اعتراض سنا به توافق هسته ای هند و آمریکا ؛ گزارش خبری مهر از فراز و نشیب های همکاری هسته ای واشنگتن با دهلی در ماههای اخیر

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خبرگزاری پی تی آی پاکستان، یکی از سناتورهای آمریکا در آخرین دقایق بررسی توافق هسته ای دهلی- واشنگتن خواستار بررسی یک لایجه دیگر شد و به این سبب گفتگو در این باره به تعویق افتاد.
"کنت کنراد" سناتور ایالت داکوتای شمالی تاکید کرد که لایحه مناسبی که درباره امور کشاورزی است بر توافق هسته ای اولویت دارد.

همچنین به نقل از این خبرگزاری، مانموهان سینگ نخست وزیر هند دقایقی پیش با جرج بوش رئیس جمهوری آمریکا تلفنی صحبت کرد.

به گفته این خبرگزاری، نخست وزیر هند در گفتگوی 5 دقیقه ای خود با رئیس جمهور آمریکا در مورد لایحه پیمان همکاری هسته ای غیرنظامی بین هند و آمریکا گفتگو کرد. سینگ ابراز امیدواری کرده است که لایحه در شکل نهایی خود نگرانی های دهلی نو را نیز در نظر داشته باشد.گفته شده است که  سنا احتمالا اواخر روز پنجشنبه به وقت آمریکا به این لایحه رای دهد.

"جرج بوش" رئیس جمهوری آمریکا در 2 مارس سال 2006 (11 اسفند سال 1385) در سفر خود به دهلی نو توافقی را با "مانموهان سینگ" نخست وزیر هند صورت داد و براساس این توافق که پایه های آن در 18 ژوئیه سال 2005  (27 تیر 1384) صورت گرفت، آمریکا متعهد شد تا به هند تکنولوژی هسته ای بدهد.

گرچه این توافق از سوی 435 عضو مجلس نمایندگان آمریکا به اتفاق آراء مورد تصویب قرار گرفت ، اما قبل از اینکه بوش آن را به عنوان قانون امضا کند، باید به تصویب مجلس سنای آمریکا نیز برسد که در این مجلس مخالفتهایی با این توافق وجود دارد.

برخی از نمایندگان کنگره آمریکا خواهان گنجاندن پیش شرطهایی در این توافق هستند اما هند قبول هرگونه پیش شرطی را رد کرده است.

در همین رابطه یک روزنامه  آمریکایی گزارش داد: درخواست رهبران کنگره آمریکا برای ارزیابی اطلاعاتی محرمانه همکاری هسته ای هند و آمریکا، نگرانی آنها را در این زمینه منعکس می کند.
روزنامه واشنگتن پست در این زمینه نوشت که این مسئله در زمانی صورت می گیرد که نگرانیهایی در مورد تلاش کاخ سفید در جهت انتقال فناوری هسته ای به دهلی نو وجود دارد.منابع اطلاعاتی و کنگره می گویند که ده ماه بعد، درزمانی که سنا برای رای گیری در مورد تجارت هسته ای با هند آماده می شود، ارزیابی اطلاعاتی باید به رویت کنگره برسد.کاخ سفید خواهان تصویب قانونی برای این قرارداد از سوی کنگره است و به رای سنا به آن در روز جمعه امیدوار است.

درماه جولای ، مجلس نمایندگان آمریکا به لایجه ای رای داد که قانونگذاران در آن زمان نمی دانستند که دولت بوش می خواسته دو شرکت هندی را به خاطر فروش قطعات موشکی به ایران تحریم کند .

به نوشته روزنامه واشنگتن پست، به نظر می رسد که این امر تضمینهای دولت آمریکا را در مورد اینکه سابقه هند در منع گسترش سلاح های هسته ای عالی است، تضعیف می کند.

پس از آن دموکراتها از دولت آمریکا انتقاد کردند و اعضای سنا و مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کردند که آنها نگران این مسئله هستند که کاخ سفید هنوز به فشار خود برای تصویب کنگره بدون تهیه اطلاعات مورد نیاز همچون گزارش اطلاعاتی ادامه می دهد.

