چین و روسیه در حلقه اول همکاری با ایران هستند/ناکامی نگاه به«غرب»

شعیب بهمن کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با خبرنگار مهر در زمینه مذاکرات ایران با چین برای تنظیم سند همکاری‌های جامع بلندمدت و همچنین تمدید سند همکاری با روسیه اظهار داشت: در وهله اول باید توجه داشته باشیم که راهبرد نگاه به شرق، از گذشته در سیاست خارجی ایران وجود داشته و حتی محدود به دوران پس از انقلاب اسلامی نیز نمی‌شود.

وی ادامه داد: ما پیش از انقلاب نیز شاهد هستیم که نگاه به شرق به‌عنوان یک گرایش فکری و یک روند در عرصه سیاست خارجی ایران وجود داشت، هر چند این گرایش هیچ‌گاه به مرحله عمل نرسید.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: در سال‌های اخیر و به‌ویژه در دوره پسابرجام با توجه به ناکامی توافق هسته‌ای و عدم پایبندی کشورهای غربی به تعهدات خود، عملاً ضرورت بازنگری در حوزه سیاست خارجی کشور احساس شد تا به شرکا و همکاران ایران در عرصه همکاری‌های بین‌المللی یک اولویت بخشی صورت پذیرد.

بهمن افزود: باید به این نکته نیز توجه داشت که شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی نیز نسبت به دهه‌های گذشته متفاوت‌تر شده است. چین در حال حاضر به‌عنوان یک ابرقدرت اقتصادی در سطح بین‌الملل کار می‌کند و طی یک الی دو دهه آینده، این کشور می‌تواند به‌عنوان یک ابرقدرت جامع در سطح جهان شناخته شود و حتی از آمریکا نیز در ارکان قدرت پیشی بگیرد.

وی عنوان کرد: روسیه نیز به‌عنوان کشوری که از گذشته عضوی از شورای امنیت سازمان ملل بوده، در سال‌های اخیر سیاست خارجی نسبتاً مستقلی را نسبت به دیگر کشورها اتخاذ کرده و از همین رو این کشور دارای جایگاه مستقل‌تری در مقابل آمریکا بوده و با یکجانبه‌گرایی‌های واشنگتن مقابله کرده است.

این کارشناس مسائل سیاست خارجی اضافه کرد: ایران به دلیل بحث برجام و شکستی که در این حوزه حاصل شده دست به ایجاد تحولی که در عرصه سیاست خارجی خود زده و ناکامی سیاست نگاه به غرب دولت در کنار شرایط جدید در عرصه بین‌الملل سبب شده است تا ایران در روابط خود با قدرت‌های بزرگ تجدید نظر کرده و در این میان، چین و روسیه ازجمله کشورهایی هستند که می‌توانند در حلقه اول همکاری با ایران تعریف شوند.

بهمن در پاسخ به سوالی در زمینه چرایی نگرانی غربی‌ها از توافق ایران با روسیه و چین برای همکاری، تاکید کرد: قاعدتاً هر چه همکاری میان کشورهایی که در برابر نظام غربی تعریف می‌شوند، بیشتر شده و تعداد این کشورها بیشتر شود، طبیعتاً با واکنش طرف غربی روبرو می‌شود.

وی تصریح کرد: کشورها با گسترش پیوندهای تجاری، سیاسی و امنیتی صرفاً همکاری بین خودشان را افزایش نمی‌دهند، بلکه استحکام روابط آنها به شدت موجب نگرانی غربی‌ها می‌شود، چرا که اقتصاد آمریکا و نهادهایی که بعد از جنگ جهانی دوم مبتنی بر ساختار نظم غربی شکل گرفته بودند، تضعیف می‌شوند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: نظام بین‌المللی که غربی‌ها در ایجاد آن نقش داشته‌اند با امضای توافق همکاری‌های بلند مدت میان کشورهایی مانند چین و روسیه با ایران به شدت مورد خدشه قرار می‌گیرد و از همین رو است که غربی‌ها با چنین سندهای همکاری مخالف بوده و چنین تبلیغات منفی را راه انداخته‌اند.