طرح منسوب به سوئیس و شرایط عبور از " نقطه کور" پرونده هسته‌ای

به گزارش مهر، آخرین اطلاعات غیررسمی ازطرح موسوم به طرح سوئیس اینکه دراین طرح حق غنی سازی تحقیقاتی ازسوی ایران به رسمیت شناخته می شود ولی غرب این اجازه را خواهد داشت که نظارت مستقیمی بر مکانهای مصرف اورانیوم غنی شده داشته باشد.

ارائه طرح سوئیس را می توان دور سوم ارائه پیشنهادات اروپا  به ایران توصیف کرد، اروپایی ها اولین بار در در مرداد 84پیشنهاداتی را برای توافق سیاسی -اقتصادی -هسته ای با ایران ارائه کرد که به دلیل کیفیت غیرقابل قبول ازسوی ایران رد شد،  درمرحله بعدی بسته پیشنهادی 1+5  با طراحی اروپایی ها  در خرداد 85 به ایران ارائه شد ، هرچند طرح های فرعی مثل طرح کنسرسیوم مشترک با فرانسه یا روسیه را هم می توان در این مقوله، طبقه بندی کرد.

در واقع ارائه این پیشنهادات در طول سه سال اخیر ، نشان می دهد  که اگر معادله هسته ای ایران دور از  کوره داغ تنش آفرینی ها و دخالت های آمریکا باشد، ایران و اروپا به عنوان دو شریک استراتژیک اقتصادی و سیاسی می توانند به توافقی منطقی برسند و نکته قابل تامل این است که این انعطاف ها همواره از طرف اروپایی حاصل شده و این خود دلیل استحکام بیشتر مواضع ایران در معادله هسته ای موجود است.

هرچند نباید با خوش بینی افراطی به طرح سوئیس نگریست  و باید منتظر شواهد و قرائنی بود تا پشتوانه طرح سوئیس بیشتر روشن شود واساسا پاسخ این سئوال کلیدی روشن شود که آیا  طرح سوئیس ، حاصل ابتکار کوچک  یک دولت نه چندان مطرح  اروپایی است و یا  اینکه سوئیس به نمایندگی ازچند کشور اروپایی این طرح را ارائه کرده است.، اما واقعیت این است که در برابر طرح خام سوئیس، دشواری هایی هم وجود دارد، از جمله موضع سخت سه کشور اروپایی دراین مورد و موضع گیری نه چندان خوشایند وزیر خارجه فرانسه در این مورد.

طرح منسوب به سوئیس می تواند همزمان یک  کارکرد استراتژیک برای ایران و غرب داشته باشد، به این معنا که  می تواند به معنای عبور طرفین  از قطعنامه ضدایرانی و تعامل شکن 1737  تلقی شود و این اصل راهبردی راباردیگر اثبات کند که یک " پتانسیل همیشگی"  برای تفاهم ایران و اروپا وجود دارد.

 ارائه طرح سوئیس با همه خامی های موجود درآن می تواند نشان دهد که گستره و توان دیپلماسی و اهرم مذاکره برای حل بحران هسته ای ایران، همچنان وجود دارد و گذرگاه دیپلماسی در موضوع هسته ای ایران همچنان باز و گشاده است (حتی در رادیکال ترین شرایط و زیر فشارهای آمریکا)

ازسوی دیگر ارائه طرح سوئیس، می تواند به معنای عبوراز "مرحله سخت و حیثیتی شده در موضوع هسته ای ایران" نیز باشد، از این نظر که  طرح سوئیس  برای حل  مساله "غنی سازی -تعلیق" که به  گره کور و نکته حیثیتی موضوع هسته ای  تبدیل شده است، باید راه حل میانه و منطقی ارائه کند .  گفتمان اصلی  ایران درموضوع هسته ای دستیابی به "فن آوری سوخت هسته ای" و" اعتماد آفرینی" بوده است که هردوی این دومولفه ها باید در طرح سوئیس متجلی شود تا مورد پذیرش قرار گیرد. ضمن اینکه طرح سوئیس می تواند نگرانی های قابل انتظار غربی ها را هم پاسخ دهد.

به گزارش مهر هرچند که می توان طرح سوئیس را آخرین فرصت اروپا در بازی هسته ای با ایران در فضای قطعنامه شورای امنیت ارزیابی کرد اما باید توجه داشت که دستگاه دیپلماسی کشورمان هم  باید یک زمان و مقطع روشن و معلوم را برای  نتیجه گیری از ایستادگی های 4 ساله در موضوع هسته ای در نظر بگیرد و بتواند با استفاده از ظرفیت های ملی و حمایت مردمی از دستیابی به انرژی هسته ای، مساله را حل کند.

آنچه که مهم است و جمهوری اسلامی ایران همواره بر آن تکیه کرده این است که  ایران همواره از راه حل های دیپلماتیک برای حل موضوع استقبال می کند و اصرار در رسیدن به حق قانونی خویش را به معنای  تلاش برای به چالش گرفتن نظام جهانی تاویل و تفسیر نمی کند.