به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه تلویزیونی شب روایت، سه‌شنبه شب ۲۲ مرداد از شبکه چهار سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد.
در بخش اول این برنامه، رضا مراد صحرائی رئیس بنیاد سعدی در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه زبان مولفه سوم قدرت نرم جمهوری است، گفت: بنده به نقل از آقای علی شمعخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در جایی به سه مولفه قدرت نرم در جمهوری اسلامی می‌پردازم؛ از جمله ۱- موقعیت جغرافیای سیاسی که این روزها از اخبار می‌شنویم ۲-انقلاب اسلامی و فقه پویای شیعه و ۳-زبان فارسی و فرهنگ و تمدن ایرانی.
وی افزود: جایگاه زبان و قدرت نرم گفتنی‌ها زیاد است و به‌طور کلی در کشور ما فرهنگ اولین قربانی هر کاهشی است. وقتی کاهش بودجه‌ها صورت می‌گیرد اولین قربانی فرهنگ است در حالی که همه مشکلات ما از فرهنگ است و همه کلان چالش‌ها را باید با دید فرهنگی نگاه کرد. یک تعبیر ساده از فرهنگ، سبک درست زیستن و سبک درست اندیشیدن است. این‌ها مولفه‌های بسیار مهمی هستند در حالی‌که ما ساده از کنار آنها رد می‌شویم. به‌طور کلی در بحث فرهنگ و از جمله زبان فارسی آسیب می‌بیند.
رئیس بنیاد سعدی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر برای زبان فارسی سند و چشم‌اندازی وجود دارد یا نه، گفت: سندی که اجرا نشود، اگر نباشد بهتر است. وقتی به عنوان معلم زبان فارسی، اساسنامه بنیاد سعدی را می‌بینم انصافا تفکر هوشمندی در پس آن اساسنامه است اما به‌طور کامل اجرا نمی‌کنیم. سال ۹۶ مقام معظم رهبری در جمع معلمان نمونه کشور فرمودند چرا فقط انگلیسی در مدارس‌مان به عنوان زبان خارجی تدریس می‌شود؟ مگر فقط انگلیسی زبان خارجی است اما مبادا که این زبان را تعطیل کنید بروید فکر کنید و زبان های دیگر را هم آموزش دهید. به مناسبت آن موضوع به بنده ماموریتی داده شد که این موضوع را در کشورهای دیگر بررسی کنم و به شورا گزارش دهم. من با نمونه‌گیری هدفمند ۳۲ کشور را مطالعه کردم و در دو جلسه در حضور رئیس‌جمهور و سایر اعضای شورای فرهنگی گزارش دادم و سندی را به دست آوردیم که دو سه سال پیش از انقلاب اسلامی در کنگره آمریکا تصویب شده که عنوان سند یه این گونه است: هرکس ذهن دیگران را تغییر دهد، آنها را به تسخیر خود درمی‌آورد. از سال ۱۳۵۳ یعنی از آن زمان، این سند هر سال از کنگره امریکا بودجه دریافت می‌کند.
صحرائی در ادامه گفت: من جایی عرض کردم که یکی از دستاوردهای انقلاب، تاسیس بنیاد سعدی است اما حدود هشتاد سال این اتفاق تاسیس بنیاد دیر انجام شده است. سوال اول این است که ما برای داخل و خارج از ایران سند داریم؟ بی‌تعارف و بدون‌تعصب شما نمی‌توانید تا پیش از تاسیس بنیاد سعدی، یک سند راهبردی برای آموزش زبان فارسی در جهان پیدا کنید. زمانی که بنیاد تاسیس شد ۱۰سند راهبردی برای ده منطقه جهان نوشت که به‌جای اجرایش، سنگ اندازی‌ها شروع شد. الان چیزی که ما نیاز داریم تدبیر و همدلی و احترام به قانون و برنامه‌ریزی هوشمندانه است. و شعار بنیاد سعدی این است: با هم برنامه‌ریزی می‌کنیم و تخصصی اجرا می‌کنیم. هدف بنیاد سعدی ایجاد انسجام، برهم‌افزایی و تقویت زبان فارسی و گسترش آن در جهان است و صدور پیام ایران با زبان فارسی امکان پذیر است.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در کتاب قدرت نرم جوزف نایف ۲۴ بار نام ایران برده شده که آمریکا ایران را یک قدرت به شمار می‌آورد و تحلیل می‌کند که ایران از لحاظ اقتصادی و نظامی مقابل امریکا نیست بلکه تمدن ایران مقابل آمریکاست. و در واقع ترسی هم که از قدرت نرم ایران هست از نفوذ زبان فارسی است. مسئله‌ای که وجود دارد این است که آموزش ما به ایرانیان خارج از کشور که بین ۴تا۷مییلیون نفر هستند، نیاز به تفکر استراتژیک دارد. یکی از فلسفه‌های تشکیل بنیاد سعدی آموزش زبان فارسی به ایرانیان خارج از کشور بوده که کارهای خوبی در حال انجام است.
