عارف راستین خدمت به خلق را جزء لاینفک زندگی معنوی خود می شمارد

به گزارش خبرنگار مهر، محمد فنایی اشکوری، استاد فلسفه و عرفان تطبیقی در یادداشتی در مورد مروت و فتوت نوشت: بی شک درون نگری، انقطاع از ماسوا و خلوت با خدا از ارکان سلوک عرفانی است، اما برداشت نادرستی که بسیاری از این آموزه کرده اند این است که پنداشته اند لازمه این امر ترک توجه به خلق خدا و اعراض از پرداختن به فعالیت های اجتماعی است.

 از این رو، عرفان در بسیاری از سنت ها به عزلت گزینی، سر در لاک خود فرو بردن و بی توجهی به خلق معروف شده است، اما از آنجا که اسلام دین جامع و معتدل است و خدا و خلق و دنیا و آخرت و ماده و معنا را گسسته از هم نمی داند، توجه به وظایف اجتماعی و دستگیری از خلق و رسیدگی به نیازهای بندگان خدا را در کنار عبادت خدا ضروری و عبادت محسوب می کند. از این رو، عارف راستین مسلمان نیز در اوج توحید و بندگی خدا، خلق را از یاد نمی برد و خدمت به خلق را جزء لاینفک زندگی معنوی خود می شمارد.

کسانی که این بعد از سلوک در منش و شخصیت آنها بروز بیشتری دارد با عنوان هایی همچون فتیان و جوانمردان و اهل مروت معروفند. فتیان و جوانمردان با خصلت هایی همچون عدل، احسان، جود، امانت داری، خدمت، خوش روئی، صفای دل، دستگیری از خلق، بردباری، بخشش، تواضع، پاکدامنی، شجاعت، ایستادن در مقابل ستمگر و ستاندن حق مظلوم از ظالم معروفند.

اسوه و مثل اعلای جوانمردان و اهل مروت امیرالمؤمنین علی ابن ابی طالب (ع) است که تربیت یافته رسول خدا(ص) است. این بخش از تعالیم معنوی اسلام همواره کانون توجه پهلوانان سنتی بوده و در اشعار و مراسم زورخانه ها نمود یافته است. عیاران گروهی از جوانمردان بودند که با این خصلت ها شناخته می شدند.

از چهره های نامبردار این وادی پوریای ولی است که همواره الهام بخش جوانمردی به پهلوانان معنوی ایران زمین بوده است. متاسفانه از این جریان هم مانند بسیاری دیگر از جریان های زیبا و مقدس در طول تاریخ ما سوء استفاده های بسیار شده است و اراذل و اوباش و دزدان و راهزنان و زورگویان هم گاهی عناوین فتیان و جوانمردان و عیاران را دزدیده و بر خود نهاده و تحت پوشش این عناوین دست به کارهای زشت زده اند.