به گزارش خبرنگار مهر، نشست «بازخوانی ابعاد مکتب شهید قاسم سلیمانی» صبح امروز در ساختمان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
علیرضا شجاعی‌زند، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه در این نشست گفت: برای صحبت درباره شهادت حاج قاسم سلیمانی، باید به سه مورد توجه کنیم؛ اول شخصیت حاج قاسم، دوم موقعیت میدانی واقعه و سوم واکنش‌های مردم به واقعه. بنابراین واکنش بدرقه ایشان نمی‌تواند تنها به استناد شخص حاج قاسم سلیمانی تعبیر شود؛ یعنی واقعیت‌های ملموس برای چرایی این واکنش کفایت نمی‌کند. احتمالاً در اینجا ذهن بسیاری از شما به سمت ماجراهای ماورایی و حضور دست خداوند و … می‌رود که در آن شکی نیست، ولی روی صحبت من در این باره نیست.
وی افزود: من در تحلیل جامعه‌شناسی این ماجرا، به جنبه زمینه‌های ادراکی و بافت گفتمانی مردم توجه می‌کنم، چون به عقیده من، واکنش انسان‌ها تابع احساسشان از اتفاق است. با وجود آنکه مدرنیته ما را به زندگی اینجا و اکنون آورده و ما در لحظه زندگی می‌کنیم، اما شاهد خواهیم بود که هنوز در یکسری از موقعیت‌ها، اتفاق دیگری رخ داده و جامعه واکنش دیگری نشان داده است. ما مشابه چنین واکنش‌هایی را در سال‌های قبل و موقعیت انقلابی داشته‌ایم، اما نکته این است که معمولاً در گروه‌های انقلابی چنین رخدادهایی شکل داده شده است. بنابراین این پدیده از خیزش‌های انقلابی هم متفاوت است، چون در یک دوره متعارف رخ داده نه دوره انقلابی ضمن اینکه برای تکریم یک شخصیت نظامی صورت گرفته که نقش‌آفرینی‌های زیادی داشته است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بدرقه شگفت‌انگیز ایشان و واکنش جامعه در موقعیتی رخ داد که نارضایتی از وضعیت زندگی و اقتصادی وجود داشت، ولی این بدرقه، خیلی عظیم و خلاف انتظار صورت گرفت. بنده این ماجرا را به وسیله نظریه «برساخت‌گرایی» شخصی به نام «برگر» تحلیل می‌کنم. این نظریه یک نظریه جامعه‌شناختی است؛ نه معرفت‌شناختی. بر اساس این نظریه، کنشگران اجتماعی تحلیل می‌شوند و به این موضوع تأکید می‌شود که واقعیت‌ها در یک لوح سفید نمی‌نشیند. انسان‌ها همواره با خودشان آورده‌هایی دارند.
شجاعی‌زند در پایان تأکید کرد: با توجه به نظریه‌ای که به آن اشاره کردم، معلوم می‌شود که جمهوری اسلامی ایران در نهادینه کردن گفتمان خودش در پسِ ذهن انسان‌ها موفق بوده و توانسته پس‌زمینه ادراکی برای انسان‌ها شکل دهد که واقعیت‌هایی در پسِ آن اتفاق بیفتد. درست است که در بسیاری از حوزه‌ها هم نتوانسته چنین کاری کند و بسیاری از عرصه‌ها هنوز حاج‌قاسم خودش را پیدا نکرده است.
نظر شما