رئیس بنیاد سعدی گفت: آموزش زبان به غیر اهل آن زبان یک تخصص است. کسی که زبان و ادبیات فارسی یا مترجمی خوانده، نمی تواند متخصص باشد. ما به اشتباه فکر می‌کنیم هرکسی فارسی زبان است میتواند فارسی درس دهد و یا هرکس زبان شناسی و زبان و ادبیات فارسی خوانده میتواند فارسی را آموزش دهد. برای حل این مشکل دوره‌های تربیت معلم زبان فارسی را راه انداختیم که چهار گروه می‌توانند در این دوره‌ها شرکت کنند از جمله ۱-زبان و ادبیات فارسی ۲-آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، زبانشناسی یا آموزش یکی از زبان‌های خارجی که برای این افراد ۲۰۰ساعت آموزش طراحی کردیم چون این افراد پایه زبان فارسی را دارند که تا الان ۷۰ دوره برگزار کردیم و بیش از ۵۰۰ معلم تربیت کردیم.
صحرایی در پایان گفت: در شش ماه اول سال ۹۷ برای واردات پوشک۱۳۸ میلیون دلار یارانه گذاشتیم اما کل نیاز زبان فارسی در خارج از ایران و در برنامه‌ریزی فعلی کمتر از ۵میلیون دلار است که یک میلیون دلار آن برای بنیاد سعدی است و سال گذشته با پیگیری های مداوم، فقط ۴۰۰هزار دلار و فقط برای حقوق معلمان داده شد.
بررسی ادغام سه نهاد زیرمجموعه وزارت ارشاد
بخش بعدی این برنامه میز نقد با محوریت ادغام سه نهاد خانه کتاب، موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی و بنیاد شعر و ادبیات داستانی بود که نفیسه اسماعیلی خبرنگار حوزه کتاب خبرگزاری فارس در آن حاضر بود و گفت: وقتی صحبت از ادغام به میان می‌آید، واکنش‌ها و کنش‌های متفاوتی برابر یک تغییر صورت می‌گیرد. سه موسسه یادشده موسسه‌هایی هستند که بیشتر مسئولیت‌های اجرایی وزارت ارشاد را بر عهده دارند به ویژه معاونت فرهنگی. نکته مهم در مورد ادغام این است که این تصمیم از طرف دولت ابلاغ شد. یعنی در واقع از زمان وزارت علی جنتی این تصمیم مطرح شد اما به لحاظ اجرایی در فرایند اجرا قرار نگرفت و جدیدا در دولت فعلی این موضوع مطرح شده که مجموعه‌ها و موسسه‌های تابع وزارتخانه‌ها باید ساماندهی شوند. برای مثال دو نهاد بنیاد شعر و ادبیات داستانی و موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی هر دو جوایز ادبی را برمی‌گزار می‌کنند؛ یکی کتاب سال و دیگری جایزه جلال آل احمد و جایزه پروین اعتصامی را. نکته مهم در تحول مذکور این است که قرار است جوایز ادبی در یک چارت قرار بگیرد و توسط یک نهاد برگزار شود.
اسماعیلی با اشاره به اینکه این ادغام به دلیل مسائل مالی است، گفت: اگر بدبینانه بخواهیم نگاه کنیم بله اینگونه است. اما این ادغام چند مزیت خواهد داشت. یکی اینکه بروکراسی اداری را به شدت کم خواهد کرد و دیگر اینکه بعضی وظایفی که باید از سوی وزارت ارشاد انجام شود، به موسسات واگذار می‌شود. برای مثال ارائه آمار انتشار کتاب از طرف موسسه خانه کتاب انجام می‌شود در حالی که این کار جز اختیارات وزارت ارشاد است. زمانی که کتابی از دایره مجوز ها خارج می‌شود و اجازه انتشار ندارد، به کندی وارد بانک اطلاعاتی خانه کتاب می‌شود و باید از دایره عرضه نیز خارج شود، در صورتی که عدم آنلاین بودن بانک اطلاعاتی خانه کتاب و عدم پیوستن آن به اداره کتاب وزارت ارشاد چالش‌هایی را به وجود می‌آورد که یک کتاب ممکن است تا مدت‌ها عرضه شود در صورتی که مجوز انتشار ندارد. اما از جنبه دیگر به نمایشگاه کتاب امسال برگردیم. امسال هدفمندی یارانه‌های نشر در برنامه‌ریزی ارشاد قرار گرفت که بعضی ناشران و تشکل‌ها مقاومت کردند اما بالاخره انجام شد. اما عدم آنلاین بودن همین اطلاعات باعث شد نشود از این طرح استفاده کرد. در حالی که اگر از صفر تا صد آن در اختیار وزارت ارشاد باشد می‌توان برنامه‌ریزی بهتری در مورد آن انجام داد.
همچنین اسماعیلی درباره اینکه کدام معاونت‌ها بعد از ادغام این سه نهاد در اولویت قرار می‌گیرند افزود: در حال حاضر بیشترین تعداد نفرات را خانه کتاب و بنیاد شعر و ادبیات داستانی دارد و در چارت جدید هم باید قاعدتا این موضوع دیده شود ولی در نهایت خروجی کار مهم است، اما به نظر بنده در مدیریت جدید شعر و داستان که در ذیل بنیاد شعر و ادبیات داستانی است که در مدت اخیر مورد توجه قرار نگرفته، باید بیشتر توجه شود.
نظر شما