سید صالح اسدی در گفتگو با خبرنگار مهر، به نقد نظر برخی حقوقدانان که طرح دعوی ایران برای بازپس گیری و رفع ید دولت انگلستان از باغ قهلک را با موادی از کنوانسیون 1961 وین (درباره روابط دیپلماتیک) مغایر می دانند، پرداخت و تاکید کرد: بر اساس عرف پذیرفته شده، مجموعه قوانین داخلی کشورها حاکم بر کنوانسیون های بین المللی است و کنوانسیون ها، حاکمیت دولت ها را مخدوش نمی کنند.
این کارشناس مسائل بین الملل با تاکید بر این که درصورت اثبات تصرف غیر شرعی و غیر قانونی دولت انگلیس بر باغ قلهک، نمی توان با استناد به کنوانسیون وین با دولت متخلف برخورد نکرد، ادامه داد: بر اساس تعریف اصطلاح اماکن ماموریت در ماده اول کنوانسیون وین، اماکن دیپلماتیک مصون از اقدامات اجرایی و توقیف و مصادره اشاره شده در ماده 22 این کنوانسیون شامل باغ قلهک نمی شود.
اسدی افزود: در بند (ط) ماده نخست کنوانسیون وین در تعریف "اماکن ماموریت" آمده است: "ابنیه یا قسمت هایی از ابنیه و زمین متصل به آن که مالک آن هر که باشد برای انجام مقاصد ماموریت از جمله محل اقامت رئیس ماموریت استفاده می شود" و با این تعریف، مکان ماموریت شامل سفارتخانه، کنسولگری، منزل سفیر و یا نهایتا رزیدانس رئیس ماموریت می شود که باغ قلهک از مصادیق هیچکدام از اماکن فوق محسوب نشده و مشمول مصونیت مقرر در ماده 22 کنوانسیون نمی گردد.
وی خاطر نشان کرد: بر اساس ماده 21 کنوانسیون وین، دولت پذیرنده باید در حدود قوانین موجبات تسهیل تملیک دولت فرستنده را در اماکن مورد احتیاج ماموریت در خاک دولت خود فراهم نماید و دولت ایران نیز، در سال 1286 هجری حدود 60 هزار متر مربع زمین در بهترین نقطه مرکز شهر تهران (خیابان فردوسی) به عنوان سفارتخانه در اختیار دولت انگلیس قرار داده است.
"از اسناد و مدارک موجود در این زمینه برداشت می شود مکان مذکور در واقع محل اقامت سفیر و رزیدانس آنها نیز هست اما با این وجود، ساختمان و باغ مجلل دیگری در حوالی پل رومی به عنوان رزیدانس در اختیار سفیر انگلستان قرار گرفته و آنها حتی بیش از میزان ضرورت، برای انجام ماموریت خود زمین وعمارت در اختیار دارند".
این کارشناس روابط بین الملل متذکر شد: ایران طبق ماده 21 کنوانسیون وین به تعهد خود در قبال تحصیل امکان ماموریت دولت انگلیس عمل کرده و حضور غاصبانه این دولت در محدوده 200 هزار متر مربعی از اراضی منطقه قلهک، فاقد توجیه عقلانی است.
اسدی گفت: بر اساس ماده 31 کنوانسیون مربوط به روابط دیپلماتیک، مامور دیپلمات در دولت پذیرنده از مصونیت تعقیب جزایی برخوردار است و از مصونیت دعاوی مدنی و اداری نیز بهره مند خواهد بود که البته برخی موارد از جمله دعاوی مربوط به مال غیرمنقول خصوصی واقع در قلمرو دولت پذیرنده، جز در شرایطی که مامور دیپلمات مال مذکور را به نمایندگی دولت فرستنده و برای مقاصد ماموریت در تصرف داشته باشد، از شمول آن خارج هستند.
وی افزود: آنچه که بر اساس ماده اخیر مورد استناد برخی کارشناسان حقوقی قرار گرفته، این است که اماکن تصرف شده برای مقاصد ماموریت، مصون از دعاوی مدنی است اما با توجه به تعریف اماکن ماموریت در بند (ط) ماده نخست کنوانسیون که ذکر آن رفت، باغ قلهک جزء اماکن ماموریت محسوب نمی شود.
به اعتقاد این کارشناس مسائل بین الملل و استاد دانشگاه، از نظر بسیاری از اساتید حقوق و کارشناسان معاهدات، سازمان های مختلفی در جمهوری اسلامی می توانند با توجه به صلاحیت محاکم داخلی مستفاد از مفهوم ماده 8 قانون مدنی به منظور رفع ید و پایان اشغال باغ قلهک به عنوان بخشی از خاک ایران علیه دولت انگلیس اقامه دعوی کنند.
اسدی توضیح داد: در ماده 41 کنوانسیون وین تصریح شده "اماکن ماموریت طوری مورد استفاده قرار خواهدگرفت که با وظایف مندرج در این کنوانسیون مغایر نباشد" و در ماده سوم کنوانسیون نیز از "نمایندگی دولت فرستنده نزد دولت پذیرنده، حفظ منافع دولت فرستنده و اتباع آن در دولت پذیرنده، مذاکره با حکومت دولت پذیرنده، استحضار از اوضاع و سیر وقایع در دولت پذیرنده و بسط روابط دوستانه" به عنوان وظایف ماموریت دیپلماتیک یاد شده است.
وی تاکید کرد: بررسی موارد استفاده دولت انگلستان از باغ قلهک نشان می دهد اجاره بخشی از آن به فرانسوی ها و آلمانی ها، ایجاد مدرسه فرهنگی ایران و انگلیس و تبدیل بخشی از آن به محل دفن قربانیان جنگ جهانی اول و دوم و تبدیل بخش دیگری از باغ به استخر شنا، فاقد کاربری دیپلماتیک است و توجه به عدم انجام امور دیپلماتیک مصرح در کنوانسیون وین در محل مذکور و کافی بودن 60 هزار متر مربع فضا به عنوان سفارتخانه ثابت می کند غصب بخشی از خاک ایران توسط پیر استعمار، از نظر شرعی و حقوقی و کنوانسیون های بین المللی فاقد وجاهت است.
سیدصالح اسدی کارشناس مسائل بین الملل در پایان خاطر نشان کرد: زمان آن رسیده که دولت جمهوری اسلامی بر اساس اصل 152 قانون اساسی در خصوص حفظ تمامیت ارضی کشور، به وظایف خود در زمینه پایان دادن به اشغال باغ مذکور و صیانت از تمامیت ارضی ایران عزیز که عزت و اقتدار آن مرهون فداکاری ها و جانفشانی های هزاران ایثارگر است، عمل کرده و دست اجانب را برای همیشه از دارالاسلام کوتاه کند.
نظر شما