خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه، عصمت علی آبادی: اعتقاد به موعود و منجی که سرانجام روزی با آمدنش دنیا را پر از عدل می‌کند مورد اتفاق تمامی ادیان است و هر دین و مکتبی متناسب با فرهنگ دینی و ملی خود از آخرین موعود سخن گفته است. اسلام به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین از ادیان آسمانی، به مسأله منجی و مهدویت بیش از سایر ادیان اهمیت داده و در تبیین مسائل مربوط به آن اهتمام خاصی ورزیده است. بر اساس جایگاه مهم مهدی (عج) موعود در اسلام است که همه مسلمانان از هر گروه و فرقه‌ای بر این مساله اتفاق دارند که در آخرالزّمان حضرت مهدی (عج) خروج می‌کند؛ و بر این مساله نیز اتفاق نظر دارند که آن حضرت از نسل حضرت علی (ع) و فاطمه زهرا (س) است و نامش نام پیامبر (ص) است.علاوه بر آیات فراوانی که بر مسئله مهدویت در اسلام و ظهور حضرت مهدی (ع) دلالت می‌کند، روایات شیعه و سنی در این زمینه، بسیار زیاد و به حد تواتر رسیده است، به گونه‌ای که کسی نمی‌تواند درباره درستی آنها تردید به خود راه دهد.
مقوله مهم مهدویت، به دلیل اثرات بسیار حیاتبخشی که دارد؛ در معرض خطرات و آسیب‌هایی است و اصولاً هر امر مهمی به نسبت اهمیتش، در معرض خطرها و آسیب‌هایی است. مهدویت هم با اثرات بسیار بهجت زای خود که کمترین آنها، امید به آینده و سر فرو نیاوردن در مقابل حوادث، ستم‌ها و سختی هاست، از این قاعده مستنثی نیست.
از آن جمله می‌توان به: برداشت‌هایی انحرافی از مقوله انتظار فرج؛ افراط و تفریط در ارائه چهره مهر و قهر از امام عصر (عج)؛طرح مباحث غیرضروری؛ شتابزدگی و تعجیل؛ توقیت و تعیین وقت ظهور؛ تطبیق نادرست نشانه‌های ظهور؛ افراط و تفریط در تبیین مفهوم غیبت؛ ملاقات گرایی؛ آرزوگرایان بی عمل؛ عاشق نمایان دنیاخواه؛ مدعیان دروغین مهدویت و نیابت خاصه و عامه؛ عدم پیروی از ولایت نواب عام؛ فعالیت‌های غرب و مستشرقان و… اشاره کرد.
خبرگزاری مهر درصدد است در خلال یادداشت‌ها، گزارش‌ها و گفت‌وگوهایی به این مقوله مهم و آسیب‌های آن بپردازد.
اهمیت رسانه در توسعه فرهنگ مهدوی آن هم در روزگاری که مردم دنیا تشنه آزادی و عدالت حقیقی هستند دغدغه‌ای شد تا با حجت‌الاسلام جواد نصرالله پور، عضو انجمن علمی مهدویت حوزه علمیه قم و عضو هیئت مدیره مجمع راهبردی اندیشه مهدویت به گفتگو بنشینیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
*مساله مهدویت با چه رویکردهایی در جامعه شیعی مورد توجه است؟
جامعه شیعی به مساله مهدویت دو رویکرد دارد. گاهی رویکرد ما این است که روایات و آیات را نقل کنیم و آنها را در موضوعات مختلف دسته‌بندی کنیم اما رویکرد امامین انقلاب یعنی حضرت امام خمینی (ره) و حضرت آیت الله خامنه‌ای رویکرد تمدنی است. یعنی مهدویت را با یک نگاه تمدنی پیگیری می‌کنند که در بیانیه گام دوم، این مساله خود را به زیبایی نشان داده است.
نسبت مهدویت با مساله جهاد و شهادت در این مساله کاملاً مشخص است که پیامبر (ص) فرمودند که افضل جهاد امت من انتظار فرج است. به قول شهید آوینی که گفت امام خمینی (ره) به ما یاد دادند که انتظار با مبارزه تعریف می‌شود. با این بیان، باید نسبت یمن امروز با مهدویت کاملاً روشن باشد. اهل‌بیت (ع) به ما وعده دادند که قبل از ظهور، در یمن پرچمی برای یاری امام مهدی (عج) بلند می‌شود و حکومتی تشکیل می‌شود. امروز بعد از ۱۱۰۰ سال این مساله محقق شده که باید دید آیا نسبتی با مهدویت دارد یا نه.
