به گزارش خبرگزاری مهر، شماره ششم «نامه فرهنگستان علوم» مجله علمی تخصصی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران به مدیرمسئولی، رضا داوری اردکانی و سردبیری سید مصطفی محقق داماد منتشر شد. مجله با یادداشت کوتاهی از سردبیر آغاز می‌شود و با مقاله بلندی تحت عنوان «علم و ارزش» نوشته داوری اردکانی ادامه پیدا می‌کند.
رئیس فرهنگستان علوم در این مقاله با طرح این سوال که چرا نسبت آدمی با علم نسبتی دشوار و پیچیده است؟ می‌نویسد: «دانشمند علم را وسیله نمی‌انگارد اما علمش علم بی اثر و بدون سود و ثمر در زندگی مردمان نیست. دانش هر وقت و هرجا باشد جایگاه تاریخی خاص دارد و تابع مصالح و منافع گروهی و شخصی نیست پس آن را تابع علایق اخلاقی هم نمی‌توان دانست توأم بودن و تابع بودن را با هم اشتباه نکنیم. اگر در جهان قدیم از فضیلت و شرف علم سخن گفته می‌شد برای توجیه بی اثر بودن و کارساز نبودن علم نبود پژوهش‌هایی هم که در زمان ما برای رفع نیازهای هر روزی صورت می‌گیرد و نتیجه اش قدرت تسخیر و تصرف و گاهی ویرانگری است ربطی به شرف ذاتی علم ندارد بلکه به اقتضای اجرای برنامه علم انجام می‌شود این پژوهش‌ها باید کارساز باشند و اگر نباشند پرداختن به آنها را به هیچ وجه دیگر توجیه نمی‌توان کرد و مخصوصاً توجیه اخلاقی برای علمی که باید کارساز باشد و کارساز نیست هرچه باشد اخلاقی نمی‌تواند باشد»
میزگرد این شماره نامه فرهنگستان علوم تحت عنوان «سنت یا نص؟» به نقد و بررسی آثار تألیفی داود فیرحی در گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم اختصاص دارد که با حضور رضا داوری‌اردکانی، غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، سید مصطفی محقق‌داماد، غلامرضا اعوانی، رسول جعفریان، داود فیرحی و مصطفی بروجردی برگزار شده است. داود فیرحی در این میزگرد و در مقام دفاع از پروژه تألیفی خود می‌گوید: «تاکیدم بر فقه به معنای نادیده گرفتن حکمت و فلسفه نیست. بلکه دو دلیل عمده از نظر من داشت؛ نخست این که فقه قرینه فلسفه عملی یونان در جهان اسلام است و چنان که فارابی و دیگران توضیح داده اند، مهم‌ترین علم عمل مسلمانی تلقی شده است؛ دوم این که تمرکز پژوهشی بنده روی سنت سیاسی مسلمانان است و عملاً فقه میدان دار برجسته آن بوده و هست. سخن معروفی است که اثبات شیء، نفی ماعدا نیست. از دقت نظر و عنایت اساتید محترم نهایت سپاس و امتنان دارم.»
بخش سوم مجله به مقالات دینی اختصاص یافته است که در آن دو مقاله «صلح وگذشت» از سید مصطفی محقق‌داماد و همچنین «ادعای اصلاح‌طلبی دینی» از رسول جعفریان آورده شده است. مقاله نخست متکفل نگاهی تاریخی و فکری به سیاست نبوی و مقاله دوم متکفل ارائه مقدمه‌ای در باب اصلاح‌گری شیعی در دوره رضاشاه است. بخش چهارم مجله به مقالات علمی اختصاص یافته است و در آن دو مقاله «ضرورت آینده‌اندیشی» نوشته عبدالرحیم گواهی و همچنین «ایجاد یک کویر جدید» نوشته علی درویش زاده آورده شده است. مقاله نخست گزارش یک طرح پژوهشی با عنوان «الزامات و ویژگی‌های دانشگاه‌های آینده» است که در گروه آینده‌نگری فرهنگستان علوم انجام شده است و مقاله دوم به نقد و بررسی طرح انتقال آب دریای خزر به سمنان پرداخته است.
پرونده ویژه شماره ششم نامه فرهنگستان علوم به دانش دامپزشکی اختصاص داده شده است. در این پرونده مقالاتی نظیر «پزشکی اساطیری هند و تأثیر آن بر پزشکی ایران» از حسن تاج‌بخش، «ایمنی شناسی دامپزشکی و نگرشی دیگرگون به بیماری» از غلامرضا نیکبخت بروجنی، «طب بازساختی و بعضی از کاربردهای آن در دامپزشکی» از سید مهدی قمصری، «مروری بر وضعیت شیلات و آبزیان کشور» از عباسعلی مطلبی و «تب برفکی و وضعیت آن در ایران» از صمد لطف اله زاده آورده شده است.
مجله در بخش گزارش تاریخی خود مطلبی با عنوان «نیم قرن تلاش پرثمر» نوشته مسعود آرین‌نژاد را منعکس کرده است که در واقع گزارشی به مناسبت گرامیداشت پنجاهمین سالگرد تأسیس «انجمن ریاضی ایران» (۱۳۹۹-۱۳۴۹) است. در بخش یادداشت‌های علمی نیز دو نوشتار با عناوین «چالش‌های تحقیق و پژوهش» نوشته مگردیچ تومانیان و «تأسیس یا تقلید؟» نوشته حامد زارع آورده شده است. یادداشت اول طرح چند نکته به مناسبت هفته پژوهش را مطمح نظر خود قرار داده و یادداشت دوم امکان و امتناع اسلامی‌سازی علوم انسانی را بررسی کرده است.
بخش هشتم و پایانی مجله نیز به نشر یک گزارش علمی با عنوان «نقش زنان در علم و فناوری در ایران» اختصاص داده شده که در آن طاهره کاغذچی، سیمین ناصری، معصومه نصیری کناری و عطیه پوربختیار وضعیت زنان رشته‌های علوم مهندسی و مقایسه آن با کشورهای دیگر را بررسی کرده‌اند.
نظر شما