تصویب قرارداد هسته ای جنجال برانگیز میان واشنگتن و دهلی نو به جلسه سنای آمریکا بعد از انتخابات میاندوره ای آمریکا در ماه نوامبر موکول شد و همین مسئله نگرانیهایی را در پی داشت.

بوش دردوم مارس سال جاری درسفر خود به دهلی نو، توافقی غیر قانونی را با نخست وزیر هند امضا کرد و براساس این توافق که پایه های آن در 18 ژوئیه سال 2005 صورت گرفت، آمریکا متعهد شد تا  تکنولوژی هسته ای غیر نظامی را در اختیار هند قرار دهد.

براساس قوانین آمریکا، واشنگتن به کشورهایی که معاهده ان پی تی را امضا نکرده اند؛ نمی تواند کمک های هسته ای ارائه کند. هند ، پاکستان و رژیم صهیونیستی سه طرفی هستند که تا کنون  معاهده ان پی تی را امضا نکرده اند.

این تحولات در حالی صورت گرفت که هند در آخرین مواضع خود در هفته های اخیر از تصویب قرارداد همکاری هسته ای واشنگتن و دهلی نو از سوی سنای آمریکا ابراز خرسندی کرد.
خبرگزاری فرانسه در این زمینه نوشت : هند با بیان اینکه منتظر نسخه نهایی این قرارداد خواهد ماند؛ اعلام کرد:  پس از تصویب این قرارداد، همچنان به این مسئله نیازاست که موانع بیشتری دربرابر این قرارداد شفاف سازی( و برطرف)  شود.

" پراناب موخرجی" وزیر امور خارجه هند گفت:" ما از تصویب این لایحه در مورد همکاری هسته ای غیرنظامی بین آمریکا و هند استقبال می کنیم."وی افزود:"ما پیش از آنکه از این قرارداد هر گونه نتیجه گیری داشته باشیم؛ باید منتظر نسخه نهایی این قانون بمانیم."موخرجی تصریح کرد که تصویب این قرارداد نشان دهنده حمایت دوحزبی گسترده در آمریکا از آن بوده است.

در عین حال همزمان با پیگیری بعمل آمده دو طرف در این قرارداد همکاری ، رئیس پارلمان اروپا توسعه همکاریهای هسته ای هند با اتحادیه اروپا را منوط به امضای پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای از سوی دهلی نو دانست .

روزنامه باسلرنوشت : "جوزف بورل" در ادامه سفریک هفته ای خود به هند درسخنانی اظهار داشت : پارلمان اروپا از هند می خواهد تا پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای را امضا کند،زیرا این پیمان می تواند امنیت و ثبات در جهان را تضمین کند.

رئیس پارلمان اروپا با بیان اینکه اتحادیه اروپا از فعالیت صلح آمیز هسته ای هند حمایت می کند،خاطر نشان کرد: امضای پیمان ان پی تی منجر به افزایش سطح همکاری هسته ای اتحادیه اروپا با هند می شود . "بورل" درادامه سخنان خود با اشاره به موضوع هسته ای ایران اظهار داشت : اروپا همواره نسبت به برنامه هسته ‌ای ایران نگران است.

اگرچه انگلیس و فرانسه به شدت از توافق همکاری هسته ‌ای هند و آمریکا حمایت کرده ‌اند، اما برای آغاز همکاری هسته ‌ای با دهلی‌ نو در انتظار تصویب نهایی کنگره آمریکا بوده تا ممنوعیت چند دهه ‌ای انتقال فناوری هسته ‌ای و تجهیزات آن به هند برطرف شود. رئیس پارلمان اروپا از تاریخ 30 دسامبر برای یک هفته به دعوت رئیس پارلمان هند راهی این کشور شده است. 
 
ازسوی دیگر کارشناسان تسلیحاتی آمریکا از سنای این کشور می خواهند تا محدودیتهای بیشتری را بر قرارداد هسته ای واشنگتن و دهلی نو به اجرا درآورد.

