به گزارش خبرنگار مهر، انتشارات وال داستان بلند «خاموشی دریا» اثر ورکور (نام مستعار ژان برولر، نویسنده فرانسوی و ترجمه حسن شهید نورایی را در ۸۰ صفحه قطع جیبی و بهای ۹ هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست این کتاب در سال ۱۳۲۳ توسط شرکت سهامی چاپ در دسترس مخاطبان آن دوران قرار گرفت. بازنشر این ترجمه از نظر تاریخ تحولات ترجمه در ایران نیز اتفاق مهمی است.
«خاموشی دریا» داستان پیرمردی فرانسوی در جنگ جهانی دوم است که به‌همراه دختر برادرش با سکوت خود، مقاومتشان را علیه اشغال فرانسه در برابر افسر آلمانی ــ که میهمانی تحمیلی است ــ نشان می‌دهند. داستان سه شخصیت دارد افسر آلمانی ورنر فون ابرناک، پیرمرد فرانسوی و برادرزاده پیرمرد فرانسوی.
شیوه مقاومت این دو فرانسوی دربرابر افسر آلمانی حیرت انگیز است. شخصیت اصلی رمان هم این افسر نازی است که بازگو کنندهٔ تبلیغات دولتی نازی‌ها درباره جنگ با مردم فرانسه است. او که احساسات و اندیشه‌ای شاعرانه دارد در ذهن خود به تبلیغات دولت نازی دامن زده و آنها را با رنگ و بویی شاعرانه آمیخته و باور کرده است.
ورنر فون ابرناک بخشی از ارتش آلمان است که قسمتی از خانه یک خانواده فرانسوی را اشغال کرده است. صاحبان خانه هر دو در مقابل حضور افسر نازی سکوت پیشه می‌کنند. نویسنده می‌خواهد واکنش و مقاومت فرانسه در مقابل آلمان نازی را با سکوت این زن و مرد در مقابل پرگویی‌های افسر نازی نمادسازی کند.
ژان بروله این داستان را در سال ۱۹۴۱ در خلال جنگ جهانی دوم و سال‌های اشغال فرانسه، با نام مستعار ورکور، به صورت مخفیانه نوشت و مدت کوتاهی بعد از انتشار آن، حسن شهید نورایی آن را به فارسی ترجمه و در آبان ۱۳۲۳ در تهران منتشر کرد.
ورکور با این کتاب فرانسه را دعوت کرد تا از اشغال آلمان امتناع کند. این رمان کوتاه که در فهرست ۱۰۰ کتاب قرن بیستم روزنامهٔ «لوموند» قرار دارد، سرشار از احساس و لبریز از درد و امید است. نشریه لایف درباره این داستان نوشته بود: «نه‌تنها یک داستان مشهور، بلکه بخشی مهم از گزارشی دربارهٔ مقاومت مردم فرانسه.»
ترجمه این رمان نیز به قلم حسن شهیدنورایی از دوستان نزدیک صادق هدایت است. شهید نورایی در هنگام حضور در تهران از یاران نزدیک حلقه صادق هدایت بود. وقتی او به فرانسه رفت ارتباطش با صادق هدایت قطع شد و با هم به نامه‌نگاری می‌پرداختند و او همچنین هرکتاب تازه‌ای را که در فرانسه منتشر می‌شد به آدرس منزل هدایت در تهران پست می‌کرد. نامه‌های حیرت انگیز صادق هدایت به حسن شهید نورایی در قالب کتاب «هشتاد و دو نامه به حسن شهید نورایی» در فرانسه منتشر شده است.
نظر شما