابیان اینکه ریسک وقوع زمین‌لرزه در مناطق جنوبی استان همدان بیشتر است، عنوان کرد: درصورتی‌که در یک منطقه همواره زلزله‌هایی با ریشتر پایین رخ دهد، انرژی زمین تخلیه‌شده و منجر به بروز حادثه نمی‌شود.
تیموری تأکید کرد: هیچ‌گاه نمی‌توان پیش‌بینی قطعی درباره وقوع زمین‌لرزه داشت چراکه ممکن است مناطقی برای چندین سال متوالی ثبت زمین‌لرزه خاصی نداشته باشند سپس در آن منطقه زمین‌لرزه شدیدی رخ دهد و یا برعکس.
وی یادآور شد: محسوس بودن و غیر محسوس بودن زمین‌لرزه‌ها به عوامل مختلفی ازجمله عمق، شدت، جنس خاک منطقه و سایر مصادیق بستگی دارد که تمامی این شرایط بر روی احساس شدن زمین‌لرزه تأثیرگذار است.
شهرستان نهاوند با کمبود امکانات درزمینهٔ مدیریت بحران مواجه است
نماینده مردم نهاوند در مجلس شورای اسلامی نیز بابیان اینکه شهرستان نهاوند با کمبود امکانات درزمینهٔ مدیریت بحران مواجه است، گفت: نهاوند حتی از داشتن یک بیل مکانیکی زنجیر دار نیز محروم است.
حسن بهرام نیا بابیان اینکه نهاوند روی گسل زلزله قرارگرفته و این کمبود امکانات ممکن است سبب بروز مشکلات بزرگی در این شهرستان شود، گفت: مدیریت بحران استان همدان باید با توجه به شرایط خاص شهرستان نهاوند اعتباری را برای تجهیز امکانات این شهرستان در نظر بگیرند و حساسیت بیشتری به این شهرستان داشته باشد.
بهرام با تأکید بر اینکه گسل زلزله باختری که در شهرستان نهاوند وجود دارد یک تهدید و هشدار جدی برای این شهرستان است، گفت: مسئولان باید هشیار بوده و این مسئله را جدی بگیرند.
وی با تأکید بر اینکه کمیته مدیریت بحران باید مدیریت شود و در راستای ارائه خدمات به‌خصوص در مواقع بحران با بهترین شیوه تدبیر و مدیریت صورت گیرد، گفت: تحقق این امر نیازمند زیرساخت‌های لازم است.
مدیریت بحران در کشور متولی خاص و مستقیمی ندارد
وی با اشاره به اینکه متأسفانه در حال حاضر مدیریت بحران در کشور متولی خاص و مستقیمی ندارد و اگر حادثه‌ای رخ بدهد ما مسئول پاسخگو در این زمینه وجود ندارد، گفت: نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی تلاش می کنند یک سازمان مستقل از مدیریت بحران در کشور ایجاد شود که به عنوان سازمان مدیریت بحران در کشور پاسخگو باشد.
بهرام نیا بابیان اینکه ۶۰ درصد مسکن روستایی شهرستان نهاوند در معرض انواع بلایای طبیعی قرار دارد، گفت: باید قبل از وقوع حادثه از بروز بحران جلوگیری کرد.
فرماندار نهاوند نیز بابیان اینکه شهرستان نهاوند ازنظر مدیریت بحران با کمبود امکانات مواجه است، گفت: دستگاه مدیریت بحران باید به این شهرستان توجه ویژه داشته باشد.
کریم حمید وند بابیان اینکه نهاوند زلزله‌خیزترین منطقه استان همدان محسوب می‌شود، از وجود بیش از ۱۷۱ هکتار بافت فرسوده در سطح شهر نهاوند خبر داد و تأکید کرد: این بافت‌ها شامل بافت فرسوده تاریخی و بافت فرسوده باارزش معمولی یا غیر تاریخی می‌شود که در معرض مستقیم تخریب زلزله قرار دارند.
وی عنوان کرد: وجود ۱۷۲ هکتار بافت فرسوده که عمدتاً در مناطق مرکزی شهر نهاوند قرار دارد، در شرایط بحرانی و نیازمند امدادرسانی به‌عنوان تهدیدی برای سلامت مردم و به معضلی برای مدیریت شهری تبدیل‌شده است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری همدان نیز در گفتگو با مهر بابیان اینکه شهرستان نهاوند به لحاظ مجاورت با گسل فریمان، درود، نهاوند و صحنه درتهدید خطر زلزله، منطقه بحرانی ما در استان همدان محسوب می‌شود، گفت: طبق یافته‌های مطالعاتی دو قسمت جنوب غرب و شمال شرق استان همدان که شامل شهرستان‌های رزن و نهاوند می‌شود زلزله‌خیز هستند.
شهرستان نهاوند به گسل زلزله زاگرس نزدیک است
علی مردان طالبی اضافه کرد: شهرستان نهاوند به گسل زلزله زاگرس و شهرستان رزن به گسل زلزله منطقه آوج و حسن‌آباد نزدیک است.
طالبی اضافه کرد: برای جلوگیری از افزایش تلفات جانی و خسارت‌های مالی هنگام بروز زلزله، دوره‌های آموزشی و تمرین آمادگی برای مدیران و اقشار مختلف برگزارشده است.
وی افزود: البته بر روند ساخت‌وساز در دو شهرستان نهاوند و رزن به علت زلزله‌خیز بودن نظارت بیشتری شده و حساسیت در این دو منطقه بیشتر است.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه بحران آفرینی در نهاوند در صورت بروز زلزله دوراز ذهن نیست چراکه نه تنها نهاوند بر روی گسل زلزله قراردارد بلکه بخش وسیعی از واحدهای مسکونی آن نیز در بافت فرسوده قراردارد که همین امر توجه جدی به مقوله مدیریت بحران و مجهز شدن این مجموعه به امکانات مورد نیاز را گوشزد می‌کند.
نظر شما