خبرگزاری فرانسه گزارش داد :  این در حالی است که هند هشدار داده که نمی تواند محدودیتهای بیشتری را بپذیرد.

این کارشناسان خواهان قانونی هستند که در آن به وضوح اعلام شود که هند تولید ماده سوختی - پلوتونیوم و اورانیوم بسیارغنی شده - را برای ساخت سلاحهای هسته ای متوقف کرده و همچنین یک تاییدیه سالانه وجود داشته باشد مبنی بر اینکه این قرارداد به برنامه سلاحهای هسته ای دهلی نو شدت نمی دهد.

آنها همچنین خواهان اقداماتی هستند که در صورت نقض تعهدات دهلی ، مانع فراهم کردن کمک هسته ای آمریکا به طور مستیقم و یا از طریق تهیه کنندگان به هند می شود.

"مانموهان سینگ" نخست وزیر هند آشکارا اعلام کرده که کشورش هیچ شرایطی را فراتر از این قرارداد نخواهد پذیرفت.هند به ویژه نمی خواهد مهلت قانونی آمریکا را در زمینه تولید سوخت هسته ای بپذیرد.

این در حالی است که مقامها و کارشناسان آمریکایی امروز اعلام کردند که قرارداد هسته ای هند و آمریکا در حال روبرو شدن با مشکلات جدید است که ممکن است مانع آن شود تا طی سال جاری به اجرا درآید.

اخیرا "باربارلی" نماینده دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت اوکلند درمقاله ای در نیویورک تایمزضمن انتقاد از این توافق نوشت که نباید توافق هسته ای دهلی نو و واشنگتن به عنوان توافقی استثنایی برای قانون آمریکا باشد.

براساس قوانین آمریکا، واشنگتن به کشورهایی که معاهده ان پی تی را امضا نکرده اند، نمی تواند کمک های هسته ای بدهد. هند ، پاکستان و رژیم صهیونیستی سه طرفی هستند که تاکنون  معاهده ان پی تی را امضا نکرده اند.
 

همچنین لایحه مجلس نمایندگان آمریکا از هند می خواهد به عنوان پیش شرطی برای اجرای پیمان همکاری هسته ای، به طور یکجانبه از مقررات سه کارتل تحت رهبری آمریکا پیروی کند.

روزنامه هندی پایونیرمقاله ای راتحت عنوان " اهداف همیشه متغییر هسته ای" به قلم " براهما چلانی" در مورد اهداف آمریکا از انعقاد پیمان همکاری هسته ای با هند به چاپ رسانده و که در بخشی ازآن آمده است : هند درپیمان اصلی به پذیرش تنها مقررات نظام تبعیض آمیز کنترل فناوری موشک وگروه صادرکنندگان تجهیزات هسته ای متعهد شده بود، ولی  لایحه مجلس نمایندگان آمریکا می خواهد که هند، به عنوان پیش شرطی برای اجرای این پیمان، بطور یکجانبه از مقررات سه کارتل تحت رهبری آمریکا از جمله گروه استرالیا (Australia Group)، ترتیب واسنار (Wassennaar Arrangment) و ابتکار گسترش امنیت (Proliferation Security Initiative) نیز پیروی کند.

درادامه این خبر آمده است که دلیل و منطق تحقق این امر در گزارش پیوست کمیته مجلس نمایندگان تشریح شده است.

این گزارش می افزاید : "مشارکت هند درابتکارگسترش امنیت، گروه استرالیا و ترتیب  واسنار اقدام مهمی در سوق بیش از پیش هند به سوی نظام عدم گسترش تسلیحات هسته ای خواهد بود. مخصوصاً، کسب مشارکت هند در تلاش های آمریکا در جهت ممانعت از دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای حائز اهمیت می باشد."

این روزنامه درادامه می نویسد: از این امر چنین برمی آید که از نیروی دریایی هند انتظار خواهد رفت که  در صورت الحاق هند به ابتکار گسترش امنیت، درمورد ایران با خواست واشنگتن همراهی کند.

