به گزارش خبرگزاری مهر، نشست نقد و بررسی رمان «در سال‌های دور» نوشته حسن احمدی در قالب سلسله نشست های تبلیغی-ترویجی«در پناه کلمات» با حضور نویسنده اثر و جمعی از منتقدان ادبی در فروشگاه انتشارات به‌نشر برگزار شد.
ناصر نادری کارشناس مجری این نشست در ابتدا با اشاره به فعالیت حسن احمدی در نشریه «باران» در ترویج فرهنگ ادبیات دینی و قرآنی گفت: این حضور جزو جریان های فرهنگی ثبت شده در تاریخ مطبوعات دینی ایران است. اتلاق داستان بلند به این اثر به جای رمان را صحیح‌تر می‌دانم. به این جهت که این موضوع با درون مایه حول انگیزه‌های شخصی داستان است که خادم امام رضا(ع) شوند جزو کتاب‌هایی است که در حوزه ادبیات دینی و رضوی می‌تواند قلمداد شود.
وی «در سال‌های دور» را جزو آثار ادبیات دینی عنوان کرد و افزود: خلاف نظر نویسنده، من این کار را داستان بلند روانشناسانه نمی دانم زیرا اثری بیرونی، رئالیستی و تاریخی است. شبکه استقلالی حوادث داستان گاهی سست و بی‌معناست، این اثر دارای خرده حوادث فرعی است که در آن احساس بحران و یا کشمکش وجود ندارد. بنابر این کلیت اثر را از تعلیق محروم ساخته است، داستان به پایان می رسد در حالی که هنوز به نقطه اوج نرسیده است، متاسفانه مجموعه حوادث داستانی آن غنی، پیچیده و جذاب نیست و رازآلود ماندن برخی از نمادها تا انتهای داستان حفظ شده است.
نادری با بیان اینکه استفاده از فلش‌بک ها در این اثر ماندگار است، گفت: یکی از نقاطی که نفس کار را گرفته و بخشی از کار را تبدیل به داستان - مقاله کرده است استفاده از کتابی است که همراه شخصیت‌ها در طول سفر قرار دارد، ضمن اینکه مخاطب کم حوصله نوجوان و جوان امروزی به همین دلیل و لحن دیالوگ‌ها ممکن است با اثر ارتباط برقرار نکند.
«در سال های دور» رمان دینی کلام-روایت است
در ادامه جعفر توزنده‌جانی گفت: در مرحله نخست به عنوان اثر ادبی و اثری که برای نوجوانان نوشته شده و سابقه مذهبی و دینی دارد، این کار را بررسی می‌کنیم. نخستین مورد این است سخنی که قرار است بیان شود، چگونه گفته شود. در داستان انسان‌ها به سه دوره پیشامدرن، مدرن و پسامدرن تقسیم بندی می‌شوند و این اثر در قالب یک انسان امروزی است که هم مسافر و هم زائر است. با توجه به تعریف ادبیات که چه گفتن مبنی بر چگونه گفتن باشد، این اثر را رمان کلام- روایت می دانم که از خرده روایات تشکیل شده است.
این نویسنده ادامه داد: «در سال های دور» اثری درونی است که یک مساله دینی را مطرح می‌کند و وارد ذهن شخصیت ها می‌شود اما این قصه کلاسیک بین داستان بلند و رمان معلق است زیرا چیزی که در رمان وجود دارد، فصل بندی آن است و اساس رمان مبتنی بر چندصدایی است در حالی که داستان از فضای حرم آغاز می شود ولی به تدریح که پیش می‌رویم نویسنده، به جای شخصیت‌ها روایت را بر عهده دارد و حضور شخصیت‌ها کمرنگ می‌شود.
وی افزود: صداهایی در داستان وجود دارد که بعدا محو می‌شود و چفت و بست‌های داستان گاهی تصنعی است که باعث می‌شود این اثر بین داستان و رمان باقی بماند. یکی از راه‌هایی که می‌توان در حس و عاطفه خواننده تاثیر گذاشت بحث شخصیت‌پردازی است، شخصیت‌پردازی «حبیب» در داستان جای اشکال دارد و نویسنده در بحث شخصیت‌پردازی می‌توانست بهتر از این‌ها کار کند. در ادبیات دینی باید به گونه‌ای بنویسیم که فکر کنیم کسی که باور دینی را قبول ندارد بتواند جذب آن شود. یعنی وقتی کتاب را می خوانیم در عین واقعیت در فضای داستان قرار بگیریم.
توزنده جانی با اشاره به اینکه «در سال های دور» اثری برای بزرگسال و از زاویه دید بزرگسالان است، گفت: به نظر من این اثر آن طور که عنوان شده برای نوجوانان نیست زیرا کاری که برای کودک و یا نوجوان نوشته می شود باید مولفه‌هایی داشته باشد، بر مبنای تعریف ادبیات کودک؛ اثری مناسب کودکان است که شخصیت داستانی و زبان داستان، زبان کودکان باشد و برای نوجوان نیز به همین گونه است یا اینکه راوی باید سمت و سوی نگاه کودک یا نوجوان داشته باشد و باید راوی؛ راوی کودک یا نوجوان باشد. این اثر فصل بندی مرسوم را ندارد. ما با یک اثر ادبیات داستانی رو به رو هستیم که در واقع حسن های زیادی داشت که آن را اثر ادبی می دانیم.
نیت اصلی از نگارش این کتاب بازگویی زندگی امام رضا(ع) است
در پایان این نشست؛ حسن احمدی نویسنده کتاب «در سال های دور» گفت: برگزاری این گونه جلسات کمک بزرگی به نویسنده است تا اثر بعدی را با وسواس بیشتری آغاز کند.
وی «در سال های دور» را اثری دلی دانست که زندگی امام رضا(ع) از مدینه تا خراسان را به شکل قصه برای خواننده‌ای که شناختی ندارد؛ مرحله به مرحله عنوان می‌کند و نیت اصلی من از نگارش این اثر بازگویی زندگی امام رضا(ع) بود.
این نویسنده با بیان اینکه زمان زیادی برای شخصیت پردازی گذاشته نشده، افزود: مواردی که لازم بوده، بیان شده و به لحاظ تغییر فضای داستان از چند ستاره استفاده کرده‌ام اما سعی بر این بوده مراحل و زندگی امام رضا (ع) از دید «مینو» و «حبیب»؛ شخصیت‌های این داستان آورده شود.
احمدی در پایان گفت: در نوشتن داستان تجربه می‌کنم و در این زمینه ادعایی ندارم. دوست دارم یاد بگیرم و از فرصت نقد آثار استفاده می‌کنم.
نظر شما