مجید ابهری آسیب شناس و رفتار شناس در گفتگو با مهر درباره موضوع پایین آمدن آستانه تحمل در تمام سطوح جامعه گفت: خشونت به عنوان یک واکنش رفتاری محصول مجموعه ای از فرایندها است. در این میان یک فرایند فردی است و فرایند دیگر، فرایندی اجتماعی و محیطی است.
وی ادامه داد: در فرایند شخصی وقتی فردی در مهارت و مدیریت هیجان های رفتاری خود دارای ضعف باشد و در کنترل رفتار خود ناتوان باشد، خشونت ایجاد می کند و تبدیل به فردی می شود که در مقابل هر کنشی یک واکنشی نشان می دهد.
وی درباره اینکه چه مواردی در محیط می تواند این هیجانات را تقویت کند، گفت: از آلودگی هوا تا سر و صدا و گرانی و تورم و هر نوع مشکلی که از محیط زاده می شود می تواند در این فرد برانگیختگی ایجاد کند و در نهایت به مجموعه اعمالی منتهی شود که ما در دسته خشونت قرار می دهیم. حال هر چه این موارد بالاتر برود آستانه تحمل فرد پایین تر می آید و هر چه آستانه تحمل کوتاه تر شود رفتار خشن فیزیکی یا زبانی زیاد می شود تا جایی که فرد می تواند به جرم و جنایت هم دست بزند و در یک لحظه عمل وی به قتل دیگری منتهی شود.
وی درباره عمده علت خشونت های خانگی و نوعی بی حوصلگی روانی در مقابل یکدیگر در میان افراد خانواده نیز بیان کرد: امروه خانواده ها اکثرا دچار روابط موزاییکی شده اند.درست است که کنار یکدیگر قرار دارند اما گویی با یکدیگر ارتباطی ندارند مگر ارتباط ژنتیکی و خونی. شما نگاه کنید به اینکه زمان گفتگو در خانواده به ۱۷ دقیقه در روز رسیده است. در این ۱۷ دقیقه جایی برای حل مشکلات خانواده نیست. پدر خسته به خانه می رسد، مادر با کوچکترین بهانه دنبال پرخاشگری است، فرزند در مدرسه مدیریت رفتار نیاموخته است. بازی هایی که در جامعه در دسترس کودکان و نوجوانان است مملو از خشونت است.
این رفتار شناس و جامعه شناس با انتقاد از اسباب بازی ها و بازی هایی که این روزها در دسترس است، گفت: ۸۵ درصد اسباب بازی هایی که این روزها در بازار است، خشونت زا هستند یعنی یا تفنگ است یا شمشیر یا در هر حال یک جوری برای انجام آن بازی بچه به هیجان بالا و خشونت نیاز دارد. بازی ها نیز که عموما از طریق فضای مجازی در اختیار بچه هاست، خشونت را ترویج می کند. بعد از آن فیلم ها و سریال ها حاوی قتل است یا حاوی صحنه های اکشن. اخبار جنگ و کشتار هم که در دسترس است.
ابهری درباره سود و زیان های فضای مجازی که این روزها در اختیار کودکان و نوجوانان است نیز بیان کرد: وفتی بستر سازی فرهنگی در جامعه صورت نگرفته باشد، که در جامعه ما صورت نگرفته است، با آمدن فضای مجازی به جامعه و گسترش آن شاهد یک سونامی می شویم که وارد جامعه شده است. امروزه فضای مجازی ما به راحتی خشونت ها را توسط گروه هایی به جوانان یاد می دهد و روش های نزاع را می توانید در این فضا یاد بگیرید. بسیاری از فیلم هایی که در این فضا بازدید فراوان می خورد فیلم هایی است که حاوی نوعی خشونت کلامی یا رفتاری است.
وی در پاسخ به این پرسش که روند رو به اصلاح چه می تواند باشد، گفت: برای اصلاح این مسیرها گرچه کار بسیار سختی در پیش است اما نباید ناامید بود. باید مجموعه ای از روش ها را به کار برد. در وهله اول باید آموزش مهارت های زندگی را از مدرسه و سنین پایین به بچه ها آموزش داد. مدرسه جای خوبی برای تمرین این مهارت هاست. در مدرسه باید تمرین رفتارهای ضد خشونت اجرا شود. بعد از آن باید به خانواده ها آموزش داد که روش های با آرامش و متانت رفتاری را در سبک تربیتی خود به کار بگیرند. گام بعدی اصلاح فیلم ها و سریال های ماست که به مسیر اصلی خود باز گردند. این روش ها یکباره نمی تواند رخ دهد و معجزه کند بلکه باید آهسته و کند روش ها را اجرا کنیم و به کاهش خشونت در جامعه امیدوار باشیم.
ابهری با تاکید بر اینکه خانواده، مدرسه و صدا و سیما سه رکن مهم در آموزش یک نسل هستند، بیان کرد: در کنار این سه رکن حتما لازم است از ورود بازی ها و اسباب بازی های خشن به جامعه جلوگیری کنیم. خانواده ها باید یاد بگیرند کمتر بچه ها را پای کارتون های شبکه های ماهواره ای بگذارند که عمومشان برای جذب مخاطب قهرمان هایی خشن یا قهرمان هایی با رفتارهای هیجانی دارند.
این رفتار شناس با اشاره به اینکه اگر همه حرکت های اصلاحی همزمان با هم پیش برود می توان به اصلاح امیدوار بود، گفت: در کنار همه اینها باید گفت اصلی ترین عامل بروز خشونت رفتاری در جامعه مشکلات اقتصادی است. در واقع مشکلات اقتصادی باعث می شود آستانه تحمل افراد کاهش پیدا کند. در این شرایط دولت حتما باید بسته های حمایتی برای افراد فاقد درآمد یا فاقد درآمد کافی را به صورت واقعی اجرا کند. در کنار آن باید روحیه نشاط را در جامعه بالا برد. نشاط اجتماعی و ابزار آن باید به صورت رایگان و ارزان در اختیار مردم باشد. به وسیله نشاط می شود با هر خشونتی مبارزه کرد. جلوی هر گفتگوی ناخوشایندی را گرفت.
وی در پایان به زوج ها توصیه کرد برای کاهش خشونت در میان خانواده دست به انتخاب های درست بزنند و اظهار کرد: همسان گزینی و آموزش مهارت های زندگی قبل از ازدواج می تواند از خشونت های زناشویی جلوگیری کند.
نظر شما