در بیانیه 18 ژوئیه 2005 میلادی هیچ گونه تعهدی مبنی بر رابطه طرفین با یک کشور دیگر تحمیل نشده است. با این حال، آمریکا از طریق قانون محلی سعی دارد که به سیاست خارجی هند در رابطه با کشورهای دیگر شکل و صورت دهد.

آمریکا براساس بخشی از این لایحه موظف است که مشارکت کامل و فعال هند را در تلاش های خود در جهت انزوا و در صورت نیاز، تحریم و مهار ایران به خاطر تلاشهای این کشور در جهت کسب تسلیحات کشتار جمعی بدست آورد.
 
درمقابل مانموهان سینگ نخست وزیر هند بدنبال اظهار نظرهای مختلف در زمینه قرارداد هسته ای هند با آمریکا خواستار همکاری همه احزاب سیاسی این کشور در جهت تضمین پیشرفت هند شد.
 روزنامه  ایشین ایج اخیرا با درج مطلبی درباره آخرین تحولات همکاریهای هسته ای دهلی نو با واشنگتن واعتراضات موجود نوشت : نخست وزیر هندوستان طی سخنانی در محل قلعه سرخ در دهلی به مناسبت شصتمین سالروز استقلال هند درخواست کرد که احزاب سیاسی و رهبران این کشور با یکدیگر در جهت ایجاد اتفاق نظر در مورد مسائل ملی همکاری کنند.

وی افزود: ما به سیاستی نیاز داریم که به ما در تحقق آن کمک کند. ما به سیاستی نیاز داریم که ما را به پیش سوق دهد. ما به سیاستی نیاز داریم که ما را به سوی جبهه ها و افقهای نوین هدایت کند.

سینگ خاطرنشان کرد: احزاب سیاسی و رهبران ما بایستی همکاری با یکدیگر را درایجاد اتفاق نظر درمسائل ملی یاد بگیرند. اگر ما در تحقق این امر موفق شویم من مطمئن هستم که ما در تضمین یک آینده طلائی مورد انتظار میلیونها تن از هموطنان خود موفق خواهیم شد.

نخست وزیر هند این اظهارات را در حالی بیان کرد که احزاب چپ هند خواهان طرح قطعنامه ای در پارلمان هند در مورد پیمان هسته ای بین هند و آمریکا در اجلاس جاری این پارلمان شدند. این احزاب سعی دارند که آمریکا را از طریق این قطعنامه از عدم موافقت هند با تغییر اهداف این پیمان هسته ای مطلع سازند.

درهمین حال، روزنامه "تایمز آو ایندیا" درباره سخنان نخست وزیرهند نوشت: انتظارمی رود مانموهان سینگ مسائل گوناگون ازافزایش شدید درانتخاب های انرژی گرفته تا دسترسی بیشتربه فناوری را درطول دیدارهای خود با دانشمندان هسته ای این کشور برای رفع نگرانیهای آنان نسبت به امکان تأثیر منفی پیمان هسته ای بین هند و آمریکا بر استقلال هسته ای هند مورد بحث و تبادل نظر قرار دهد.

همچنین دولت دراین نشست اهمیت نقش دستگاه هسته ای را درمد نظر خواهد داشت. هشت تن از اعضای پیشین دستگاه هسته ای هند در چند روز گذشته نگرانی خود را نسبت به امکان تضعیف استقلال هسته ای هند در اثر اجرای پیمان هسته ای بین هند و آمریکا افشا کردند.

روزنامه "ایندین اکسپرس" نیز نوشت: نخست وزیر هند قرار است طی سخنانی در پارلمان این کشور عدم تأثیر قوانین کشورهای دیگر را بر سیاست خارجی هند روشن کند.

سینگ خواهد گفت که محتوای پیمان همکاری دوجانبه مورد مذاکره با آمریکا تنها چیز مهم برای هند است. این پیمان بعد خاتمه روند قانونی در کنگره آمریکا امضا خواهد شد. سینگ همچنین خواهد گفت که هند می تواند از امضای این پیمان در صورت وجود تضادی بین قانون آمریکا و موافقتنامه 18 ژوئیه 2005 خودداری کند.