به گزارش خبرنگار مهر، این کتاب که عنوان فرعی آن «فرهنگ عامّه، رسانهها و زندگی روزمره» است به معرفی جدیدترین شکل تحلیل گفتمان اختصاص دارد که اصطلاحاً «تحلیل انتقادی ـ چندوجهیِ گفتمان» نامیده میشود و کاربردهای این شیوهی تحلیل را در طیف متنوعی از زمینهها، از ادبیات و نمایشنامه گرفته تا سریالهای تلویزیونی و آگهیهای تجاری، معرفی میکند.
به گفته پاینده تحلیل گفتمان در ابتدا بیشتر ماهیتی زبانمبنا داشت و به مرور، با افزوده شدن ابعادی سیاسی و ایدئولوژیک، به «تحلیل انتقادی گفتمان» تبدیل شد. «تحلیل انتقادی ـ چندوجهیِ گفتمان» حاصل تحول تدریجی تحلیل گفتمان و عبور آن از مرحلهای انتقادی به مرحلهای جدید است که در آن علاوه بر کاویدن زبان و برملا کردن ایدئولوژی و قدرت در متون و رفتارهای اجتماعی، جلوههای گوناگون فرهنگ عامّه نیز کاویده میشوند. لذا موضوعات بسیار متنوعی در دایره تحلیل انتقادی ــ چندوجهیِ گفتمان قرار میگیرند، از جمله سبک زندگی، دلالت اشیاء، برنامههای تلویزیون، رؤیاها، لطیفهها، آگهیهای تجاری، مُدِ لباس، ادبیات، اسطورهها (اعم از کهن یا معاصر)، رفتارهای روزمره از قبیل سیگار کشیدن، و غیره.
هر یک از فصلهای کتاب حاضر، همین قبیل موضوعات را میکاود. از جمله ویژگیهای این کتاب، کاربردی بودن بحثهای آن است. کلیهی مفاهیمی که در بحثهای نظریِ ابتدای هر فصل مطرح شدهاند، در بخش دومِ همان فصل در تحلیل عملیِ یک نمونه معیّن به کار رفتهاند. از این حیث، کتاب حاضر نهفقط منبعی جدید برای شناخت متأخرترین شکل تحلیل گفتمان است، بلکه با ارائهی نمونههای کاربردی از تحلیل گفتمان در حوزهی ارتباطات اجتماعی، فرهنگ عامّه، ادبیات، رسانهها و زندگی روزمره همچنین میتواند الگویی برای انجام دادن پژوهشهای مشابه در کشور ما باشد.
آرتور آسا برگر، مؤلف این کتاب، استاد ارتباطات در دانشگاه سانفرانسیسکو، و حسین پاینده، مترجم کتاب حاضر، استاد نظریه و نقد ادبی دانشگاه علامه طباطبائی است. از پاینده پیش از این دو کتاب دیگر هم دربار ه فرهنگ عامّه منتشر شده بود که عبارتند از «روانکاوی فرهنگ عامّه» و «مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامّه». کتاب «تحلیل گفتمان کاربردی» را انتشارات مروارید در ۳۵۲ صفحه منتشر کرده است.
نظر شما