درباره مساله فلسطین، حضرت آیت الله خامنه‌ای فرمودند مساله فلسطین کلید رمزآلود ظهور است. آیا مساله فلسطین ربطی به مساله مهدویت دارد یا ندارد؟ مساله مدافعان حرم، مساله جبهه مقاومت به فرماندهی ولی امر مسلمین و… باید مردم درباره نسبت این مساله‌ها با مهدویت آگاه شوند. ما اعتقاد داریم این رویکرد تمدنی مهدویت را باید دنبال کنیم.
*رسانه در توسعه فرهنگ مهدویت چقدر می‌تواند نقش داشته باشد؟
همانگونه که از واژه رسانه مشخص است، مأموریت رسانه رساندن است رسانه فکر، فرهنگ، محتوا، پیام و دیدگاه‌ها را به جامعه می‌رساند. رسانه مهدوی رسانه‌ای است که مدیران، خبرنگاران و عوامل آن، انگیزه لازم برای تبیین دیدگاه عالمان دینی و اندیشه مهدویت به جامعه را داشته باشند.
تشکیل حکومت جهانی امام مهدی (عج) آرمان بزرگ جامعه شیعه است که رسیدن به آن بدون زمینه‌سازی و شرایط ظهور محقق نخواهد شد. شرط اساسی زمینه سازی ظهور این است که افکار عمومی در داخل کشور و عرصه بین‌الملل آماده شود که به طور قطع نقش رسانه‌ها در این آمادگی بسیار پررنگ است. متأسفانه فعالان و تشکل‌های مهدوی به ویژه مراکز علمی و تخصصی مهدوی ما از این مساله مهم غفلت کردند.
صدها کتاب، پایان‌نامه، مقالات علمی و تخصصی در زمینه مهدویت در مراکز علمی و پژوهشی تهیه شده اما به دلیل ضعف رسانه‌ای و غفلت از پتانسیل فضای سایبری، به گوش مردم نمی‌رسد و متأسفانه در فضای غفلت رسانه‌ای، افرادی که تخصص ندارند اما رسانه دارند مدعی مساله مهدویت می‌شوند که بعضاً به سوء‌استفاده از این مساله مهم و حساس منجر می‌شود.
رسانه ملی و سایر رسانه‌های مکتوب و مجازی هر کدام بسترهای فراوانی برای ترویج آموزه‌های مهدویت و پاسخ به شبهات و مقابله با جریانات انحرافی و فرقه‌های مدعی و کذاب دارند؛ آیت الله خامنه‌ای یک منظومه فکری کامل در رابطه با موضوع مهدویت دارند و در مورد زوایای مختلف و مبانی مهم مساله مهدویت همواره در فکر اندیشه و تحلیل هستند که مردم ما کمتر با این اندیشه و نگاه راهبردی و تمدنی ایشان آشنا هستند.
صدها کتاب، پایان‌نامه، مقالات علمی و تخصصی در زمینه مهدویت در مراکز علمی و پژوهشی تهیه شده است اما به دلیل ضعف رسانه‌ای و غفلت از پتانسیل فضای سایبری به گوش مردم نمی‌رسد
یکی از کارهای مهم رسانه‌های منتظر، باید تبیین اندیشه رهبر معظم انقلاب به عنوان نایب امام زمان (عج) فقیه، حکیم و دانشمند باشد. خلاصه‌ی تمام اندیشه‌های حضرت آیت الله خامنه‌ای در بیانیه گام دوم آمده است، بیانیه گام دوم بیانیه کاملاً مهدوی و میراث آیت الله خامنه‌ای برای جامعه شیعه است. شاه کلید بیانیه گام دوم این است که آرمان بزرگ جمهوری اسلامی در گام دوم حرکت به سمت تمدن‌سازی اسلامی جهت زمینه‌سازی برای طلوع خورشید ولایت امام زمان (عج) است. رهبر معظم انقلاب اسلامی به مهدویت تمدنی اعتقاد دارند، در اندیشه رهبر معظم انقلاب انتظار و زمینه‌سازی ظهور ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. وقتی ایشان درباره فرزندآوری، جهاد اقتصادی و جهش تولید و اقتصاد مقاومتی و چشم‌انداز ۲۰ ساله و افزایش قدرت نظامی و منطقه‌ای سخن می‌گویند و زمانی که جبهه مقاومت ضداستکباری و ضدصهیونیستی تشکیل می‌دهند و از آزادی‌خواهان جهان حمایت می‌کنند و حامی مظلومان واقع می‌شوند در واقع ابعاد مختلف انتظار را تبیین می‌کنند. هنر رسانه‌های انقلابی و رسانه منتظر این است که این آرمان‌ها و نگاه تمدنی و جامع را در منظومه فکری این مرد حکیم الهی برای جامعه روشن کنند.
