به گزارش خبرنگار مهر، دومین روز از چهارمین همایش ملی پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران با سخنرانی مقصود فراستخواه، سارا شریعتی و مونیکا ولراب زار در سالن مطهری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی آغاز شد.
فراستخواه در این نشست درباره موضوع جامعه ایرانی، سیاست و عدالت سخنرانی کرد. وی با اشاره به اینکه عدالت در جامعه ایران بحث انگیز است، گفت: براساس پژوهش هایی که انجام شده شاخص نیک بختی در ایران نسبت به بقیه کشورها پائین تر است و در این حوزه ما جایگاه خوبی نداریم. این در حالی است که از لحاظ ثروت ملی در رتبه خوبی قرار داریم و نتیجه این بحث اینکه ما در توزیع ثروت و عدالت ناموفق بوده ایم.
فراستخواه ادامه داد: برای توضیح عدالت و بی عدالتی نیاز به نظریه داریم. افرادی چون رالز، آندرسون و سید حسین طباطبایی عدالت را به خوبی توضیح داده اند. به گفته رالز نابرابری ها رسماً دایر و موجود و نه طبیعی و نه استحقاقی اند نه منطقاً ضروری و نه بدیهی. تقسیم فرصت ها به منابع جهان روی حساب و کتاب و منطقی و مدبرانه نیست، بنابراین این جهان، بهترین جهانی نیست که می توان داشت آنچه که ضرورت منطقی و عقلی دارد در تقسیم مجدد منابع است.
این جامعه شناس ایرانی در ادامه گفت: مسئله اصلی من در این بحث این است که هیچ چیز از عهده این نابرابری های به گزاف نشسته در این جهان بر نمی آید. گروه های محروم و اقلیت حتی در تجربه آموزشی هم در حاشیه هستند. گاهی ما چشم می دوزیم به نظام سیاستگذاری تا بیاید و این نابرابری ها را رفع کند. نکته مهم در این موضوع این که سیاست با امر سیاسی فرق دارد. امر سیاسی اجازه می دهد که چه چیزی در دستور ملی قرار بگیرد یا حذف شود و این معنا از سیاست در اختیار طرف های منتفع و مسلط نابرابری هاست که به صورت سازمان ها و شبه سازمان ها، نظم های دسترسی محدود و نابرابر را بازتولید و یک دور باطل از نابرابری ها را ایجاد می کند.
عضو هیئت علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی اضافه کرد: نابرابری یک امر آنتولوژیک است و خود را در نظام آموزش، دانش و سیاست گذاری بازتولید می کند. برابری یک متغیر مستقل است و قابل تحویل و ارجاع به چیزهای دیگر نیست. یا باید برابری ایجاد شود و یا اینکه نابرابری هست و تا وقتی نابرابری هست وضعیت جهان ما یک جانبه و منازعه آلود خواهد ماند. راه حل برابری، راه حل هستی شناسی است. باید آنتولوژی اجتماعی گسترش پیدا کند.
فراستخواه در پایان خاطرنشان کرد: باید از طریق بینانیت شرایط امکان برای عمل نقد و تغییر صلح آمیز فراهم شود از جمله ساز و کار های میانی می توان به گفتگو و توافق شبکه سازی، توسعه و تنوع گفتمانی، فهم و درک متقابل، چندجانبه گرایی، گشودن دریچه های سیاست گذاری و دستورگذاری اجتماعی برای خط مشی عمومی اشاره کرد. بدون حوزه میانی قدرت سرگردان در بدترین حالت دچار قهر و دوگانگی و انفعال و تحریف است و در بهترین حالت با روش های تدافعی، بقای معیشتی خود را تکرار می کند.
نظر شما