حجت الاسلام حسین رفیعی در قسمت چهارم گفتگو با خبرنگار مهر درباره «دانشگاهیزه شدن حوزه» و وحدت حوزه و دانشگاه، با اشاره به اینکه در مطالعات دقیق و ریشهیابی ابعاد علمی ایران اسلامی، جدایی علوم به معنای امروزی وجود نداشت. ایجاد دانشگاه در مقابل حوزه علمیه از اثرات عالَم غرب است. در تفکر غربی به خصوص در دوره حاکمیت کلیسا، عالِم دینی جوابگوی مسائل جدید نیست و دین موجب پیشرفت نیست بلکه مانع رشد صنعت و نوآوریها بوده است. لذا تقابل علم و دین در غرب ایجاد شد که از اثرات آن در جوامع شرقی این شد که دانشگاهی که خشت اول آن از حوزه علمیه و دین بود از حوزه جدا شد.
استاد حوزه علمیه افزود: دانشگاه در دست دیگرانی افتاد که از اسلام و اخلاق و دین بهرهای نبرده بودند. امور تحصیلی کشور به دست روشنفکران بیمار غرب زدهای افتاد که دین را جوابگو نمیدانستند و معتقد بودند که عالم و حاکم دین نمیتوانست جوابگوی جامعه و نیازهای آن باشد. اولین اثرات آن این شد که جامعه علمی نیز مانند غرب رفتیم کند و جدایی دانشگاه از حوزه رخ داد و این انحراف از علم بود که ایجاد شد.
حرکت همسوی دین و علم
وی با اشاره به اینکه ما معتقدیم علم و دین پا به پای هم حرکت میکنند، افزود: وحدت به معنی پیگیری تخصصیهای حوزه در دانشگاه و یا بالعکس نمیباشد. بلکه نگاه مثبت و خوش بین این دو نهاد علمی به یکدیگر میتواند هم یک آغوشی سازنده ایجاد کند. حوزه در تولید مبانی، معارف و محتوا کمک کند و تولیدات خود را در اختیار دانشگاه قرار میدهد تا آنها از مبانی دین استفاده کرده و به تولیدات جدید و به روز برسند.
مدیر مدرسه علمیه شهید صدوقی قم ادامه داد: باید گفته شود ما یک مؤسسه علم و دین داریم که یک بخش آن حوزه و بخش دیگر دانشگاه است یعنی مرکزی که دو بال دارد که از یکجا نشأت گرفتهاند که با هم تعامل داشته باشند و از یکدیگر استفاده کنند. همانگونه که ارتباط علم با صنعت، علم و هنر و… گفته میشود اکنون باید ارتباط دین و صنعت، دین و هنر، دین و مدیریت و در کل ارتباط دین با سایر ساختهای منطقی بشر مورد گفتگو و نظریه پردازی عالمانه واقع شود.
فلسفه وجود نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه
وی با اشاره به فلسفه وجود نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه و کاربرد آنها در ایجاد ارتباط به عنوان نماینده حوزه دین در دانشگاه گفت: اگر در دانشگاه میخواهند نظریه پردازی کنند آن عالم دینی در دانشگاه حضور دارد و نظریه پردازی درباره سیاست، علم اقتصاد، هنر، اجتماعی و سایر شئونات علمی دانشگاه همه مبتنی بر دین اسلام است.
حجت الاسلام رفیعی با اشاره به اینکه عالمان دین در دانشگاه حضور دارند و نظریه دین را میگویند توضیح داد: مبانی دین با نیازها و اقتضائات و شبهات و… درگیر شده و وقتی حل صورت گرفت به یک تولید میرسد که همان تولید یک نظریه دینی است. مانند اقتصاد اسلامی سیاست اسلامی و....
وی ادامه داد: دقت داشته باشیم که دوگانگی نداریم بلکه دو ظرف وجود دارد؛ یعنی دین و فقه جواهری را در جامعه امتداد بدهیم و آثار دین در صنعت، اقتصاد، سیاست، هنر و… را نشان دهیم. این گونه است که دین در جامعه و در همه جا گسترش خواهد یافت اگرچه دشمن تلاش میکند این اتفاق نیفتد اما با هم آغوشی حوزه و دانشگاه توسط انقلابیها این اتفاق خواهد افتاد. و افرادی مانند شهید مطهری و شهید مفتح الگوهای این راه نورانی هستند که اگر به خوبی اجرایی شود وقتی جوان متدین وارد دانشگاه میشود بی اعتقاد به اصول و احکام دین از آن خارج نخواهد شد. ضعفهای دانشگاه در زمینه انقلابی بودن و معنویت و اخلاق باید برطرف گردد.
تربیت طلبه جامع عصر انقلاب
استاد حوزه علمیه با اشاره به پژوهش صورت گرفته درباره مطالبه امامین از طلاب حوزه علمیه افزود: طرحی به نام «وارثین» که در آن منشور طلبگی با نگاه روز و مطالبه امامین انقلاب تدوین گردیده است. از ویژگیهای این طرح این است که با حفظ سنتها و نظام آموزشی موجود، طلبه بتواند با صرف ۱۵ سال از عمرش در حوزه علمیه به درجه اجتهاد برسد و حتی برای امور اجرایی و مدیریتی نیز آماده خواهد شد.
وی ادامه داد: در چهار دوره مختلف، مسائل مربوط به بصیرت افزایی و جریان شناسی را به طلبهها آموزش میدهد همانطور که در دوره خاص خود فرق و ادیان مِلل و نِحَل را عرفانهای نوظهور را معرفی میکند. سپس به تقویت مبانی فکری اندیشههای فلاسفه و متکلمان بزرگ میپردازند و مدیریت و مهارتهای مختلف را در زمینههای کاربردی جامعه به طلاب حوزه علمیه میآموزد. در حقیقت به نحوی تربیت تولید و توزیع، طبق آنچه مد نظر مقام معظم رهبری است در مورد طلبهها برنامهریزی و آماده شده است و در حال اجرا است. ان شاء الله بتواند آنچه لایق جامعه و حوزههای علمیه پاسخگوی مد نظر رهبر معظم انقلاب باشد را پرورش دهد.
نظر شما