*رسانه‌های معاند درباره مهدویت چه اقداماتی دارند؟
در رسانه‌های تصویری، هالیوودی و خبرگزاری‌ها و سایر رسانه‌ها سال‌هاست که به موضوعات آخرالزمانی، پایان دنیا، جنگ ملت‌ها، حکومت جهانی و مهدویت ستیزی می‌پردازند. آنها اهداف خاص خود را با نگاه سلطه‌گرایانه تخریبی مطرح کرده و انواع منجی‌ها را معرفی می‌کنند. در مقابل، رسانه‌های جوامع اسلامی لازم است با یک سیاست جامع و رسانه‌ای در جهت معرفی منجی عالم بشریت اقدام کنند.
برای رسیدن به این هدف یعنی معرفی صحیح منجی و ایجاد زمینه لازم برای پذیرش ایشان، باید در کنار پژوهش‌ها و کارهای علمی صحیح که انجام می‌شود، خبرنگاران و اهالی رسانه آموزش‌های لازم محتوایی و شکلی را ببیند و رسانه‌های انگیزه‌دار مهدوی و با نگاه منتظر با هم هماهنگ باشند و با توجه به شرایط کشورهای مختلف و فضای داخل کشور مخاطب‌شناسی کنند. برای فضای برادران اهل‌سنت که به مهدی موعود معتقد هستند و برای فضای جامعه مسیحی که منتظر منجی هستند و عمیقاً به منجی الهی اعتقاد دارند باید محتوا و روش تبلیغی و رسانه‌ای مناسبی تدارک دیده شود و همچنین فرهنگ و جغرافیای آن کشورها در نظر گرفته شود.
*رسانه‌ها برای تأثیر بیشتر فعالیت‌های مهدوی باید چه اقداماتی انجام دهند؟
رسانه‌ها اولاً باید با محققان، پژوهشگران و استادان مهدویت در حوزه علمیه و مراکز علمی تبلیغی-ترویجی و مراکز علمی-پژوهشی در ارتباط باشند. در سال‌های اخیر به برکت مجاهدت عالمان و بزرگان حوزه علمیه، صدها کتاب علمی و پژوهشی در مراکز علمی و تخصصی در راستای تبیین آموزه‌های مهدوی و پاسخ به شبهات فرقه‌های انحرافی نوشته شده و به چاپ رسیده است. چندین مجله پژوهشی در این راستا سال‌هاست که منتشر می‌شود. رسانه‌ها و خبرنگاران منتظر و با انگیزه باید با این مباحث ارتباط منطقی داشته باشند و با ادبیات مناسب و زیبا این مطالب را ترویج کنند. همچنین با روش‌های رسانه‌ای و شبه رسانه‌ای جدید دنیا آشنا شوند و پتانسیل‌های کشورهای اسلامی را شناسایی کرده و محتوای مناسب را برای تبیین مساله مهدویت تهیه کنند و با ابزارهای رسانه‌ای و محصولات رسانه‌ای روز دنیا آشنا شوند و برای مقابله با مهدویت ستیزی رسانه‌ای مجهز باشند.
۱۷:۱۳ - ۱۴۰۰/۰۱/۰۶
۱۰:۵۰ - ۱۴۰۰/۰۱/۰۷
نظر شما